АСТАНАДА І СПОРТТЫҚ ФОРУМ ЖАЛҒАСУДА
Кеше Астанада Туризм және спорт министрлігінің ұйымдастыруымен ел Тәуелсіздігінің 20 жылдығы аясында және тамыз айының соңғы жексенбісі болатын Спорт күнін мерекелеу қарсаңында бірінші Спорттық форумы өз жұмысын бастады.
БОЛАШАҚҚА БАҒДАР
Оған қоғамның, бизнестің және спорттың ынтымақтастығы мен өзара әрекет етулерінің болашағына қатысты өзекті мәселелерді талқылау үшін мемлекеттік ведомстволардың өкілдері, спорт клубтарының жетекшілері, инвесторлар, спорт сарапшылары мен журналистері қатысты.
Аталған форум Бейбітшілік және келісім сарайында өтіп, оның ағашқы күні бірқатар іс-шаралар ұйымдастырылды. Яғни, таңертең «Ел Қайраты» республикалық ауылдық дене тәрбиесі-спорт қоғамы» қоғамдық бірлестігінің конференциясы, орталық кеңесінің төралқасы сайланса, одан кейін форумның пленарлық отырыстары мен әртүрлі тақырыпқа арналған дөңгелек үстелдер болып өтті. Пленарлық отырысты Туризм және спорт министрі Талғат Ермегияев жүргізіп отырды. Оның жұмысына Президент Әкімшілігі Ішкі саясат бөлімінің меңгерушісі Дархан Мыңбай мен министрліктердің жауапты қызметкерлері қатысып, баяндама жасады. Осы жиында алдымен Туризм және спорт министрі сөз алып, Спорттық форумының мән-маңызы мен спортты дамыту мәселелері бойынша өз пікірін ортаға салды. Онда ол Елбасы Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауында аталған бұқаралық спортты дамыту ісіне министрлік баса назар аударып, халықтың 30 пайызының бұқаралық спортпен айналысуына қолдан келген мүмкіндіктің бәрін жасап жатқанын айтты. Одан әрі министр жоғары жетістіктері және бұқаралық спортты дамыту үшін мемлекет пен жеке кәсіпкерліктің әріптестігі аясында әрбір министрліктің жергілікті билік өкілдерімен бірігіп заңды негізде кәсіпкерлерге көмек көрсетуі керектігін атап өтті. Сонымен бірге, ол қазір кәсіпкерлер өздері спортшыларға қолдау көрсетсе, одан спорттың мүмкіндігін біліп, пайда табуды үйрене білуі керек деген пікірін білдірді.
Осы жиында Денсаулық сақтау вице-министрі Ерік Байжүнісов бүгінде бүкіл әлем бойынша адам өлімінің 86 пайызы шылым тарту, ішімдік ішу, есірткі тұтынудың кесірінен болып жатқанын, сол себептен қоғамда саламатты өмір салтын қалыптастыру үшін мемлекет тарапынан қабылданған денсаулық сақтауды дамытудың 2011-2015 жылдарға арналған «Саламатты Қазақстан» бағдарламасының мән-маңызын айтып, осы құжат бойынша жұмыс істелініп жатқанын атады.
Келесі кезекте сөз алған Білім және ғылым вице-министрі Серік Ерсалиев сала бойынша қазір еліміздегі мектептерде 19 мың дене тәрбиесі пәнінің оқытушылары, орта оқу орындарында 20 мың спорт ғимараттары бар екенін, мұның өзі спортты дамыту үшін жетіспейтінін айтып, халықты спортқа қызықтыру үшін барлық мүмкіндіктер мен тетіктерді пайдалануды ұсынды. Ал «Ақ жол» саяси партиясының төрағасы, белгілі спорт жанашыры Азат Перуашев болса, өз сөзінде спорт нысандарының бәрін салықтан босату керектігін, сонда ғана халықтың өзі спортпен айналысатынын айтты. Сонымен бірге, ол дәстүрдің сабақтастығын жалғастыру үшін біздің оң жамбасымызға келетін бокс, күрес түрлерін ғана емес ауылдық жерлерден өзіміздің қара көздерімізді спорттың басқа түрлеріне де икемдеп тәрбиелеу керектігін жеткізді. Форумның бірінші күнгі пленарлық отырысында айтылған негізгі ойлар осындай болды. Ал осы жиында мінберге шығып, сөз сөйлеуге мүмкіндігі болмаған азаматтар отырыстан кейін өткізілген дөңгелек үстелдерде өз пікірлерін ортаға салды.
