Елімізде шағын және орта бизнес саласында еңбек ететін әйелдердің үлесі 43 пайыздан асып отыр. Абайлық жеке кәсіпкер Әлия Жұматаеваны осы қатарға жатқызуға әбден болады.
Қызылжар өңірінің тумасы Е.Бөкетов атындағы Қарағанды университетінің экономика факультетіне оқуға түсіп, 1994 жылы бітіргеннен кейін мамандығы бойынша елде жұмыс істейді. 2008 жылы отбасымен Абай қаласына көшіп келеді. Шағын қаланың жайлылығын сезінген олар біржола орнығады. Жұбайы Сайлау «Абай» шахтасына жұмысқа тұрып, өзі кәсіпкерлікпен айналысуға ниет етеді.
Әлия ойға алған жоспарын 2015 жылы жүзеге асырды. Бизнес-жоспары әкімдік тарапынан қолдау тауып, 1,8 миллион теңге грантқа қол жеткізеді. Мемлекеттің қаражатына Топар жылыжайларынан саңырауқұлақ цехын жалға алады. Өзінің туған өлкесі Солтүстік Қазақстан саңырауқұлақтың шантерелла, россула, балдыркөк секілді түрлеріне өте бай. Ал жаңа қоныс аударған қаладағы дүкен сөрелерінен поляк шампиньонынан басқасын таппай, таңғалғаны бар. Бұл кәсіп түрі сол кезде ойына келіп, саңырауқұлақтың түр-түрін осы жерде де өсіру мақсатымен жұмысқа кірісіп кетеді.
Саратов қаласында білімін жетілдіріп, Алматыдан арнайы технолог шақыртады. Бірте-бірте шаруасы дөңгелеп, кәсіппен жеті жыл айналысады. Алайда жыл сайын өскен цех ақысын төлеу қиынға соғып, кәсібін тоқтату туралы шешім қабылдайды.
Әлияның саңырауқұлақтарына әбден сұраныс артып, оны өсірудің жолдарын сұраушылар көбейеді. Білгенімен бөліскенді о бастан жөн көретін жан «Атамекен» кәсіпкерлер палатасы арқылы «Қалалық фермер» оқу орталығын ашып, ісін жаңа бастағандар мен тәжірибесі аз кәсіпкерлерге жылыжай шаруашылығын жүргізудің қыр-сырын үйретеді. Қазір де осындай игі іспен айналысады. Мәселен, өткен жылдың маусымында 17 тыңдаушы осы курсты бітіріп шығып, кәсіптерін ілгерілетіп отыр. Жылыжайға ықтимал қауіптер, форс-мажорлық жағдайлар, демпинг, өсімдік аурулары туралы дәрістер оқып береді. Тіпті бизнес-жоспар үлгілерін ұсынады, көпжылдық тәжірибесімен бөліседі.
Мұнымен қоса жылыжайдың жұмысы өзінің сүйікті хоббиіне айналып кеткендіктен, әуелдегі ісін жалғастырып, 2020 жылы Абай қаласындағы бұрынғы шахтақұрылыс басқармасының қаңырап, қираған жылыжайының ғимаратын сенімдік басқаруға алады. Аумағы 1 мың шаршы метр болатын ғимараттың сау-тамтығы қалмаған екен. Әуелгі жұмысты соны қалпына келтіруден бастайды. Суын, жылуын, электр желілері мен тораптарын қайта жалғатып, қостыруға қаншама күшін сарп етеді.
«Осының негізінде 2022 жылы «Агрохорвест» жекеменшік кәсіпорнын құрдым. Бүгінде кәсіпорында алты адам еңбек етеді. Мұнда қызғалдақ, қияр, көкөніс өсіреміз. Өткен жылы 10 мың тал қызғалдақ, 3 тонна қызанақ пен 20 тонна қияр өндіріп, тұтынушыларға жөнелтіп, тәуір табыс түсірдік. Былтыр облыс әкімінің 3,8 миллион теңге грантын ұтып алдым. Осы қаражат есебінен өндіріс көлемін ұлғайтуды ойластырып отыр. Мақсатым – тек табысқа кенелу емес, халықты сапалы өнімдермен қамтамасыз ету», дейді Әлия.
Кәсіпкер келіншек – отбасында аяулы ана, адал жар. Үйдегі үш баласының бабын тауып, одан бөлек ауданның қоғамдық өміріне де белсене араласып, өңір өміріне үлкен үлесін қосып жүр. Қайырымдылық акцияларынан да қалыс қалмайды. Мәселен, «Жәрдем» мүгедектер қоғамына көмектесіп, кембағал жандардың атаулы күні 9 қазанда оларға арнап дастарқан жаяды. Жылда бұл дағдысынан айныған емес. Кәсіпкердің тағы бір тамаша қыры – үстел теннисінен спорт шеберлігіне үміткер. Облыстық жарыстарда Абай ауданының намысын қорғайды. Спорттан да, кәсіпкерліктен де алған Алғысхаттары мен марапаттары сөресінде сыңсып тұр. Ол – бастысы еңбектен қашпайтын, ерік-жігері мол тәуекелшіл жан. Қай шаруаға болсын бел буып, мақсатына жеткенше тыным таппайды. Сол тәуекелі түбі табыс әкелетінін жақсы түсінеді.
Қарағанды облысы,
Абай ауданы