Бүгінгі күні Қазақстан Республикасында шағын және орта кәсіпкерлікті табысты дамыту үшін барлық жағдай жасалған. Мемлекеттің шағын және орта бизнесті (ШОБ) қолдау жөніндегі мақсатты да дәйекті саясатын іске асыру елдің экономикалық дамуының негізгі басымдықтарының бірі болып табылады.
ШОБ дамытуда әйелдер кәсіпкерлігі ерекше рөлге ие. Әйелдердің кәсіпкерлік қызметке қатысуы – олардың жұмыспен қамтылуын кеңейтудің нақты жолдарының бірі, тұлғаның дамуы мен қоғамдағы орнын жақсарту мүмкіндігі, үлкен табыс алу тәсілі.
Әйел кәсіпкерлігінің дамуы еліміз жалпы іскерлік ахуалымен үздіксіз байланысты, ол елімізде ШОБ-тағы әйелдер үлесінің ұлғайғанынан байқалады. Мәселен, ресми статистика деректері бойынша, әйелдер Қазақстан халқының 52%-ын құрайды, экономикалық тұрғыдан белсенді халық арасында олардың үлесі 49%-ды құрайды, ал әйелдердің елдің ІЖӨ-сін қалыптастыруға қосқан үлесі 39%-ға жетіп отыр. Әйелдердің белсенді рөлі ең алдымен ШОБ секторында байқалады. Елдің барлық белсенді ШОБ субъектілерінің 41,5%-ын әйелдер басқарады. Одан басқа, әйелдер басқаратын 86%-ға жуық белсенді ШОБ субъектілері жеке кәсіпкерлер болып табылады.
Қазақстанда кәсіпкерлікті кешенді қолдаудың тиімді әрі пәрменді құралы «Бизнестің жол картасы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы болып табылады. Бағдарлама бүгінгі күні кәсіпкерлікте, оның ішінде, әйел кәсіпкерлігінде байқалатын негізгі проблемаларды шешуге бағытталған. Бұл, біріншіден, қаржыландырудың жеткіліксіздігі, ал екіншіден, білім мен ақпараттың жетіспеуі. Бірінші проблема кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау мен кепілдендіру құралдары, мемлекеттік гранттар беру және жетіспейтін инфрақұрылымды жүргізу арқылы шешіледі. Екінші проблема оқыту бағдарламаларының кешені арқылы шешім табады.
Бүгінде «Бизнестің жол картасы-2020» бағдарламасы бойынша қаржылық қолдау шараларымен әйелдердің 30%-ға жуығы, қаржылық емес қолдау шараларымен 40%-ға жуығы қамтылған.
Ең үздік әлемдік тәжірибелерді ескере отырып, әйелдер кәсіпкерлігін дамыту мақсатында, 2015 жылғы сәуірде Қазақстан Үкіметі мен халықаралық қаржы ұйымдары арасындағы Негіздемелік келісімдер шеңберінде Ұлттық экономика министрлігі мен Еуропа қайта құру және даму банкі (ЕҚДБ) арасында «Бизнестегі әйелдер» бағдарламасы бойынша ынтымақтастық туралы келісімге қол қойылды. Бағдарлама 3 жылға арналған және кәсіпкер әйелдерді кешенді қолдау жөніндегі басқа бағдарламалардан ерекшеленеді. ЕҚДБ екінші деңгейдегі банктер (БанкЦентрКредит, Шинхан банк және ҚазМикроҚаржы) арқылы әйелдер кәсіпкерлігінің субъектілері үшін кредиттік желілер ашты, бұл ретте кредиттік мөлшерлеменің жартысына жуығын «Даму» КДҚ» АҚ субсидиялайды.
«Бизнестегі әйелдер» бағдарламасының шарттары еліміздің облыстарында, Алматы мен Астанадан тыс жерлерде барлық қаражаттың кемінде 60%-ын игеруді көздейді. Бүгінгі күні БанкЦентрКредит арқылы 1,9 млрд. теңге мөлшерінде бірінші транш игерілді. Алматы, Атырау, Ақтөбе, Павлодар және ШҚО қарыз алушылары белсенділік танытты. 100-ге жуық кәсіпкер әйел негізгі қаражат пен айналым капиталына осы желі бойынша кредит алды.
