Жезқазғандағы тарихи-археологиялық музейдегі құнды жәдігердің бірі –ақын, сегіз қырлы, бір сырлы өнер иесі Тайжан Қалмағанбетовтің сырнайы. Музыкалық аспапты мұражайға 2017 жылы Тайжан ақынның немересі Темірхан Қалмағанбетов «Тарихта өз атыңды қалдыр» акциясы аясында ұйымдастырылған іс-шара барысында өткізіпті.
– Сырнай 1912 жылдың сәуір айында Орынбор губерниясындағы Троицк қаласында тұрған Александр Иванович деген шебердің қолынан шыққан екен. Аспаптың түсі қоңыр. Негізгі сүйегі ағаштан жасалған. Гүл бейнесіндегі өрнекпен безендірілген, – дейді музейдің аға ғылыми қызметкері А.Жанбосынова.
Тайжан Қалмағанбетовке ақындық, сазгерлік әрі орындаушылық қасиеттер қатар дарыған: өнерпаз домбырада шебер ойнаған, қобызды да құйқылжытқан. Ал сырнай тартуды Көкшедегі нағашы жұрты – Үкілі Ыбырайдың ауылына барып жүргенінде үйреніпті.
Еске салар болсақ, Тайжан поэзиясын қазақтың көрнекті ақыны Кәкімбек Салықов ғылыми тұрғыда зерттегендердің бірі болды. Қайраткер тұлға 2004 жылы жарыққа шыққан «Сақ-сақ күлсін сырнайым» жинағында өнерпаз ақын туындыларын кеңінен қамтыды. Сол жылы «Ақын Тайжан» атты лирикалық поэмасы енгізілген «Ақын Тайжан» атты екінші жинағы жарық көрді.
Қарағанды облысы