Түлеген Түркістан

Әлемдегі ең жаңашыл, бастамашыл мемлекет басшыларының бірі ретінде мойындалған, тұтас Түркі дүниесінің ақсақалы атанған Нұрсұлтан Назарбаевтың Жарлығымен Түркістан облысы құрылды. Шырайлы Шымкент шаһарына үшінші мегаполис ретінде республикалық мәртебе берілді. Түркістан шаһары өңір орталығына айналды. Түркі әлемінің мәдени-рухани жауһары болмақ жасампаз жолға түсті. Түркістанымыз. Шаһарды үйлесімді үлгімен, өрелі де өрісті өнегемен, жедел және жан-жақты дамыту жөніндегі міндеттер айқындалды.

Ел қуанды. Еңселенді. Халық шаттанды. Шадыман рухқа кенелді. Түркістан шаһарының мерейі түгел түркі жұртын, туысқан, көршілес те еншілес елдерді елеңдетті. Қазақстан Тәуелсіздік алғалы Тұңғыш Президент айрықша аңғартып келе жатқан асыл мұрат жүзеленді. Бағ­зыдағы бабалардың, бертініректегі Алаш ардақтыларының аманаттарына адалдық айшықталды.

Түркістан ұғымы – ұлы ұғым. Түр­кістан дегенде, бүкіл Түркі әлемі, Түркі қағанаты, көк түркілердің дүрілдеген дүр дәуірлері, түркілік тегіміз, түркілік түбіріміз, түркілік тіліміз ойға оралады. Жадымызды жаңғыртады. Баршамыздың бойымызды серпіліс сезімі кернеп, ру­хымыз асқақтайды. Түркістан деген сөз рухани жаңғыруға, рухани жа­ңа­руға шақырады. Елбасы – Тұңғыш Пре­зи­дентіміз Нұрсұлтан Назарбаевтың «Бо­лашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламалық еңбегін Түркі әлемінің зиялылары зерделей келе зау-заңғар, биік баға берді. «Рухани жаңғыру – түркі тілдес елдердің ортақ олжасы», – деді олар. Түр­кістан облысының құрылуы – сол Рухани жаңғыру стратегиясының нақтылы нәтижесі. Десті. Бауырларымыз.

Түркістанымызды қайта түлету туралы Тұңғыш Президентіміз Тәуелсіздіктің әуелгі кезінен-ақ кемел ойларға берілгені белгілі. Бұл туралы басқалар да, Ел­ба­сының өзі де айтып та, жазып та жүр. Нұрсұлтан Назарбаев Түркістанның тарихи мән-маңызын талай-талай мәністеді. Көне, ерте дәуір, орта ғасырлар, жаңа заман жағдаяттары және Шабғар, Ясы, Түркістан турасында терең толғанды. Ата-бабалар аманаттарына адалдық, пер­зенттік парыз хақында Әзірет Сұлтан кесенесінің түбінде тұрып талай да талай ой қозғаған.

Ел-жұртымыздың есінде ғой, 2000 жыл­дың алтын күзінде Түркістан қаласының 1500 жылдығы тойланды. Бұл дата, яки бір мың да бес жүз жыл – шартты түрде алынған мерзім еді. Қазекеңнің «Арық айтып, семіз шық» деген мәтелі мәнзелдес мәселетұғын. Әйтпесе, Түркістанның шын жасы тым-тым тереңде ғой. Күлтөбенің қазбаларынан табылған жәдігерлер де Түркістан қаласының жасы екі мың жыл­дан әлдеқайда асып жығылатынын шежірелей шертіп жатыпты.

Қалай дегенде де сол 1500 жылдық межелі мерекеге әзірлік барысында тек­ті төріміз біраз-біраз түлеңкіреген. Ең­селеніңкіреген. Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаев: «Түркістан қаласын Орталық Азиядағы аса маңызды мәдени, рухани, ғылыми және сауда-экономикалық орталық ретінде одан әрі абаттандыру – алдағы айқын міндет», – деп нақтылаған. Қазақстан Республикасының сол кездегі Премьер-Министрі, бүгінгі Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев: «Бүгінде қазақтар үшін бір ғана мереке бар, ол – Түркістан тойы», – деп шегендеген. Қазақстанның халық жазушысы, ұлтының сүйікті суреткері Шерхан Мұртаза: «Уа, халқым! Түркістанды түлету – перзент­тік парыз. Күллі түркінің екінші Мек­кесі атанған Түркістанды гүлдендіру – бар­­шамызға сын. Ұлтымыздың ұйыт­қысындай Түркістанды пір тұтқандар қор болмайды. Түркістан тарихында жарық жұлдызымыз Ахмет Ясауидің орны ерекше. Түркістанға асар жариялайық!» – деп үндеу көтерген.