Осы жиынның алдында Туризм және спорт министрлігі мен орталық мемлекеттік органдар басшыларының арасында меморандумға қол қойылды. Онда министр Талғат Ермегияев Білім және ғылым, Қорғаныс, Байланыс және ақпарат, Ішкі істер, Денсаулық сақтау, Ауыл шаруашылығы министрліктері мен Астана қаласы әкімдігінің арасында дене тәрбиесі мен спорт саласындағы ынтымақтастық, сондай-ақ Астана қаласы әкімдігі мен Қазақстан футбол федерациясы арасында футболды дамыту саласындағы ынтымақтастық туралы үш жақты меморандумға қол қойды. Осыдан кейін форумға қатысушылар үшін «Рэдиссон САС» қонақ үйінде спорт меценаттары мен спорт журналистерін марапаттауға арналған шара өткізілді. Онда «Спорт жанашыры» номинациясында «Жер-Су» корпорациясының президенті Бауыржан Оспанов, кәсіпкер Асылбек Пұсырманов (Алматы облысы), Жамбыл облысынан Сәпсембек Әбдірахметов, Әділхан Үсенов, Нұрлан Таханбетов (Батыс Қазақстан), «Дене тәрбиесі мен спортты дамытуға қосқан еңбегі үшін» құрмет белгісімен бокстан мемлекеттік жаттықтырушы Болат Әбдірахманов, республикалық «Динамо» спорт қоғамының Алматы қаласы бойынша филиалы директорының орынбасары Манарбек Таутанов, Қостанай облысы, Таран аудандық дене тәрбиесі және спорт бөлімінің бастығы Александр Кузьмин, Павлодар мемлекеттік университетінің дене тәрбиесі факультетінің деканы Жанат Усин, Туризм және спорт министрлігі Стартегиялық жоспарлау департаментінің бас сарапшысы Кенжеш Құрманқұлова, Каратэ кекушинкай федерациясының президенті Тәжімұрат Найзабеков, Туризм және спорт министрлігі Спорт комитетінің құқықтық қамтамасыз ету және әкімшілік басқармасының бастығы Гүлсім Төлебаева, министрліктің Спорт комитеті ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету, инновациялық технологиялар және білім басқармасының бастығы Әсия Аманбаева, Шымкент қаласынан спорт жанашыры Виктор Ким марапатталды. Осы шарада бірқатар әріптестерімізге де «Үздік спорт тілшілері» номинациялары бойынша сыйлықтар табыс етілді. «Спорт журналистикасының марқасқасы» атағы Сайын Тұрсынов, Сұлтанғали Қаратаев, Диас Омаров, Жүсіп Хисымовқа берілсе, «Үздік спорт шолушысы» атағына «Алаш айнасы» газетінің тілшісі Нұрғазы Сасаев, «Үздік спорт комментаторы» атағына «Хабар» агенттігінің журналисі Амангелді Сейітханов, «Үздік спорт фототілшісі» атағына «Казахстанкая правда» газетінің қызметкері Юрий Беккер ие болды. Сонымен бірге, бірінші Қысқы Жастар ойындарының қорытындысы бойынша үшінші орын алған Астана қаласының, екінші орынға ие болған Алматы қаласының командалары мен бас жүлдені жеңіп алған Шығыс Қазақстан облысының спортшыларына дипломдар табыс етілді. Ал Көлік және коммуникациялар министрлігі (3 орын), Ауыл шаруашылығы министрлігі (2 орын) мен Ішкі істер министрлігінің (1 орын) командалары салалық спартакиаданың жүлделерін алды.
