Ақтөбедегі Тахауи Ахтанов атындағы облыстық драма театрының қазақ труппасы экстремизм тақырыбындағы қойылымды алғаш рет сахналады. Облыс басшылығының арнайы тапсырмасы бойынша түсірілген қойылым небәрі бір жарым айдың ішінде дайындалды. Қойылымның алғашқы көрсетіліміне облыс әкімі Бердібек Сапарбаев келді. Сондай-ақ, өңірдегі дін өкілдері, теологтар, имамдар да арнайы шақырылды.
Астанадағы Қ.Қуанышбаев атындағы Қазақ академиялық музыкалық драма театрының репертуарындағы «Есігімді қаққан кім?» қойылымының авторы Жабал Ерғалиев, режиссері Нұрлан Жұманиязов.
Қойылым екі бөлімнен тұрады. Бірінші бөлімінде ұйып отырған отбасының жалғыз қызы мен күйеу баласының жат ағымның жетегінде кеткені, екінші бөлімінде олардың Сириядағы жағдайы көрсетіледі. Кемпір мен шалдың көзінің ағы мен қарасындай бір ұл, бір қызы бар. Бойжеткен тұрмысқа шығысымен үйіне келуді сиретіп, туған қызын ата-анасына тастап кетеді. Содан, ұзақ күттіріп бір күні қызы келеді. Үстіне тұтастай қара киім киген, күйеу баласы сақалын жіберіп, қысқа балақты шалбар киіп алған екен. Қасында Жұбан деген кісі бар. Ерлі-зайыптылар Жұбанның айтқанынан шықпайтыны бірден байқалады.
Ақыры олардың Сирияға аттанғаны, ақсақалдың бұл қасіретті көтере алмай дүниеден өткені, адасқан отбасының жырақта күл-талқаны шыққаны шынайы көрсетіледі. Сөйтіп қойылым құр сүлдері қалған бейшара қыздың аянышты монологымен аяқталады.
– Кейіпкерімнің есімі Гүлнұр. Жат ағымның жетегінде кетіп, әкеден де, шешеден де, бауырдан да айырылады. Күйеуі Сирияда өзін-өзі жарып жіберіп, шынашақтай қызын содырлар зорлап өлтіреді. Ең соңында осының барлығының дұрыс емес екенін түсінген соң, жат ағымның құрсауынан әрең құтылып үйіне оралады. Осылайша, қыздың адасуы салдарынан бір отбасының шаңырағы ортасына түседі. Бұл кейіпкерді сомдау маған өте қиын болды. Жаным ауырып, өзімді қоярға жер таппадым. Дайындықтан кейін 2-3 сағатқа дейін өз-өзіме келе алмай қиналдым. Мұндай жат ағымның жетегінде кеткен талай жастың тағдырын ойлап, қатты алаңдадым. Осы қойылым арқылы көрерменге, жастарға ой сала алсақ, ол біздің үлкен олжамыз болар еді, – дейді актриса Жанна Өтеген.
Қойылым сәтті шықты. Қазіргі қоғамдағы бітеу жара – жастардың теріс ағымның жетегінде кетіп, жақынын жат көріп, ата-бабадан келе жатқан ұлттық құндылықтарды тәрк етіп, қара ниеттілердің соңына ілескендері бір отбасының мысалында анық көрінген. Ата-ананың сағынып күткен қызы үйге қара жамылып кіргенде зал сілтідей тынып, одан әрі не боларын алаңдап күтті. Адасқан күйеу бала мен жандайшап терроршының қылығы, шерменде қыздың жанұшырып жылаған шешесін кеудесінен кері итеріп, жерге құлатып салғаны, асыр салып ойнап жүрген бүлдіршінді ата-әженің бауырынан жұлып алып, азапқа салу үшін әкетіп бара жатқаны көрерменнің көңілін, әрине, астан-кестен еткені сөзсіз.
– Қойылым өткен жылы дайындалған еді. Бірақ бұл өте күрделі тақырып болғандықтан, көп сүзгіден өткізілді. Содан сахнаға биыл маусым айында ғана шықты. Көрсетілген бойда маған Ақтөбеден ұсыныс түсті. Бірден келістім. Себебі, жастардың жат ағымдарға бой ұруы, оларды құтқару, мұндай жағдайды болдырмау бәріміздің міндетіміз, – дейді қойылым режиссері Н.Жұманиязов. Қойылымдағы басты кейіпкерлерді театрдың актерлері Дәурен Нарман, Майгүл Мұзбаева, Жанна Өтеген, Қадір Құттыбаев, Кеңес Кемалбаев сомдады. Театр директоры Нұрлыбек Жұбатқанның айтуынша, «Есігімді қаққан кім?» қойылымы алдағы уақытта аудандарда, білім ордаларында да көрсетілмек.
Мейрамгүл РАХАТҚЫЗЫ,
журналист
АҚТӨБЕ