Ауғанстандағы тұрақсыздық алаңдатады

Жалпы, осыдан 30 жыл бұрын аймақтық қауіпсіздікті қамтамасыз етуде әуелі қауіп­сіздік туралы шарты жасалған болатын. Соның нәтижесінде ол ҰКШҰ-ға айналған еді. Бұл ұйымның ең басты қағидаттары – аймақтық қауіпсіздікті қам­тамасыз ету, заңсыз көші-қон мәселесі, есірткі және қару-жарақ тасымалдау, экстре­мизмге қарсы күрес. Осы қауіп-қатерлердің алдын алу мақ­сатында ҰҚШҰ мүшелері бір­лес­кен оқу-жаттығулар өткізіліп келеді.

Қазіргі таңда ұйымның назары Орталық Азия мемле­кет­теріне қатер төндіріп тұрған Ауғанстандағы тұрақсыздыққа ауып тұр. Осыдан 5-6 жыл бұ­рын Сириядағы қақтығыста ДАИШ террорлық ұйымының Ауғанстан шекарасы арқылы Орталық Азияға өту қаупі төнген еді. Ауғанстан үкіметіне талибандар келгенімен бұл елде әлі де тұрақтылық орнай қойған жоқ. Соның салдарынан әлі күнге дейін Орталық Азия мемле­кет­терінің қауіпсіздігіне төнген қауіп сейілмей тұр. Мәскеуде өт­кен саммитте Президент Қасым-Жомарт Тоқаев бұл мәселеге баса назар аударуды ұсынды.

Сонымен қатар жиында Қазақстан Президенті бітім­гер­шілік күштері туралы мәсе­лені де көтерді. Еліміздегі қаңтар оқиғасы кезінде Қазақ­­станның шақыруымен ҰҚШҰ-ның бітімгерлік күш­тері стра­тегиялық нысандарды қор­ғаған болатын. Алдағы уақыт­та олардың құқық­тық дәре­жесін көтеру, яғни бітім­гер­ші­лер­ді БҰҰ-ның бітімгершілік қыз­метімен байланыстыру міндеті күн тәрті­біне қойылып отыр. Бұл – қазір­гі таңдағы ең өзекті мәсе­ле­нің бірі. Сонымен қатар Ұжым­дық қауіпсіздік туралы шарт ұйымының аймақтық қауіп­сіз­дікті қамтамасыз етудегі басты мақсаты Ауғанстанда тұрақ­ты­лық орнату, соған ық­пал ету болып табылады. Сол себепті Қазақ­стан Президентінің ұсынысы ерекше назар ауда­рар­лық.

Қазыбек МАЙГЕЛДИНОВ,

Қазақстандық қоғамдық даму институты ҚеАҚ басқарма төрағасы