Омбыда қазақ тілі оқытыла бастады

1 қыркүйек күні Омбыдағы №130 орта мектебінде Қазақ тілін оқыту орта­лы­ғының тұсаукесері өтті. Бұл – облыс­та соңғы екі жылда ашылған жетінші орталық. Қазақ тілін оқып-үйренгісі келетін оқушылар орталыққа екінші сыныптан бастап аптасына екі рет, ал жоғары сынып оқушылары үш рет келетін болады. Аталған мектептің директоры Вячеслав Шестаков бұл тәжірибенің табысты болатынына сенімді. – Біз із салушылармыз, біздің мек­тебіміз – қазақ тілі екінші шет тілі секілді оқу бағдарламасына енгізілген қала­дағы тұңғыш мектеп. Бұл – үйірме емес, бұл – оқу жоспарының пәні. Өткен сәуір айында балалар мен олардың ата-аналары алдағы оқу жылында екінші тіл ретінде қай тілді оқып-үйренетіндерін таңдады. Егер сыныпта 20 оқушы болса, 10-ы қазақ тілін, ал қалғандары неміс пен француз тілдерін таңдады. Біз балалардың көршіміздің тілін тұрмыстық деңгейде емес, іскерлік қарым-қатынас деңгейінде оқып-үйренгенін қалаймыз. Мұндай мамандарға сұраныс өте жоғары. Іскерлік қазақ тілі бүгінде айтарлықтай жақсы даму үстінде. Мәселен, Қазақстанда оны Назарбаев зияткерлік мектептерінде оқып-үйренеді. Бізге жақын осындай оқу ошағы Петропавлда орналасқан, енді сондағы мектеппен ынтымақтастық шартын жасауды жоспарлап отырмыз, – дейді В.Шестаков. №130 мектеп қазақ диаспорасының өкілдері айтарлықтай жиі қоныстанған 108 «б» шағын ауданда орын тепкен. Жалпы, мектепте 14 ұлттың өкілдері білім алса, жартысы қазақ отбасыларының балалары. Бірақ орыс балаларының арасында да қазақ тілін оқып-үйренгісі келетіндер аз болған жоқ. Өйткені, олар өздерінің болашақтарын мұнай химия­сы, құрылыс салаларындағы инженер мамандықтарымен байланыстырады. Бүгінде Қазақстан мен Омбы облы­сының арасындағы жылдық тауар айналымы 360 миллион АҚШ долларын құрайды. 200-ден астам бірлескен кәсіпорын жұмыс істейді. Достық үйінің директоры На­та­лья Степанова қазақ тілін оқып-үйрену түлектерге жақсы перспектива береді деп есептейді. – Омбы облысының басшылығы Қа­зақстанның бірқатар әкімдіктерімен ынтымақтастық туралы уағдаластыққа қол қойған. Бизнес білікті аудармашы­ларға зәру. Қазіргі таңда Қазақстанда үштілділікке басымдық берілген. Әкім лауазымына негізінен қазақ, орыс және ағылшын тілдерін білетін адамдар тағайындалып жатыр. Осы тұрғыдан алғанда, қазақ тілін оқып-үйренудің дәл осы 130-шы мектепте бағдарламаға енгізілуі де кездейсоқтық емес. Мек­тептің кіреберісіндегі Ауғанстанда қаза тапқан жауынгерлерге арнал­ған естелік тақтада Александр Волин мен Ермұрат Досжановтың есімдері жазылған. Бұл мектепте ізгі көршілестік дәстүрі бұрыннан қалыптасқанын және заңды жалғасын тауып келе жатқанын көрсетеді, – дейді Н.