Қосымша бизнес жобаға консультант тарту және ЕҚДБ бағдарламасы арқылы жоба құнының 60%-ын өтеу мүмкіндігі ұсынылады, кәсіпкер әйел бизнес коучингі бар барынша ұзақ мерзімді жобаны іске қоса алады, Шэри Блэр қорымен (Ұлыбритания) бірлесіп халықаралық тәлімгерлік бағдарламасына қатыса алады және «көшбасшылық», «цифрлы технологиялар», «қаржыны басқару», «дайын ІТ шешімдер» және «кәсіпкерден кәсіпорынға өсу» бойынша бірқатар бизнес тренингтерді меңгере алады.
Бүгінгі таңда 30 жоба іске асырылуда, компанияның 6 топ менеджері халықаралық тәлімгерлік бағдарламасына қатысады, 70-тен астам әйел кәсіпкерлік дағдыларына оқытылған, Қазақстан бойынша БанкЦентрКредиттің несие берумен айналысатын 100-ден астам маманы әйелдер кәсіпкерлігі субъектілерін несиелеуге оқытылды.
Сонымен қатар, банктердің несие мамандарын әйелдер кәсіпкерлігі субъектілерін несиелеудің ерекшеліктеріне оқыту бойынша іс-шаралар жүргізіледі, іскерлік байланыстарды жолға қою мақсатында әйелдер үшін шеберлік сыныптар мен ақпараттық дөңгелек үстелдер өткізіледі. «Бизнес линзаны» диагностикалаудың орыс және қазақ тілдеріндегі құралы іске қосылды.
WWW.EBRDWOMENINBUSINESS.COM «БИЗНЕС ЛИНЗАНЫ» диагностикалау құралы. Бұл бизнесті балдық жүйе бойынша өз бетінше диагностикалауға мүмкіндік беретін онлайн сауалнама. Қаржыны басқару, нарықты білу, маркетинг және сату, кадрларды басқару, стратегиялық жоспарлау және ұйымдық даму, тәуекелдерді басқару, операциялық жоспарлау сияқты негізгі салалардың 100-ден астам мәселесін қамтиды.
Сауалнаманы толтыру үшін компанияға мынадай деректер қажет: тіркеу мәліметтері /БСН/ ЖК куәлігі; кәсіпорын туралы негізгі мәліметтер (сектор, қызметкерлер саны, маркетинг және негізгі қызмет бойынша негізгі көрсеткіштер); бизнестің негізгі қаржылық көрсеткіштері.
«Бизнес линза» сауалнамасына жауап бере отырып, кәсіпкер өз бизнесінің жағдайына талдау мен жоғарыда аталған салалардағы орташа өлшемді көрсеткішті, оның өз елінің нарығындағы орнын, ЕҚДБ қолдау құралдарының мәзірін және дайын шешімдер мысалдарын ала алады – осының бәріне ол кеңсесінде отырып-ақ, бір сағаттың ішінде ие болады.
Жоғарыда баяндалғанды түйіндей келе, кәсіпкер әйелдердің аталған қолдау бағдарламаларына қатысуы шағын кәсіпорындарды орта кәсіпорындарға трансформациялау, басқару мен маркетингтің жаңа әдістерін енгізу, өнімділікті арттыру арқылы бизнесті дамыту мен кеңейтуге ықпал ететінін атап өткіміз келеді.
Тимур ЖАҚСЫЛЫҚОВ,
Ұлттық экономика вице-министрі
Бүгінгі күні Қазақстан Республикасында шағын және орта кәсіпкерлікті табысты дамыту үшін барлық жағдай жасалған. Мемлекеттің шағын және орта бизнесті (ШОБ) қолдау жөніндегі мақсатты да дәйекті саясатын іске асыру елдің экономикалық дамуының негізгі басымдықтарының бірі болып табылады.