Әлі есімізде ғой, 2011 жылғы 11 наурыз күні Елбасымыз Түркістанның Тарихи-мәдени орталығында республика зиялы қауым өкілдерімен жүздесіп, сырласқан. Ашық әңгіме өрістеген. Келешегі келісті, өркендеуі өрісті Түркістанды түлетудің жаңа көкжиектерін ойласқан. Рухани ұлы ұстазымыз, руханиятымыздың асыл тірегі Ахмет Ясауи туралы толғана келе оны «Қазақ даласының Конфуцийі» деген. Нұрсұлтан Назарбаев өзінің «Ғасырлар тоғысында», «Тарих толқынында» сияқты көптеген кітаптарында Түркістанға баса назар аударғаны аян. Ал енді «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» және оның жарасымды жалғасындай «Ұлы даланың жеті қыры» туындыларында бұрынғыдан да бөлекше бәдіздеген.

Иә, Елбасы Түркістан мұраттары мен мақсаттарына сәйкес 2018 жылғы 19 мау­сымда Түркістан қаласы хақындағы та­рихи Жарлығын қабылдау арқылы тағы да кемеңгерлігін танытты. Түркіс­тан­ды орталық етпек ойын ол кісі осы 19 маусымдағы тарихи-тағдырлы шеші­мінен 19 жыл бұрын Ахмет Ясауи универ­ситетінде алғаш рет айтқан еді, ағайындар.

Ізгілік ілімдерінің түркілік нақышты негіздерін нақтылаған данышпан ойшыл, дара діншіл, шандоз шайыр Ахмет Ясауи: «Іштерінде қулық толғандардың, кеуделерінде ар-ұят солғандардың жандары толқымас, жүректері тебіренбес», – дейді. Бүгінгі Түркістанның түлегенін, гүлденіп, түрленгенін көрген ізгі ниетті, ақ пейілді адам толқиды. Тебіренеді.

Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев 2019 жылғы 19 наурызда өз еркімен Мем­лекет басшысы өкілеттілігін тоқтатты. Бұл-дағы бірегейлік пен тектіліктің дә­йекті дәлелі еді. Қазақстан дейтұғын елді әлемге танытқан, Түркі дүниесінің көшбасшысы атанған тұлғаның кенендігін, Әл-Фараби бедерлегендей бәйекшіл де пәрменді парасат иесі екендігін жер жүзі мойындады. Ата Заңымызға сәйкес халықаралық қауымдастық алдындағы абыройы асқақ, беделі биік тұлға Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев Мемлекет басшысы болды. Жаңа Президент ретіндегі ең алғашқы ақжолтай сапарын түркілер төрі Түркістаннан бастады. Екі жыл бұрынғы Әз Наурыз мерекесінің ертеңіне Түркістанға, қайран қазақтың қаншама хандары мен билері, ұлы көшбасшылары мен басқа да батырлары, ақылмандары, аяулы ұл-қыздары мәңгілік мекендерін тапқан топыраққа тәу етті. Ясауи университетінде Мемлекет басшысы мерейлі басқосу өткізді. Ұлы Жібек жолы бойындағы елдер мен жұрттар үшін, жаһан үшін жасампаз да жарқын мақсаттар көздеген қасиетті қаламыздың мән-маңызын мәністеді. Ұнасымды ұстанымдарын мағлұмдады. «Әділеттілік. Сабақтастық. Өрлеу», – деді Мемлекет басшысы. Сол жиында мына бізге де сөз берілген. Ұстын етер ұстанымдары ұнағаны соншалық, толқып тұрып, адамзаттың Абайы ұнастырған үш иманигүлге балағанбыз. Үш ұстанымын.