Осы күні түстен кейін форумның жұмысы дөңгелек үстелдермен жалғасты. Мұнда әуелі «Ел Қайраты» республикалық ауылдық дене тәрбиесі – спорт қоғамы» қоғамдық бірлестігінің тұсаукесері мен «Ауыл спортын дамыту» мәселелеріне арналған жиын өтті. Жиында белгілі қаламгер, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Несіп Жүнісбаев аталған бірлестіктің төрағасы болып сайланды. Одан кейін қатысушылар ауыл спортын дамытуға байланысты өз пікірлерін білдіріп, ұсыныстарын айтты. Осы ұсыныстардың ішінде «Ел Қайраты» бірлестігінің «Ауыл спорты» атты ұлттық жобасы көпшіліктің көңілінен шықты. Бұл жоба бойынша спорттың 5 түрінен тек ауыл тұрғындары ғана өзара командалар жасақтап, бір-бірімен жарысып, ең соңында үздік шыққан ұжымдар Астана және Алматы қалаларында өтетін ойындардың финалына жолдама алатын болады. Келесі «Бұқаралық ақпарат құралдарының әлеуеті арқылы спортты көпшілікке таныту және насихаттауды жүйелі пайдалану» атты тақырыпта өткен дөңгелек үстелде Сұлтанғали Қаратаев, Сайын Тұрсынов, Диас Омаров, Жүсіп Хисымов бастаған спорт журналистикасының ардагерлері спортты дамыту, спорт журналистерін дайындау, спортты халыққа насихаттаудағы ақпарат құралдарының рөлін арттыру мәселелері бойынша пікір алмасты. Осы жиынды Туризм және спорт министрлігі Спорт комитетінің төрағасы Елсияр Қанағатов жүргізсе, Мемлекеттік хатшының кеңесшісі Аяған Сандыбай, белгілі қаламгерлер қазақ және орыс тілді «Sport» пен «Спорт» газеттерінің директор-бас редакторы Несіп Жүнісбаев, «Қазақ спорты» газетінің бас редакторы Қыдырбек Рысбек пен басқа да әріптестеріміз отандық спорт журналистикасын дамытуға байланысты ұсыныс-тілектерін білдірді. Мәселен, әріптестеріміздің бәрі БАҚ-та отаншылдық сезімді арттыру, жеке спорт арнасын ашу, спорт терминологиясын қайта жасау, қазақша сөздікті бірізділікке келтіру, сараптамалық материалдар дайындау, Астанада спорт мұражайын ашу, спорт журналистерінің біліктілігін арттыру үшін мемлекеттік қызмет академиясы жанынан курстар ұйымдастыру, ауыл балаларын насихаттауды айтса, Несіп Жүнісбаев Спорт журналистері ассоциациясы жұмысын жалғастыруды, Қыдырбек Рысбек телеарналарда атақты спортшыларымыз туралы деректі фильмдер түсіру, журналистерге берілетін С.Бердіқұлов атындағы сыйлықтың беделін көтеру, оның сыйақысын өсіру, қазақ газеттерінің таралымын көбейту сияқты мәселелерді көтерді. Қысқаша айтқанда, әріптестеріміз еліміздегі дене тәрбиесі мен спортты дамыту мәселелерін ашық талқылай отырып, тәжірибелерімен бөлісті. Жиын соңында әріптестеріміз дөңгелек үстелдің ұсыныстарын қабылдады. Онда Байланыс және ақпарат министрлігіне жақын арада еліміздің барлық аумағы мен одан тыс жерлерде жеке мемлекеттік хабар тарататын спорттық арна құру, уәкілетті органмен бірлесіп, ақпараттық технологиялар саласындағы тұжырымдаманы және кабельдік спорттық теледидар мен интернет-басылым ашу үшін жеке компаниялар мен азаматтарды пайдаланудың жобасын әзірлеу мен басқа да тың ұсыныстар бар. Олар бүгін өтетін форумның қарарына жолданды.
