Қазақстанның қолөнер шеберлері ЭКСПО-2017 көрмесіне қазірден бастап дайындалуы қажет. Себебі, іріктеу кезінде тауардың тиражына ғана емес, сапасына да, оны ұсынудың креативті, яғни ерекше тәсілдеріне де баса назар аударылады. Осы орайда мамандар қолөнер кәсібіне бизнес көзі ретінде қарауға кеңес беріп отыр. Әзірше көрмеде ұсынылатын ұлттық қолөнер бұйымдарын іріктеудің нақты талаптары жоқ. Алайда, «Астана ЭКСПО-2017» ұлттық компаниясының өзіндік көзқарасы, белгілі бір ұсыныстары бар. Бәлкім, соның барлығын «EXPO&WOMEN» Халықаралық ұйымы іске асыратын болар.
Бүгінгі жоспарға сәйкес, ЭКСПО көрмесі кезінде этноауыл ашылады. Сол жерде қазақтың ұлттық қолөнер бұйымдарын сату жоспарланған. Алайда, оған көп адам сыймайтын сияқты. Сондықтан, этноауылда сауда орындары аз болады. Шамамен, 30-35 орын. Дегенмен, ол жердегі тауарлардың саны да, сапасы да жоғары болуы шарт. Сондай-ақ, қолөнер бұйымдарын таныстырудың өзіндік бір тәсілі болғаны жөн. «Этноауылда кәдімгідей қазақы ортаны жасау қажет. Тамағы да, тауары да ұлттық нақышта болса екен дейміз. Сосын қолөнер бұйымдарын жай базардағы сияқты қоя салмай, сол бұйымдардың қалай жасалатынын көрсету керек. Мысалы, кілем сатылса, оны біреу тоқып отырады. Жіп иіреді, қыштан ыдыс жасайды, ою салады, кесте тігеді. Ең бастысы, қазақтың тыныс-тіршілігін, тарихы мен мәдениетін жан-жақты көрсету керек. Бәлкім, біз ол жерде ротация жүйесін қолданамыз. Ондайда бір ай бір шебер отырса, екінші айда екінші бір шебер келіп, өз тауарын сата алады. Осылайша, қолөнер шеберлерін көптеп қамтуға болады», – дейді «Астана ЭКСПО-2017» ұлттық компаниясы коммерциализациялау департаменті директорының орынбасыры Ілияс Оразақов. Осы орайда компания өкілі ЭКСПО логотипімен сатылатын кеңсе заттары, гаджет қосымшалары, кәдесыйлар және тағы басқа ұсақ-түйектерді қолөнер бұйымдарымен шатастырмау қажет деп отыр. Себебі, жарнамалық тауарға салық салынса, қолөнер бұйымдарына салық салынбайтын шығар. Шеберлер тек этноауыл аймағында жалға алған орынның төлемақысын ғана төлеуі мүмкін.
Бүгінде «Астана ЭКСПО-2017» ұлттық компаниясы қолөнер шеберлерін іріктеуді «EXPO&WOMEN» Халықаралық ұйымына ұсынып отыр. Аталған ұйымның басшылығы ол ұсынысты қабылдап, этноауылдың талаптарын әзірлеуге келісті. Алайда екі жақ әлі нақты бір құжатқа қол қойған жоқ.
Негізі, колөнер бұйымдарын сату орындары тек көрме алаңында ғана емес, барлық қала аумағында да ашылады. Сондықтан, Астана қаласының әкімдігі қоғамдық ұйымдармен бірлесе отырып, осы саладағы отандық шеберлердің әлеуетін зерделеп шығуға мүдделі. Оған да «EXPO&WOMEN» Халықаралық ұйымы тартылып отыр. «Көктемде біз үлкен жәрмеңке өткізген едік. Ал қыркүйектің 9-10-ы күндері тура сондай үлкен жәрмеңке ұйымдастырылады. Оған республиканың түкпір-түкпірінен қолөнер шеберлері қатысып, өз тауарларын көрсете алады. Міне, осы іспетті шаралардың арқасында біз өз мүмкіндіктерімізді байқап көрмекпіз», – дейді ұйым басшысы С.Рақымбекова.
Оның сөзіне қарағанда, ЭКСПО-ның этноауылына іріктеу талаптарын әзірлеу үшін бірнеше басқосуларды өткізіп, осы мәселені кеңінен талқылап алу қажет. Себебі тауардың өзіндік ерекшелігінен бөлек, тиражы да аз болмауы тиіс. Қазіргі кезде республика бойынша 100-ге тарта қолөнер шебері көрмеге қатысуға ниетті.
Арман АСҚАРОВ
