Кеше АЭС салу мәселесіне қатысты өткен республикалық референдумға Сенат төрағасы Мәулен Әшімбаев қатысып, Астанадағы Ұлттық академиялық кітапханада орналасқан №111 дауыс беру учаскесінде өз таңдауын жасады.
Дауыс беру рәсімінен кейін Сенат төрағасы бұқаралық ақпарат құралдары өкілдеріне сұхбат беріп, республикалық референдумға шығарылған мәселе еліміз үшін стратегиялық маңызға ие екенін атап өтті.
«Бүгін – еліміз үшін тарихи күн. Бұл референдум – еліміздің демократиялық даму жолындағы маңызды қадам. Осы дауыс беру арқылы біз Президентіміздің «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасының іс жүзінде көрініс тауып жатқанын көріп отырмыз. Қасым-Жомарт Тоқаев елдің келешегіне, болашақ тағдырына қатысты мәселелер тек белгілі бір мемлекеттік органдардың ішінде емес, халықтың қатысуымен әрі олардың пікірі ескерілуі арқылы жүзеге асуға тиіс екенін айтып келеді. Соның нақты мысалының бірі – осы республикалық референдум», деді ол.
Оның айтуынша, бұл референдум – АЭС салу не салмау мәселесін шешетін дауыс беру ғана емес, сондай-ақ елімізде жаңа саяси мәдениетті қалыптастыруға бағытталған қадам.
«Отандастарымыз өздерінің конституциялық құқықтарын пайдаланып, осы сәтті қалт жібермей, таңдауларын жасауы керек. Бұл – біздің келешек алдындағы азаматтық парызымыз. Еліміздің және келер ұрпақтың болашағы жолында әрбір тұрғынның дауысы маңызды. Осылайша біз елімізді демократиялық, әділетті мемлекет ретінде қалыптастыруға өз үлесімізді қосамыз», деді М.Әшімбаев.
Өткен аптада Сенат пен Мәжіліс депутаттары өңірлерге сапарға шығып, жергілікті халықпен жүздесіп, атом электр стансасы мен референдум жөнінде пікірлесіп қайтқан еді. Журналистер тарапынан Сенат төрағасына өңірлердегі жұртшылықтың осы саяси іс-шараға қатысты ойы мен ынта-ықыласы туралы сұрақ қойылды. Мәулен Сағатханұлының айтуынша, мұндай референдум – біздің елімізде кейбір Еуропа мемлекеттеріне қарағанда жаңа ғана қолға алынып жатқан тетік. Дегенмен соған қарамастан, ел халқы бұның маңызын түсініп, қызу талқыға салып, референдум өткізгенді құп көрді.
«Бұны ел тұрғындары өз ойлары мен ұсыныстарын жоғары жаққа жеткізудің бір құралы ретінде көріп отыр. Сондықтан мен өңірлерге барғанымда референдум өткізуді халықтың жаппай қолдап жатқанын байқадым. Олар бүгінгі іс-шараны ел өміріндегі аса маңызға ие мәселе екенін түсініп отыр», деді ол.
М.Әшімбаевтың айтуынша, еліміздің энергетикалық қауіпсіздігін сақтауда біз жан-жақтылық пен әртараптандыру қағидатын ұстанамыз.
«АЭС – соның бір жолы ғана. Бұл біздің бұған дейін пайдаланып келген энергия көздерінен бас тартамыз дегенді білдірмейді. Сондай-ақ бір энергия көзіне тәуелді болып қалмауымыз керек. Бұл бізден жан-жақты әрекет етуді талап етеді. АЭС саламыз ба, жоқ па, оны бүгін халықтың өзі дауыс беру арқылы шешеді. Сондықтан біз ойластырылған, пысықталған, орнықты, ең бастысы, мемлекеттің мүддесінен шығатын саясатты жүзеге асыруымыз керек», деді Сенат төрағасы.
Ұлттық академиялық кітапханадағы №111 дауыс беру учаскесінде таңғы сағат 07.00-ден бастап адам қарасы үзілген жоқ. Ел ертеңі үшін маңызды мәселе екенін түсінген тұрғындар отбасымен бірге келіп таңдауын жасап жатты. Комиссия төрағасы Жанна Тәуекелованың айтуынша, осы учаске бойынша 2 мың адам тіркелген. Олардың арасында мүгедектігі бар 20 адамның да дауыс беруіне барлық жағдай жасалған.
«Тауықсыз да таң ататыны секілді менсіз де АЭС салынады» деп жылы төсегінде жатып алмай, көппен бірге азаматтық борышын өтеуге келген Қасым Дулатхан есімді қала тұрғынын әңгімеге тарттық. Оның айтуынша, ел ертеңі үшін маңызы зор шешімді қабылдауға септігі тиетін референдумды өзі ғана емес, қасына ере келген 10 жасар ұлы Жаннұр да тағатсыздана күткен.
«Біз отбасымызбен бүгінгі рәсімнің орны ерекше екенін түсіндік. Сондықтан таң ата арнайы келіп отырмыз. Өз басым елімізге АЭС керек деп санаймын. Өз даусымды да солай деп бердім», дейді ол.
Учаске орын тепкен кең бөлменің бір тарапынан БАҚ өкілдерімен қатар байқаушылар да рәсімді қалт жібермей бақылап отыр. Олардың арасында шетелдіктер де бар. Атап айтқанда, Түркі мемлекеттері ұйымынан елімізге арнайы осы референдумға 11 байқаушы келген болса, соның төртеуі №111 учаскеге бас сұққан еді. Біз аталған ұйым Бас атшысының орынбасары, байқаушылар делегациясының жетекшісі Сафи Жафаровты әңгімеге тарттық. Оның айтуынша, комиссия құрамында Түркі мемлекеттері ұйымына кіретін елдердің және ұйым хатшылығының өкілдері бар.
«Біз бүгін таңғы сағат 7-де бір дауыс беру учаскесінің ашылуына арнайы қатыстық. Содан бері қаладағы 10 референдум учаскесін аралап, дауыс беру барысын бақылап келеміз. Бүгін кешке дейін қаладағы басқа да учаскелерге бармақпыз. Сонымен қатар учаскелердің бірінде дауыстарды санауға да қатысамыз», деді ол.
Ол бұған дейін Түркі мемлекеттері ұйымының өкілдері еліміздегі президенттік және парламенттік сайлауларда байқаушы ретінде қатысқанын айтады. Өзі де елімізге осы мақсатта бірнеше рет келген.
«Менің байқауымша, Қазақстанда демократиялық құндылықтар жылдан-жылға жанданып келеді. АЭС салуға байланысты референдумның өтуі – соның тағы бір жарқын мысалы. Өйткені бұл – стратегиялық мәселе. Сондықтан оны халық шешуге тиіс. Бұған дейін байқаушы ретінде қатысқанда да, бүгінгі іс-шарада да мен заң бұзушылықты байқаған жоқпын. Бұл халықтың саяси мәдениеті қалыптасқанын білдіреді», дейді С.Жафаров.