«Спортты дамытудағы бизнестің, қоғам мен мемлекеттің өзара әрекеті, өзекті мәселелері және перспективалары» атты дөңгелек үстелде спорт индустриясындағы кезек күттермейтін мәселелер қызу талқыға түсті.
Жиында Туризм және спорт министрінің кеңесшісі Евгений Никитинский спорттың бұқаралық сипат алуына мерчандайзинг пен спорттық брендинг те жақсы ықпал етіп отырғанын айтты. Ол өзінің «Спорт индустриясының негізгі даму тенденциясы» атты баяндамасында бұл екі ұғымның нақтылығына кеңінен тоқталды. Дөңгелек үстел барысында кәсіби спорттың жақсаруына бюджеттік қолдаудың да аса қажет екені, оның үстіне мұндай қолдау спорттың дамуына тікелей әсер ететін факторлардың ең өзектісі болып саналатыны да айтылды. Мемлекеттік деңгейдегі спорттық білім берудің көрсеткішін сандық және сапалық жағынан арттыру керектігі сөз болған кезде заманауи технологиялардың кең қолданысы арқылы теориялық оқу үлгерімдері мен практикалық жаттығулардың маңыздылығы қатар, айтылып өтті. Сонымен қатар, дене шынықтыру мәдениетіндегі бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі, спорт индустриясындағы ақпараттық қамтамасыздандыру сынды көкейкесті мәселелерді шешу жолдары қарастырылды.
Спорттың дамуына бұқаралық спорттың да зор үлес қосатыны белгілі. Сол себепті де осы саланы спорт индустриясының ажырамас құрамы ретінде қарастырған жөн. Спорттағы шағын және орта бизнесті кеңінен қолдау арқылы бұқаралық спортты дамыту жолдары да сөз болды. Әсіресе, сапалы спорт өнімдерін шығару арқылы бұқараның сұранысын қанағаттандырудың жөні бөлек.
Қорыта келгенде, спорттың дамуы – ол тек бір ғана саланың араласуымен жақсара қоймайды. Спорттың жоғарғы деңгейге көтерілуіне мемлекет пен қоғам бірге атсалысуы тиіс. Алғашқы спорт форумында көтерілген барлық мәселелер құрғақ сөз жүзінде ғана емес, нақты атқарылған тұшымды іспен көрінеді деген сеніміміз бар. Өйткені, спорттағы жеңістердің ұлттың абыройы мен айбыны екенін жүрегі елім деп соғатын әрбір азамат ұғынуы тиіс.
Форум аясында «Спорт – жастарды тәрбиелеудің, саламатты өмір салтына баулудың, патриотизмді дамытудың тиімді нысаны» деген тақырыпта өткен дөңгелек үстелде делегаттар жастарды тәрбиелеудегі спорттың рөлі жөнінде кеңінен әңгімеледі. Мысалы, «Қазақстан жастар конгресінің» атқарушы директоры Шахмардан Байманов спортты дамуы туралы жасаған баяндамасында көптеген ұсыныстарын ортаға салып, қатысушылармен ой бөлісті. Елбасы Н.Назарбаевтың тапсырмасына сәйкес, еліміздің көптеген өңірлерінде спорттық ғимараттар мен кешендер көптеп салынғанын әңгіме арқауына айналдырып, ол нысандардың көптеген қазақстандық спортшыларды ынталандырғандығына, соның негізінде көптеген жастардың бүгінде халықаралық стандартқа сай жаңа спорт сарайларында дайындалуларына мүмкіндіктері бар екендігіне назар аударды. Сондай-ақ, ол бұқаралық спортты дамытуда ақпараттық жарнамаларды көптеп қолданғанымыз жөн екенін, бұл ретте Қазақстан жастар конгресі Байланыс және ақпарат министрлігімен осы жайлы келіссөз жүргізіп, дайындық жұмыстарын жүргізіп жатқанын айтты.