Сол наурызда, сол жиында Қасым-Жомарт Тоқаев Елбасының Түркістан турасындағы тапсырмаларына тәптіштей тоқталған. Бас жоспарды байыптаған. Шаһар құрылысына байланысты, әсіресе, әкімдердің тындырар тірліктерін талдаған. Сөйтіп, Түркістандайын тарихи қала мен өзгеше өңірдің басшысы етіп Елбасы ерекше сеніммен тағайындаған, күрделі де қиын қызметті жоғары жауапкершілікпен атқарып жүрген Өмірзақ Естайұлы Шө­кеевтің жұмыс стиліне, іскерлігі мен жа­ңашылдығына ризалығын білдірген. Се­німге сенім септеген. Үмітке үміт үстеген.

Ежелден бермен қарата Ұлы Жі­бек жолының жарқын шаһары болған, бо­лашағы жаңаша жобаланған Түркістан­ның түлеуі жасампаз жылдамдықпен қарқын алған кезең өңірге Өмірзақ Шө­кеевтің әкімдікке тағайындалуымен тұспа-тұс келгені рас. Түркі дүниесі тү­гелдей көз тіккен төріміз Түркістанның тыныс-тіршілігі Елбасының, Президенттің үнемі назарында. Күнделікті қадағалайды. Үкімет басшысы Асқар Мамин қайта-қайта айта бергіміз келетін 2018 жылғы 19 маусымдағы тарихи шешімнен кейін ай сайын, кейде тіпті апта сайын дерлік келіп тұрады.

Тоғыз жолдың торабы, Орталық Азия­ның қақпасы атанған Арыс апатын алыңыз. Мемлекет болып, ел болып жұмылды. Сын-қатерлер шегінді. Қазақтың қазанат азаматы қандайлығын терең танытқан тектілердің бірі де өңір басшысы болды. Апталап, айлап, айналайын Арыста түнеп жүрді. Пандемия деген пәлекет, әлемді әлекке салған індет қайран Қазақ еліне де ауыртпалық әкелген өткен көктемде кенет мақтанышымыз Мақтааралға Өз­бекстанның Сардобасынан, Бетпақдала коллекторынан бетпақ тасқын ақтарылды емес пе... Алты мыңға жуық үй-жайлар, мектептер мен балабақшалар, медицина, мәдениет мекемелері, кәсіпкерлік нысандары, жолдар мен көпірлер, алты мың гектардан астам егінжай мен жайылым су астында қалды. Мемлекетіміз, бүкіл байтағымыз тұтаса түсіп, тірлік жасады.

Енді қараңыз. Қарасаңыз – қуанасыз. Екі мың бесінші жылдардың арғы жақ, бергі жақтарындағы елордамызды екі айдай ғана көрмесек, танымай қала­ты­нымыз, таңғалатынымыз секілді, Түр­кіс­танымызға да бірер аптадай бармасақ, тұп-тура сондай күй кешеміз қазір. Иә, еңселі елорда, кешегі Астана, бүгінгі Нұр-Сұлтан – Түркі әлемінің жүрегі, ал Түркістан – Түркі дүниесінің рухани тірегі. Енді, міне, Түркістанымызда Түркі тілдес мемлекеттер басшыларының Саммиті өтпекші. Шүкіршілік. Қуана білгенге құт қонады, бағалай білгенге бақ қонады, дейді қазақ. Түркістан екі-үш жылдың ішінде дүрілдей дамыды. 2019 жылы 23 нысанның құрылысы бастау алған. Осы наурыз айына дейін 14 нысан іске қосылды. Былтыр және биыл әкімшілік-іскерлік орталығында – Облыстық әкімдік ғимараты; Басқармалар ғимараты; Департаменттер ғимараты; Нұр-Сұлтан алаңы; Конгресс-Холл ор­та­лығы; «Алатау-Media» орталығы; Оқушылар Сарайы; Орталық стадион; Бассейні бар спорт кешені; Олимпиадалық резерв мектебі; Халыққа қызмет ету орталығы; Музыка мектебі; Қалалық саябақ; Цифрлы кеңсе. Міне, әуелгі он төрт объектіңіз – осылар. Ғажайып ғи­мараттар мен өзге де нысандардың салынуына «Самұрық-Қазына» АҚ, Нұр-Сұлтан, Алматы қалалары, Алматы, Ақмола, Қарағанды, Солтүстік Қазақстан, Павлодар, Батыс Қазақстан облыстары, Petroleum Operating компаниясы айрықша атсалысты. Ал рухани-мәдени орталықта – Шығыс моншасы; Музыкалық субұрқақ; Неке сарайы; Амфитеатр; Қабылдау ор­талығы; Ахмет Ясауи музейі, «Ұлы дала елі» орталығы пайдалануға берілді. Бұ­ларға Қызылорда, Шығыс Қазақстан, Қостанай, Маңғыстау, Жамбыл, Атырау, об­лыстары мен «Самұрық-Қазына» АҚ үлес қосты.