ШОБ дамытуда әйелдер кәсіпкерлігі ерекше рөлге ие. Әйелдердің кәсіпкерлік қызметке қатысуы – олардың жұмыспен қамтылуын кеңейтудің нақты жолдарының бірі, тұлғаның дамуы мен қоғамдағы орнын жақсарту мүмкіндігі, үлкен табыс алу тәсілі.
Әйел кәсіпкерлігінің дамуы еліміз жалпы іскерлік ахуалымен үздіксіз байланысты, ол елімізде ШОБ-тағы әйелдер үлесінің ұлғайғанынан байқалады. Мәселен, ресми статистика деректері бойынша, әйелдер Қазақстан халқының 52%-ын құрайды, экономикалық тұрғыдан белсенді халық арасында олардың үлесі 49%-ды құрайды, ал әйелдердің елдің ІЖӨ-сін қалыптастыруға қосқан үлесі 39%-ға жетіп отыр. Әйелдердің белсенді рөлі ең алдымен ШОБ секторында байқалады. Елдің барлық белсенді ШОБ субъектілерінің 41,5%-ын әйелдер басқарады. Одан басқа, әйелдер басқаратын 86%-ға жуық белсенді ШОБ субъектілері жеке кәсіпкерлер болып табылады.
Қазақстанда кәсіпкерлікті кешенді қолдаудың тиімді әрі пәрменді құралы «Бизнестің жол картасы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы болып табылады. Бағдарлама бүгінгі күні кәсіпкерлікте, оның ішінде, әйел кәсіпкерлігінде байқалатын негізгі проблемаларды шешуге бағытталған. Бұл, біріншіден, қаржыландырудың жеткіліксіздігі, ал екіншіден, білім мен ақпараттың жетіспеуі. Бірінші проблема кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау мен кепілдендіру құралдары, мемлекеттік гранттар беру және жетіспейтін инфрақұрылымды жүргізу арқылы шешіледі. Екінші проблема оқыту бағдарламаларының кешені арқылы шешім табады.
Бүгінде «Бизнестің жол картасы-2020» бағдарламасы бойынша қаржылық қолдау шараларымен әйелдердің 30%-ға жуығы, қаржылық емес қолдау шараларымен 40%-ға жуығы қамтылған.
Ең үздік әлемдік тәжірибелерді ескере отырып, әйелдер кәсіпкерлігін дамыту мақсатында, 2015 жылғы сәуірде Қазақстан Үкіметі мен халықаралық қаржы ұйымдары арасындағы Негіздемелік келісімдер шеңберінде Ұлттық экономика министрлігі мен Еуропа қайта құру және даму банкі (ЕҚДБ) арасында «Бизнестегі әйелдер» бағдарламасы бойынша ынтымақтастық туралы келісімге қол қойылды. Бағдарлама 3 жылға арналған және кәсіпкер әйелдерді кешенді қолдау жөніндегі басқа бағдарламалардан ерекшеленеді. ЕҚДБ екінші деңгейдегі банктер (БанкЦентрКредит, Шинхан банк және ҚазМикроҚаржы) арқылы әйелдер кәсіпкерлігінің субъектілері үшін кредиттік желілер ашты, бұл ретте кредиттік мөлшерлеменің жартысына жуығын «Даму» КДҚ» АҚ субсидиялайды.
«Бизнестегі әйелдер» бағдарламасының шарттары еліміздің облыстарында, Алматы мен Астанадан тыс жерлерде барлық қаражаттың кемінде 60%-ын игеруді көздейді. Бүгінгі күні БанкЦентрКредит арқылы 1,9 млрд. теңге мөлшерінде бірінші транш игерілді. Алматы, Атырау, Ақтөбе, Павлодар және ШҚО қарыз алушылары белсенділік танытты. 100-ге жуық кәсіпкер әйел негізгі қаражат пен айналым капиталына осы желі бойынша кредит алды.
