Атырау облысындағы «Ұлттық индустриялық мұнай-химия технопаркі» арнайы экономикалық аймағында еліміздегі өңдеу өнеркәсібіндегі ең ауқымды жобалардың бірі – полиэтилен өндіретін «Силлено» зауытының алғашқы қазығы қағылды. Салтанатты іс-шараға облыс әкімі Серік Шәпкенов, «ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ басқарма төрағасы Асхат Хасенов, Энергетика вице-министрі Құдайберген Арымбек, СИБУР басқарма мүшесі-атқарушы директоры Павел Ляхович, «Sinopec» компаниясының аға вице-президенті Ван Тао қатысып, алғашқы қаданы қағу рәсімін жасады.
ҚМГ басшысы Асхат Хасенов ауқымды жоба Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың еліміздің батысында мұнай-газ-химия өнеркәсібі кластерін дамыту жөніндегі тапсырмасы аясында жүзеге асырылып жатқанын атап өтті.
– Зауыт өнеркәсіп салаларында қолданылатын полиэтиленнің жиырмадан аса түрін шығаруға қауқарлы. Жоба құрылыс кезеңінің өзінде-ақ ұлттық экономикаға мультипликативті оң әсерін тигізіп, еліміздің шикізаттық емес экспортын арттыруға ықпал етеді. «Силлено» өнімдері елдегі полиэтилен импортының 90%-ын алмастыра алады, – деді А.Хасенов.
Ұлттық статистика бюросының мәліметінше, 2024 жылы отандық полиэтилен нарығы шамамен 300 мың тоннаға жетті. Сарапшылардың бағалауынша, 2035 жылға дейін бұл көрсеткіш 400 мың тоннаға дейін өсуі мүмкін. Ендеше, жергілікті тұтынушылардың сұранысын «Силлено» қамтамасыз етуге дайын. «Силлено» ЖШС бас директоры Жандос Қайргелді баламасы жоқ бірегей жобаны жүзеге асыру барысына тоқталды.
– Бүгін Үкімет пен акционерлердің қолдауымен негізгі құрылыс жұмыстарына қадам басып отырмыз. «Силлено» – отандық өңдеу өнеркәсібіндегі ірі жобалардың бірі. Жылына 1,25 млн тонна полиэтилен өндіретін және инвестиция көлемі 7 млрд долларды құрайтын зауыт құрылысын 2028 жылы аяқтап, өндірісті 2029 жылы іске қосу жоспарланып отыр, – дейді.
Жобаның ішкі жалпы өнімге қосатын үлесі шамамен 0,9-1% деңгейінде бағаланып отыр. Құрылыс кезінде 8 мыңнан астам, ал зауыт іске қосылғанда 800-ге жуық тұрақты жұмыс орны ашылады. Сондай-ақ құрылыспен бірге, орта және жоғары буын маман даярлау ісі де қатар жүреді. Мәселен, испаниялық мердігер мекеме жыл сайын жергілікті 30 студентті оқытып шығармақ.
Жобаға әлемнің ең озық жаңа технологиялары тартылады. Болашақ кешен америкалық «Lummus» компаниясының технологиясымен этилен өндіруге арналған пиролиз қондырғысынан және «Chevron Phillips Chemical», «Univation Technologies» (АҚШ) технологияларының көмегімен этиленді полимерлеу қондырғыларынан, сондай-ақ, «Axens» (Франция) технологиясымен салынатын бутен қондырғысынан тұрады. Құрылыс алаңындағы алғашқы дайындық жұмыстары пиролиз қондырғысынан басталды. Оның құрылысын EPC-мердігер ретінде «Tecnicas Reunidas» (Испания) «Sinopec Engineering Incorporation» (Қытай) компаниясымен бірлесіп жүргізеді.
— Осылайша, еліміздің батыс өңірі мұнай-газ-химия кластеріне айналмақ. Мемлекет басшысы айтып өткендей, жобаларды тек жүзеге асырып қоймай, соның аясында арнайы кластерлер құру маңызды. Өйткені базалық өнім шығару аздық етеді. Полиэтиленнен көптеген дайын өнім жасап шығаруға болады. Бүгінде ол – әлемде ең көп тұтынатын шикізат өнімдерінің бірі, – дейді А.Хасенов.
Айта кетейік, «Силлено» компаниясының акционерлері – ҚазМұнайГаз (40%), «Sinopec Overseas Investment Holding» (30%) және СИБУР (30%). Зауыт Қазақстанның полиэтиленге деген ішкі сұранысын қамтамасыз ете отырып, өнімдерін ТМД елдеріне, Еуропа, Қытай және Түркияға жеткізуді жоспарлап отыр.
Амандық САҒЫНТАЙҰЛЫ