Степанова. Бағдарламаға жаңа пән енгізу туралы идея мектепті дамыту бағ­дарламасын жасаған кезде пайда болыпты. Әр оқу орнының өзіндік ерекшелігі болуы тиіс, деп тұжырымдаған көрінеді педагогтар. Ал 130-шы мектептің ерек­шелігі – білім беруде қазақ тіліне екпін түсірілуі. Бұл жаңалық айтарлықтай дайындықты қажет етіпті. Мектепті оқу құралдарымен Қазақстанның Омбы облысындағы консулдығы қамтамасыз етсе, консул Эльдар Қонаев жанды көмек жасаған. Қазақ тілінен сабақты енді базалық филология білімі бар педагог жүргізеді екен. Қазақ тілін оқыту орталығының тұсау­­кесер рәсімінде орыс киімін киген оқушы қыз бала мен қазақша киінген ер бала халықтар достығы туралы тақпақ оқып, қазақша және орысша мағынасы бірдей мақал-мәтелдерден мысалдар келтірді: «Алыс туысқаннан жақын көршің артық», «Достық – баға жетпес құндылық», т.б. сияқты. Оқу орнының директоры В.Шестаков мек­тепті дамыту бағдарламасын жасауда көмек көрсеткен әріптестері: «Омскнеф­техимпроект» ЖАҚ-тың бас директоры Игорь Зуга мен Қазақ ұлттық-мәдени орталығының президенті Жанат Бекмағамбетовке өзінің ризашылығын білдірді. И.Зуга №130 орта мектеп жаңа істе кез­дейсоқ пионер атанбағанын атап көрсетті: – Қазақ тілін оқыту орталығы түлек­тері үстіміздегі жылы тамаша нәтиже көрсеткен мектепте ашылып отыр. Демек, бұл оқытудың сапасы жоғары екенін ай­ғақтайды. Қазақ тілін оқып-үйрену балаларымызға жастайынан бір-бірімен достық қарым-қатынас қалыптастыруға мүмкіндік береді. Әрине, кім-кіммен де достық қарым-қатынас орнатуға болады, бірақ, ең бастысы, көршіңмен дос болғанға не жетсін! Екінші тіл білу өзіңнің мүмкіндігіңді де арттыра түседі. Мұндай жайт 130-шы мектепті Омбыда білім берудің көшіне шығаратын болады, – дейді И.Зуга. Сібір мұсылмандары діни басқармасы мүфтиінің орынбасары Дәулет Балтабаев Қазақ тілін оқыту орталығын ашуды ұлт­аралық, конфессияаралық және мемлекетаралық қарым-қатынастардағы үлкен оң қадам деп атады. – Бәз біреулер біздерді конфессия­лық белгілеріміз бо­йынша бөлуге қанша тырысқандарымен, бүгінгідей оқиға­лар бірлігіміздің бекемдігін, бейбіт­сүйгіштігімізді көрсетеді. Біз бір-бірі­мізбен достықта, ізгі көршілестікте өмір сүріп келеміз, – дейді Д.Балтабаев. Бұл сөзімізді «Центральный-6» аумақтық қоғамдық  өзін өзі басқару комитеті (АҚӨК) ардагерлер кеңесінің төрағасы Владимир Васильев қазақша сөйлеп айғақтай түсті. Өйткені, ол Қазақ­станда туып-өскен және тіл бойынша емтиханды да «өте жақсыға» тапсырған-тын. Шоқан Уәлиханов атындағы Орыс-қазақ достығы қорының төрайымы Бағ­лан Оразова 130-шы мектеп оқу­шы­ларына осы қоғамдық ұйым баста­машылық танытатын барлық іс-шараға қатысуды ұсынды. Тұсаукесерді шығармашылық нөмір­лер: Радмира Сұлтанованың қазақтың қара домбырасымен тартқан күйі және Жанар Омарованың мың бұралып билеген биі айшықтай түсті. Ал Қазақ тілін оқыту орталығының салтанатты ашылу рәсімі Қазақстан Республикасының консулы Эльдар Қо­наевтың және Омбы әкімшілігі өкіл­дерінің қатысуымен 15 қыр­күйекте өтеді деп жоспарланып отыр. Арнайы «Егемен Қазақстан» үшін Андрей МОТОВИЛОВ, «Омская правда» газетінің бас редакторы  Ресей Федерациясы