Қосымша бизнес жобаға консультант тарту және ЕҚДБ бағдарламасы арқылы жоба құнының 60%-ын өтеу мүмкіндігі ұсынылады, кәсіпкер әйел бизнес коучингі бар барынша ұзақ мерзімді жобаны іске қоса алады, Шэри Блэр қорымен (Ұлыбритания) бірлесіп халықаралық тәлімгерлік бағдарламасына қатыса алады және «көшбасшылық», «цифрлы технологиялар», «қаржыны басқару», «дайын ІТ шешімдер» және «кәсіпкерден кәсіпорынға өсу» бойынша бірқатар бизнес тренингтерді меңгере алады.
Бүгінгі таңда 30 жоба іске асырылуда, компанияның 6 топ менеджері халықаралық тәлімгерлік бағдарламасына қатысады, 70-тен астам әйел кәсіпкерлік дағдыларына оқытылған, Қазақстан бойынша БанкЦентрКредиттің несие берумен айналысатын 100-ден астам маманы әйелдер кәсіпкерлігі субъектілерін несиелеуге оқытылды.
Сонымен қатар, банктердің несие мамандарын әйелдер кәсіпкерлігі субъектілерін несиелеудің ерекшеліктеріне оқыту бойынша іс-шаралар жүргізіледі, іскерлік байланыстарды жолға қою мақсатында әйелдер үшін шеберлік сыныптар мен ақпараттық дөңгелек үстелдер өткізіледі. «Бизнес линзаны» диагностикалаудың орыс және қазақ тілдеріндегі құралы іске қосылды.
WWW.EBRDWOMENINBUSINESS.COM «БИЗНЕС ЛИНЗАНЫ» диагностикалау құралы. Бұл бизнесті балдық жүйе бойынша өз бетінше диагностикалауға мүмкіндік беретін онлайн сауалнама. Қаржыны басқару, нарықты білу, маркетинг және сату, кадрларды басқару, стратегиялық жоспарлау және ұйымдық даму, тәуекелдерді басқару, операциялық жоспарлау сияқты негізгі салалардың 100-ден астам мәселесін қамтиды.
Сауалнаманы толтыру үшін компанияға мынадай деректер қажет: тіркеу мәліметтері /БСН/ ЖК куәлігі; кәсіпорын туралы негізгі мәліметтер (сектор, қызметкерлер саны, маркетинг және негізгі қызмет бойынша негізгі көрсеткіштер); бизнестің негізгі қаржылық көрсеткіштері.
«Бизнес линза» сауалнамасына жауап бере отырып, кәсіпкер өз бизнесінің жағдайына талдау мен жоғарыда аталған салалардағы орташа өлшемді көрсеткішті, оның өз елінің нарығындағы орнын, ЕҚДБ қолдау құралдарының мәзірін және дайын шешімдер мысалдарын ала алады – осының бәріне ол кеңсесінде отырып-ақ, бір сағаттың ішінде ие болады.
Жоғарыда баяндалғанды түйіндей келе, кәсіпкер әйелдердің аталған қолдау бағдарламаларына қатысуы шағын кәсіпорындарды орта кәсіпорындарға трансформациялау, басқару мен маркетингтің жаңа әдістерін енгізу, өнімділікті арттыру арқылы бизнесті дамыту мен кеңейтуге ықпал ететінін атап өткіміз келеді.
Тимур ЖАҚСЫЛЫҚОВ,
Ұлттық экономика вице-министрі
Соңғы жаңалықтар
Бурабайдағы Мультимедиалық интерактивті кешенге келушілер көп
Аймақтар • Бүгін, 01:26
Аяз, көктайғақ: 16 облыста дауылды ескерту жарияланды
Ауа райы • Бүгін, 00:16
2027 жылы Астанада бокстан әлем чемпионаты өтеді
Спорт • Кеше
Алматы облысының меншігіне 86 мың га жер қайтарылды
Аймақтар • Кеше