Тұңғыш Президент саябағы. Нұрсұлтан Назарбаев аллеясы, немесе Арбат; «Жібек жолы» саябағы Желілік саябақ; Гүлзарлар кешендері... Бұларға қоса әкімшілік-іскерлік орталығында жиырма сегіз гектар дендросаябақ, тоғыз гектар аумақтың ортасында жасанды айдын көл салынып жатыпты. Әкімшілік-іскерлік орталықта бой көтерген әлеуметтік нысандар мен сап түзеген тұрғын үйлерге жүз шақырымнан астам инженерлік инфрақұрылым тар­тылған. Мәдени-рухани орталыққа тартылып, толығымен тәмамдалған инженерлік инфрақұрылымның ұзындығы қырық бір шақырымнан асады. Жеке салымшылар тарапынан кереметтің кереметіндей «Керуен-Сарай» кешені, халықаралық стан­дартқа сай Rixos Turkistan, Hamp­ton by Hilton Turkistan,«Нұр-Әлем» қо­нақ­үйлері сынды ірі де іргелі жобалар жү­зеленді.

Түркістан қаласының Халықаралық әуежайы – әлеуетіміз бен туризм саласын қарыштай дамытуға алтын арқау бо­латын бірегей әлем. Әуежайыңыз 2020 жылғы 28 қыркүйек күні Тұңғыш Пре­зидент – Елбасының қатысуымен іске қосылды. Ал бірінші желтоқсанда Нұр-Сұлтан қаласына алғашқы әуе рейсі ұйымдастырылып, Түркі дүниесінің рухани тірегінен жұлдызы биік жүрегіне қарай ұшақ ұшып шықты. Ақ бұлттардың арғы жағында, көк Туымыздай көгілдір аспанда қуана қанат қақты. Көктем мен жаз айларында байтағымыздың басқа қалаларына және алыс-жақын шетелдерге әуе рейстері орындала бастайды.

Апта сайын, ай сайын танымастай, таңғажайып түрге еніп, гүлденіп келе жат­қан Түркістанда қайда қарасаңыз да қанат жайған құрылыстарды, жаңадан жасалып жатқан саябақтарды, кеңейтіліп жатқан көшелерді, бірінен-бірі өтетін гүлзарларды, қаптаған қалың қызғалдақты көресіз. Қызығасыз. Оңға қарасаңыз да, солға қарасаңыз да – бес қабатты, жеті қа­батты, он жеті және жиырма бес қабатты тұрғын үйлер бой көтеріп, бірсін-бірсін биіктеп барады-ай. Жаңа шағын аудандар. Жаңа алаңдар. Жаңа даңғылдар. Әлі аттары қойылып үлгермеген көшелер. Мерейлі мүсіндер. Еңселі ескерткіштер. Драма театрының алдында Әбу Насыр әл-Фараби, Оқушылар Сарайының алдында Абай бейнелері зораяды... Қаншама пәтерлер пайдалануға берілді. Сыңғырлаған кілттер иелеріне табысталды. Әкімшілік-іскерлік орталығының өзінде жалпы ауданы сегіз жүз мың шаршы метрге жуық немесе он мыңға тарта пәтерді құрайтын 177 көп қа­батты тұрғын үй құрылысы қызғын жүріп жатыпты.

