Кейінгі бірнеше жыл бедерінде билік әлеуметтік салаға баса назар аударғаны мәлім. Алайда бес жылдан аса уақыт бұрын қолға алынған міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) мәселесі әлі де жетілдіруді қажет ететінін халық қалаулылары талай рет айтты.
МӘМС мәселесі Мемлекет басшысының қатаң бақылауында. Біршама уақыт бұрын ол Үкіметтің кеңейтілген отырысында медициналық сақтандыру жүйесін одан әрі жетілдіру қажеттігін атап өткені мәлім.
Расында, қазір МӘМС жүйесіне қатысты мәселе аз емес. «Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» АҚ облыстық филиалының директоры Ләззат Әлімова келтірген дерекке жүгінсек, өткен жылдың соңындағы көрсеткішпен салыстыра қарағанда міндетті медициналық сақтандыру жүйесіне тіркелмеген тұрғындардың саны осы жылдың наурыз айында біршама азайған. Әйтсе де жүйеге тіркелмегендердің қарасы 200 мыңнан асып жығылады. Бұл республика бойынша төмен көрсеткіштердің санатына жатады екен.
«29 наурыздағы мәліметке зер салсақ, бес ай көлемінде ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын жүргізудің нәтижесінде 38 234 адам сақтандыру төлемін өтеген. Жалпы өңір бойынша сақтандырылмаған тұлғалардың саны 212 453 тұлғаға азайған», дейді облыс әкімдігі денсаулық сақтау басқармасының басшысы Жанар Оспанова.
Басқарма басшысы келтірген дерекке сүйенсек, халық саны көп болғандықтан, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіне қосылмаған азаматтардың саны Тараз қаласында айтарлықтай көп. Өткен жыл соңындағы көрсеткішпен салыстырғанда 13 160 адамға азайғанымен, жалпы көрсеткіш бойынша 69 мыңнан аса азамат жүйе бойынша сақтандырылмапты. Өңірдің қай ауданында болсын, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіне қосылмаған азаматтар саны жеткілікті. Олардың қатарында білім беру, ішкі істер бөлімдері, балабақшалардың қызметкерлері де баршылық.
«Тәуелсіз МӘМС төлемін жасайтын тұлғаларға тоқталар болсақ, ақпараттандыру жұмыстары кезінде олардың саны аз екені байқалды. Төлем жасаудан бас тартқандардың ортақ мәселесі – жұмыссыздық. Тағы бір азаматтардың МӘМС төлемдерін жасай алмауына себеп – халық тұрмысының төмендігі. Орта есеппен алар болсақ, бір отбасының асыраушысының тапқан табысы коммуналдық төлемдерді есепке алмағанда отбасының азық-түлік, дәрі-дәрмек, басқа да қажеттіліктерінен артылмайтынын айтып отыр. Сақтандыру мәртебесі шығу үшін МӘМС төлемдерін 12 айға төлеуге болатынын ескерсек, бірқатар азамат медициналық ұйымға медициналық көмекке жүгінгенде ғана төлем жасауды жөн көреді. Тұрақты жұмыспен қамтылған, алайда сақтандыру төлемдері жасалмаған тұлғалар саны – 4 161. Бұл топтағы азаматтардың басым бөлігі мектептерде еңбек етсе, бала-бақша мен ішкі істер бөлімдерінде жұмыс істейтіндер де баршылық. Аталған мекемелердің есеп бөлімдері дұрыс аударым жасамағандықтан, қазіргі таңда бұл тұлғаларда «сақтандырылмаған» мәртебесі шығып тұр», дейді Ж.Оспанова.
Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіне жоғарыда айтқанымыздай, Мемлекет басшысының өзі айрықша назар аударып отырғаны белгілі. Алайда өңірдегі жұмыс деңгейі көңіл көншітпей тұр. Статистикалық дерекке көз жүгіртсек, Жамбыл облысы көш соңындағы өңірлердің қатарында екен. Әрине, статистика апта сайын жаңартылып тұратыны анық. Бәлкім көрсеткіш те әр жеті күн сайын аздап түзеле жатар. Алайда кейінгі мәліметтерге қарап отырып, өңір халқының міндетті әлеуметтік медициналық жарна төлеуге, жүйеге тіркелуге деген құлшынысы жақын күндері қатты артып кетеді дегенге сену қиын. Соған қарағанда Жамбыл облысы алдағы бірнеше айда ондықтың да қатарына енбейтін секілді.
Жергілікті атқарушы билік аудандар мен Тараз қаласында халықты міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіне тарту бойынша атқарылатын жұмыс қарқынын арттыруға ниеттеніп отыр. Тіпті өңір басшысы Е.Қарашөкеев жұмысқа орналасса да медициналық сақтандыру жүйесінде сақтандырылмаған азаматтарға түсіндіру жұмыстарын күшейту, сол арқылы «Цифрлық отбасы картасы» ақпаратына мониторинг жүргізу, жұмысы жоқтарды жұмысқа орналастыру шараларын жандандыру арқылы көрсеткішті реттеуге ден қоюды жауапты мамандарға тапсырған. Нәтижесі қандай болатынын уақыт көрсетер. Әзірге жағдай мәз емес.
Жамбыл облысы