«Электр қуаты – табиғи қордаланатын мұнай да емес, газ да емес»

Дүйсенбі күні еліміздің ғана емес, бүкіл Орталық Азияның электр энер­гети­касы саласында кезекті айтулы оқиға орын алды. Ислам Инфра­құры­лымдық Қоры жай акцияларға жазылу жолымен «Орталық Азия электр энергетикалық корпорациясы» АҚ капи­талына еніп отыр. Ендігі жерде ИИҚ компанияның жарғылық қорына 50 миллион АҚШ долларын инвестициялайды. Жуырда ғана Орталық Азия электр энергетикалық корпора­ция­сы Еуропалық қайта құру жә­не даму банкімен қомақты заем келісіміне қол қойғанын ескерсек, бұл ОАЭК өміріндегі екінші елеулі оқиға. Осы арада Ислам Инфра­құры­лымдық Қоры Ислам Даму Банкі мен Азиялық Даму Банкінің бірлескен қоры болып табылады. Сингапурде штаб-пәтері бар Capi­tal Advisors Partners Asia (бұ­дан әрі – CapAsia) жеке компаниясы Қордың басқарушы компаниясы екендігіні еске сала кеткен жөн. Ал, ОАЭК – Қазақстандағы аса ірі, жеке тікелей интеграция­ланған, елдің электр қуатының 7 пайызынан артығын өндіретін энергетикалық компания. Сонымен жаңа қаражат көзі компанияның уәкілетті мемлекеттік органдардың келісімімен әзір­лен­ген және мақұлданған инвес­ти­циялық бағадарламасын жүзеге асыруға жұмсалмақ. Қысқасы, бұл капитал – Павлодар және Сол­түстік Қазақстан облыста­рын­дағы генерациялаушы активтері­нің қуа­тын арттыруға, өндірістің эко­логиялық көрсеткіштерін жақ­сартуға, қалдықтарды қайта өң­деу, жылу мен электр қуатын жоғал­туды азайту мақсатында желілік активтерді қайта құру мен ж­е­тіл­діруге бағытталатын болады. Маңызды оқиғаға орай өткен баспасөз мәслихатында ОАЭК Директорлар кеңесінің төрағасы Александр Клебанов: – Ислам Инфрақұрылымдық қо­ры­ның  «Орталық Азия электр энергетикалық корпорациясының капиталына енуі  күллі Қазақ­стан­ның энергетика саласы үшін маңы­зы зор үлкен оқиға. Бұл келісім энергетика саласындағы коммунал­дық кәсіпорындардың жұмысының ашықтығын көрсетеді. Ол жеке инвесторлар үшін де, ірі халықаралық даму институттары үшін де инвес­тициялық тартымды сала болып келе жатқанының дәлелі, – деді. Ақиқатында, Ислам Инфра­құ­ры­лымдық Қорының ОАЭК капи­талына кіруі тек компания үшін ғана емес, тұтас елдің электр энер­гети­калық саласы үшін аса маңыз­ды. Бұл мәміле Қазақстанның электр энер­гетикасының жеке ин­вес­торлары үшін де, ірі халық­аралық даму инс­титуттары үшін де инвестициялық тартымды сала болып келе жатқан­дығының дәлелі болса керек. Баспасөз мәслихатында журна­лис­­тер­дің қойған сауалдарына орай, Cap­Asia президенті Доктор Иоганн Бастин: – Бұл біздің Орталық Азиядағы алғашқы инвестициямыз. Біз Орта­лық Азиядағы ірі жеке электр энер­гети­калық компаниясымен және бас ин­вес­торлары болып табыла­тын Еу­ро­палық қайта құру және даму банкімен серіктес болғаны­мызға қуа­ныш­тымыз. ОАЭК ком­паниясы өзі­нің ұтымды менеджментімен, корпоративтік мәде­ниеті­мен және беделімен баурады. Біз компанияның пай­даланушы сипатта­маларын жақсар­туға, қуатты пайдалану тиімділігін арттыруға және зиян­ды қалдық­тарды азайтуға бағыт­талған ұтым­ды инвестициялық бағ­дар­ламасын қолдауға дайынбыз. Біз Қазақ­стан­ды Үкіметтің елдің инфра­құрылы­мын одан әрі дамытуды және қаржыландыруды қамтамасыз етуге жеке секторларды тарту амалын ұстанғандығынан ИИҚ үшін негізгі нарық деп танимыз, – деді. Келесі қырынан қарағанда, Ислам Инфрақұрылымдық қорының «Орталық Азия электр энергетика­лық» АҚ капиталына кіруін заңды­лық деп те қарау керек. Бұл келі­сім­дердің бәріне қазақстандық компания оңайлықпен қол жеткізіп отыр­ған жоқ. Бұл Елбасы мен Үкі­меттің жүргізген экономикалық сая­сатының кезекті табысты көрі­нісі. Мәселен, 2009 жылы мемлекетіміз «тарифті инвестицияға айыр­бастау» тетігін іске қосқанын білеміз. «Электр қуаты – табиғи түрде өз­дігінен қордаланатын мұнай да емес, газ да емес» деп Александр Кле­банов мырза алға тартқандай, Ор­­талық Азияны айтпағанның өзін­­де, ТМД елдерінің бәрінде дерлік электр нысандарының тозуы ертеден келе жатқан көкейкесті мәсе­ле­нің бірі. Олар­дың кейбірі инвестицияланса, кейбіріне әлі қаражат тар­тыл­ма­ған. Алайда осының бәрі­не қарамай, электр қуаты  қымбат­таған жоқ, тариф тұрақты болға­нын тұты­нушы­лар біледі. Айнаш ЕСАЛИ. Алматы.