Әрине, Түркістанды Түркілер төрі Түр­кістан күйінде терең түсінбекке та­ғы­лымдайтын, ұлылығын ұждан ұна­сым­дарымен ұғындыратын әлеміңіз – Әзірет Сұлтан, яки Ясауи кесенесі. Аруа­ғынан айналайын Ахмет бабамыз тұтас туындыларын түркі тілінде жазған. Ізгілік ілімдерін, адамдық қадір-қасиет хақындағы хикметтерін хұсни хаттардайын құнарландырып, қайткенде түркі жұртының көзін ашамын, көкірегін оятамын деп, ұйқы көрмеген көрегеніміз. Түркістанды түбегейлі түрде түлету тірлігіндегі тұлғаларыңыз тұжырымды түрін түйген. Әуелден-ақ Әзірет Сұлтан мавзолейі маңайындағы құрылыстар одан биік болмауы қажеттігі қағидаланған. Киелі кесенеден күншығысқа қараңызшы. Араласаңыз, абат ажарға абзалданасыз. Қанатты қағидалар текті түрде сақталған.

«Дәстүр мен жаңашылдықты, көне кезең мен бүгінді және болашақты үй­лес­тір­ген бұл ғимарат – «Сапар» немесе «Ви­зит» орталығы, – дейді Түр­кістан қаласының әкімі Рашид Абатұлы Аюпов. – Шаһарға келген қонақтарға, барша туристерге айқын да анық, жан-жақты ақ­парат ұсынады. Мультимедиа залын­да бейнероликтер, көркем және анимациялық фильмдер көрсетіледі. Туристердің емін-еркін, емен-жарқын жұмыс істеуіне барлық жағдай жасалған». Айтса, айтқандай, «Қазақ хандығы» за­лын­дағы тарихи жәдігерлер кім-кімді де таңырқатады. Абылай хан тұсын­дағы кілем. Тайқазанның көшірмесі. Түркілердің теберік бұйымдары. Ағаштан оймышталған өнер туындылары. Домбыра мен қобыз. Қазақ қызының қарқаралы баскиімдері. Ішіктер мен тондар. Ақсары алтын түстес Хан тағы. Киелі Күлтөбенің орны. Он бесінші ғасырдағы Құран кітабы. Майшамдар. Білезік, жүзік, сырға, шолпылар. Құмыралар. Қазақ хандары мен билерінің, батырларының киімдері, сауыт-саймандары... Ең басты жауһар жәдігер – Кенесары ханның қазақы, қайқы қылышы. «Сапар» орталығында туристер қаланың қай-қандай нысанына болсын, билет ала алады. Қай жағынан да ыңғайлы да тиімді.

Екі қабатты ерекше ғимараттан сәл солтүстік-шығысқа таман жүрсеңіз, «Ұлы дала елі» орталығы қуана қарсы алады. Елбасының «Ұлы даланың жеті қыры» еңбегін екшеп, ерекше екпін түсіріп тәлімдейтін, сәулеттік сән-салтанаты, маз­мұндық мән-маңызы сан қырлы музей мәнзелдес шаңырақ. Тоғыз түрлі экспозициялық залы бар. Түркі мифологиясынан тамыр тартатын Бәйтеректі байыптаудың өзі рух байытады. Күлтегін ескерткішінің көшірмесі. Металлургия залы. Атқа міну мәдениеті залы. Аң стилі және Алтын адамдар. Баба заманның байрақтары... Елбасы залы. Болашақ залы. Кітаптар бөлмесі. Қайран қазақ қызғалдағы мен Алматаудың алмасы...

Осы жердегі халықаралық Туризм және меймандостық университеті де Тұң­ғыш Президент бастамасымен жа­ңадан ашылған. Алты жүзге жуық студент оқиды. Қазақстанның барлық өңірлерінің өрендері жаңаша да тамаша мамандық түрлерін меңгеріп шығады. «Туристік компаниялармен, әкімшілік, кәсіпкерлік құрылымдармен тығыз байланыста жұмыс істеудеміз. Университет бастамасымен 1100 полиция қызметкеріне ізгілік, ішкі мәдениет, меймандостық дәрістерін оқытып жатырмыз», – дейді оқу орнының ректоры Майнұр Мырзамәдиева ханым. ХТМУ әлемнің жиырмашақты елі­мен келісімшарт жасасқан. Студенттер Германия, Түркия, Франция, Араб Әмір­ліктері, Грекия сияқты мемлекеттерде тәжірибеден өтеді. Биылғы күзде сегіз жүз студент қабылданбақшы.

