Микроқаржы ұйымдарынан несие алған 28 мың адамның қарызы кешірілетін болды. Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі микронесие беру саласындағы заңға өзгерістер енгізбек. Агенттік төрағасының орынбасары Нұрлан Әбдірахмановтың айтуынша, қазір 45 күнге 50 АЕК-ке дейін онлайн микронесие беруге қатысты заң талабын алып тастау талқыланып жатыр.
«Алдағы уақытта микроқаржы ұйымдары жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесі 56 пайызбен стандартты микронесие ұсына береді. Сонымен бірге, кепілсіз тұтынушылық несиелер бойынша азаматтардың қарыздарын коллекторларға сатуға заңнамалық тыйым салуды енгізу пысықталып жатыр. 2022 жылдың соңына дейін микроқаржы ұйымдары 432 мың қарыз алушының 33,1 млрд теңге сома көлеміндегі проблемалық берешегін қайта құрылымдауды жоспарлап отыр. Соның ішінде 107 мың қарыз алушының 0,8 млрд теңгесі ішінара кешірілсе, 28 мың қарыз алушының 0,6 млрд теңгесі толықтай кешірілмек», деді Н.Әбдірахманов.
Осы күнге дейін микроқаржы ұйымдары берген кепілсіз тұтынушылық несие көлемі – 416 млрд теңге. Қарыз алушылар саны 1,3 млн адамнан асқан. Биыл қаңтар-тамыз айлары аралығында төленбегеніне 90 күннен асып кеткен кепілсіз тұтынушылық несие 18,8 пайызға, 71,3 млрд теңгеге өсіпті. Ел бойынша 434,2 мың адам микронесиесін төлей алмай жүр. Ал көлемі 50 АЕК-ке дейінгі онлайн микронесиесін қайтара алмай жүрген қарыз алушы саны 15,8 пайызға, 380 мың адамға өскен.
Қазіргі уақытта проблемалық берешекті қайта құрылымдау тәртібі заңмен бекітілген. Қарыз алушы өтініш берген соң оның қарыздық жүктемесін төмендету мәселесі қаралады. Бұл ретте микроқаржы ұйымының қайта құрылымдау шарты қарыз алушының қаржылық жағдайына (табыс деңгейі, әлеуметтік мәртебесі) байланысты да анықталатынын айта кетейік. Сондай-ақ микроқаржы ұйымдары біржақты тәртіппен қарыз алушының қарызын ішінара немесе толықтай кешіру туралы шешім қабылдай алады.
Проблемалық берешек толық немесе ішінара кешірілген жағдайда провизия жүргізіліп, соның есебінен қарызды жабудан пайда болған шығын жабылады. Қайта құрылымдауды жүргізу туралы ақпарат қарыз алушының несие тарихында көрініп тұратын болады.
«28 мың қарыз алушының 600 млн теңгесі толықтай, 107 қарыз алушының 800 млн теңгесі ішінара кешірілетіні жайлы ақпарат шықты. Аталған бастама МҚҰ-лардағы проблемалық берешек деңгейін төмендету аясында жүзеге асырылмақ. Онлайн несие беру және жалақыға дейін займ беру қарқыны өте жоғары. Займды 5 минут ішінде беретін ұсыныстар кез келген жерден ұшырасады. Бұл қарыз алатын адам санын көбейтеді. Қазір агенттік 45 күнге дейін берілетін 50 АЕК немесе 153 150 теңгеге дейінгі микрозаймдарға тыйым салуды қарастырып жатыр. Қазір банк көп адамға кредит бермейді. Өйткені олар банктердің скорингінен өте алмайды. Олар үшін тығырықтан шығар жол – МҚҰ-дан қарыз рәсімдеу. Бірақ МҚҰ-лардың пайыздық ставкасы, берешектің өсу көлемінен хабарлары аз. Несие қызметін реттеуді жетілдіру оң ықпал ете алады. Бірақ ол саяси құралға айналмауы керек», дейді телеграмдағы RiskTakersKZ каналы.
Микроқаржы нарығы тұрақты өсімге ие. 243 микроқаржы ұйымының жиынтық қарыз портфелі 2022 жылдың екінші тоқсанының соңында 838,3 млрд теңгеге жеткен. 2021 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 58 пайызға өсім бар. Ал соңғы бес жылда микронесие көлемі 6,4 есе артқан.