Кенеп боялмаса да оның айтар ойын ұғуға болады. Кейде мыңдаған түсті бір картинаға жинасаңыз да, сіздің жүрегіңізді селт еткізбеуі мүмкін. Мұны француз импрессионист суретшісі Жорж-Пьер Сера жақсы түйсінді. Содан да болар «Циркті» аяқтай алмады. Соңғы бөлігін жазуға оқталғанда, шеберхана есігін ажал келіп қағады.
Бірақ «Цирк» аяқталды. Нео-импрессионист суретші Максимилиан Люс картинаның нүктесін қойды. Жорж-Пьер Сера Париждегі көрмесінің басталғанына 1 апта уақыт өтпей жатып, суреткердің кенеттен көз жұмғаны туралы хабар жетеді. Сераның өлімінің нақты себебі әлі анықталған жоқ. Дәрігерлер қойған диагноз бойынша дифтерия, инфекциялық эндокардит, пневмония, менингит сынды түрлі аурудың әсерінен қайтыс болуы мүмкін.
Жалпы, Сера – нео-импрессионизмнің негізін салушы, дивизионизм немесе пуантилизм деп аталатын кескіндеменің өзіндік әдісін жасаған. Сонысымен де оқырманның есінде қалды. Аталған шығарма француз халқының канкан биін көз алдыңызға әкеледі. Алғашында француздар биді бағаламаған, өйткені ол өте әдепсіз өнердің жемісі деп саналды. Алайда көп ұзамай билік тарапынан арнайы құрылған комиссия Париж қаласының бюджетіне кіріс әкеле бастаған биді орындауға рұқсат береді. Осылайша, бұл би циркте де орындалатын болды.
Бүкіл композиция математикалық тұрғыдан өте дәл сызылған. Суреттегі әрбір нүктенің өзіндік орны бар. Барлық кейіпкер қатаң белгіленген көк торға сәйкес орналастырылған. Цирк атмосферасын жеткізу үшін автор күн сайын осында келіп, әртүрлі эскиз сызды. Шеберге шабандоздар, сайқымазақ қалпақшалар қызық көрінді. Олардан мән іздеді.
Алдыңғы планда көріп отырған сайқымазақ канкан билеуде. Бір қарағанда, клоунды цирк қойылымының ұйымдастырушысы деп ойлайсыз, екіншіден оны қарапайым көрермен ретінде қабылдауға болады. Ат үстінде акробатикалық трюктарды орындап жатқан гимнаст адамға шаттық сезімін сыйлайды.
Бір қарасыңыз картина қозғалыста жүрген секілді, десе де, автор бір сәттік көріністі қағазға қондырған. Көрермен ретінде басқа кейіпкерлерді тани аласыз. Кенептің өзіне тән ерекшелігі – көк, сары және қызыл түстермен ғана шектелуі. Бұл – қылқалам шеберінің қолтаңбасы.
Жетісу облысы