Университеттен күншығысқа таман ардақты баба Ахмет Ясауи музейі салынып бітуге таяныпты. Ғимараттың сырт көрінісі бізге данышпан, дара тұлғаның ізгілік нұрына бөленген болмыс-бейнесін елестеткендей әсер етті. Сәулетшілер күн сәулесінің түсуіне сәйкестендіре жобалап, шандоз шайыр шаңырағының шұғылалы шуаққа бөленетін шақтарын мұқият ескерген. Музейге қойылар жәдігерлер Әзірет Сұлтан мавзолейінен және Түркия, Иран, тағы басқа шетелдерден жинақталуда екен. Драма театрының алдындағы Әл-Фарабидің күлімсіреп тұрған ескерткішіне басымызды иіп, Керуен-Сарайдың, Шығыс базарының келешекте көріктене түсетін алаңдарын араладық.

Айтып та айтпай не керек-ай, Түр­кіс­тандағы облыс әкімдігі мен қос қап­талындағы Басқармалар мен Депар­та­менттер ғимараттары да басқаша. Ұлт­тық ұлағаттағы ою-өрнектермен, ақбоз түсті айшықтармен ажарланған. Бұрынғы кез-кезеңдердегі көк тіреген кеңселердей сұсты да емес, сесті де емес. Жылуарлы. Шер­ағаңның: «Әкім бол, халқыңа жа­қын бол!» – деген өсиетін өрелей өріс­тетіп тұрғандай. Сол маңайдағы ке­лісті кестеленген Конгресс-Холлға кі­ре­берісте өңір басшысының орынбасары Сәкен Қалқамановқа жолығып қалдық. «Конгресс-Холлды бұрын кө­ріп пе едіңіз?» – дейді ол. «Өткенде, әкім есеп бергенде байқағанбыз, енді асық­пай араламақпыз»,  дейміз. Біз. «Мың орындық концерт залы қандай?! Концерт қоятын өнер иелеріне жасалған жағдай қандай... Төрт жүз адамға арналған мейрамханасы, екі бірдей конференц-залы, балдырғандар залы, құрметті қонақтар залы, би залы, фитнес залы, тағысын-тағылары бар. Технологиялық заманауи құрал-жабдықтар, техниканың бәрі дерлік Италиядан, Түркиядан әкелініп, майталман мамандар орнатып беріп кеткен», – дейді Сәкен мырза.

Сәл әріректегі «Алатау-Media» ор­талығын да қызықтадық. Төрт қабатты, тап-тұйнақтай үй. «Түр­кістан» телеарнасы, төрт ба­сылымның редакция­лары, республикалық негізгі телеар­налардың тілшілер қосын­дары осында орналаспақ. Әз Наурыз мерекесі құрметіне «Түр­кістан» телеарнасы жұмысқа жұмылып жатыр.

Мемлекет басшысы өзінің «Тәуел­сіздік бәрінен қымбат» атты бағдар­ламалық мақаласында Тұңғыш Пре­зидентіміздің Түр­кістан облысын құ­рып, тарихи әді­леттілікті қалпына кел­тіргенін керемет көрсеткен. Иә, біраз күн­нен соң Түр­кістанымызда Түркі тілдес мемлекеттер бас­шыларының Сам­миті өтеді. Түлеген Түркістанға күллі Түр­кі әлемі көз тігеді. Өзге де елдер елең­деп, назар аударады. Қарашаңырақ Қазақстан Тәуелсіздік алғаннан кейін Түр­кістан шаһарында туысқан Түр­кия­ның Президенттері Тұрғұт Өзал, Сүлеймен Демирел, Абдулла Гүл, Реджеп Тайип Ердоған, тағы басқалар болды. Абдулла Гүл Нұрсұлтан Назарбаевқа Түркі әлемі ақсақалының Асатаяғын ұс­татты. Түркістанға бауырлас Өзбекстан басшысы Шавхат Мирзиёев және өзге де жетекшілер келіп жүр. Түркі тілдес мемлекеттер басшыларының 2018 жылы Қырғызстанда өткен Саммитінде Елбасы Түркі дүниесінің даңқын асқақтатуды айрықшалап, түркілік рухты, Түркістанды бірлесе биік­тетуге үндеген еді. Түркістан Саммиті тарихи тағылымға толы болғай.

Түлей түс, түрлене бер, Түр­кілер төрі Түркістан!

Мархабат БАЙҒҰТ,

жазушы, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, «Алаш» және «Түркі әлеміне қызмет» Халықаралық сыйлықтарының лауреаты