Жалған ақпарат жарға жығатынын білсе де, жұрттың үрейін тудырып, «бәлен мекемеге жарылғыш зат» қойылған деп полицияға хабарласатын «телефон террористерінің» қарасы азаяр емес. Мас күйінде хабар таратып, қаннен-қаперсіз отырған ағайынның мазасын қашыратындардың жазасы да жеңіл емес.
Ішкі істер органдарына жыл басынан бері «телефон терроршыларынан» қанша жалған ақпарат келіп түсті? Оларды қандай жаза күтіп тұр? Халықты үрейлендіруді әдетке айналдырғандармен күрес қалай жүргізіліп жатыр? ІІМ Экстремизмге қарсы іс-қимыл департаменті басқарма басшысының орынбасары Спартак Қабденов баспасөз мәслихатында осы сұрақтарға жауап берді.
«Жарылғыш зат қойылғандығы туралы жалған ақпарат тарату – жай ғана бұзақылық емес, қылмыстық жауапқа тартылатын әрекет», дейді ІІМ өкілі. Оның айтуынша, телефонмен өтірік мәлімет беретіндер бұл қылықтарының қаншалықты ауыр екенін саралап жатпайды. Мұндай әрекетті адамдар көбіне еріккеннен, әзіл ретінде немесе мас күйде жасайды екен.
«Жыл басталғалы бері 5 айдың ішінде Қылмыстық кодекстің 273-бабы бойынша істері сотқа жолданған 12 адамның 11-і қылмысты мас күйде жасаған. «Жалған террористің» әлеуметтік портретіне тоқталсам, барлық қылмыстың 88 пайызын жұмыссыздар жасаған», деді С.Қабденов. ІІМ өкілі таратқан мәліметтерге қарағанда, биыл ашылған 19 қылмыстың 15-ін жұмыссыздар жасаған екен. Сонымен қатар кейінгі кездері жарылғыш зат туралы хабарламаларды «телефон террористері» кек алу мақсатында немесе жұртты әуре-сарсаңға салу үшін басқа адамның атынан жолдауды жиілеткен.
«Әлеуметтік желілердің, мессенджерлердің басқа да ақпараттық технологияның дамуына байланысты жалған хабарламалардың интернет арқылы жолдануы күрт өсті. Осы жылдың 5 айында электронды хабарламалар жолдау бойынша 35 қылмыстық іс қозғалды. Мәселен, өткен жылы терроризм актісі туралы 73 жалған хабар тіркелсе, биылғы 5 айда ғана бұл санаттағы қылмыстық істердің саны 72-ге жетті», деді министрлік өкілі жағдайды түсіндіріп.
Спартак Қабденовтің айтуынша, осы сипаттағы қылмыстарды ашу оңайға соқпайтын көрінеді. Себебі ақпараттың ақ-қарасын анықтау ішкі істер органдары қызметкерлерінің айтарлықтай уақытын алады.
«Наурыз айында көліктегі полиция департаменті Қостанай облысының қызметкерлерімен бірлесіп, Алматы және Нұр-Сұлтан қалаларындағы әртүрлі 36 объектінің электронды пошталарына жалған хабар жолдаған қостанайлық тұрғынды ұстады. Қазіргі уақытта қылмыстық іс сотқа жолданды. Сондай-ақ Атырау облысында да бір оқушы сабақтың шырқын бұзу үшін мектептің электронды поштасына хабарлама жолдаған. Жалпы, межелі мерзімде тергеу аяқталып, 12 қылмыстық іс сотқа жолданды. 5 адамға қатысты сот үкімі шықты, екі адам бас бостандығынан айыруға, екі адамның бостандығына шектеу қоюға, бір адамды шартты мерзімге соттау жөнінде шешім шықты», деді ІІМ өкілі.
Жалпы, мұндай қылмыстарды мектеп оқушылары да әдейі ұйымдастырып жататын жағдайлар кездеседі. Осы орайда ата-аналар 14 жасқа толған баланың жауапкершіліктен қашып құтыла алмайтынын қаперінен шығармаса дейсің.