Дөңгелек үстелге қатысушылар спорттың дамуы жөнінде, оның жастарға берер тәрбиесі мен тигізер септігі жайлы баяндамалар жасап, әрбір делегаттың форумға қатысты сын-пікірлерінің алдағы уақытта өтетін форум бағдарламасына енгізілуін тілге тиек етті. Еліміздің әрбір өңірінен келген форумға қатысушы делегаттар спорттың адам денсаулығына пайдасы тұрғысында, өскелең ұрпақты спорт түрлеріне баулуда қолданылатын оқу-әдістемелік құралдарын бейнекөрініс арқылы көрсетіп, өзара тәжірибе алмасты.
Осы күні тағы «Спортқа инвестициялар тарту арқылы қазіргі заманғы спорттық инфрақұрылымды дамыту» және «Жоғары жетістіктер спортын ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету. Спорттық ғылым және спорттық медицина» атты тақырыпта дөңгелек үстелдер өтті.
«Егемен Қазақстанның» тілшілер тобы.
Суреттерді түсірген Орынбай БАЛМҰРАТ.
Кеше Астанада Туризм және спорт министрлігінің ұйымдастыруымен ел Тәуелсіздігінің 20 жылдығы аясында және тамыз айының соңғы жексенбісі болатын Спорт күнін мерекелеу қарсаңында бірінші Спорттық форумы өз жұмысын бастады.
БОЛАШАҚҚА БАҒДАР
Оған қоғамның, бизнестің және спорттың ынтымақтастығы мен өзара әрекет етулерінің болашағына қатысты өзекті мәселелерді талқылау үшін мемлекеттік ведомстволардың өкілдері, спорт клубтарының жетекшілері, инвесторлар, спорт сарапшылары мен журналистері қатысты.
Аталған форум Бейбітшілік және келісім сарайында өтіп, оның ағашқы күні бірқатар іс-шаралар ұйымдастырылды. Яғни, таңертең «Ел Қайраты» республикалық ауылдық дене тәрбиесі-спорт қоғамы» қоғамдық бірлестігінің конференциясы, орталық кеңесінің төралқасы сайланса, одан кейін форумның пленарлық отырыстары мен әртүрлі тақырыпқа арналған дөңгелек үстелдер болып өтті. Пленарлық отырысты Туризм және спорт министрі Талғат Ермегияев жүргізіп отырды. Оның жұмысына Президент Әкімшілігі Ішкі саясат бөлімінің меңгерушісі Дархан Мыңбай мен министрліктердің жауапты қызметкерлері қатысып, баяндама жасады. Осы жиында алдымен Туризм және спорт министрі сөз алып, Спорттық форумының мән-маңызы мен спортты дамыту мәселелері бойынша өз пікірін ортаға салды. Онда ол Елбасы Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауында аталған бұқаралық спортты дамыту ісіне министрлік баса назар аударып, халықтың 30 пайызының бұқаралық спортпен айналысуына қолдан келген мүмкіндіктің бәрін жасап жатқанын айтты. Одан әрі министр жоғары жетістіктері және бұқаралық спортты дамыту үшін мемлекет пен жеке кәсіпкерліктің әріптестігі аясында әрбір министрліктің жергілікті билік өкілдерімен бірігіп заңды негізде кәсіпкерлерге көмек көрсетуі керектігін атап өтті. Сонымен бірге, ол қазір кәсіпкерлер өздері спортшыларға қолдау көрсетсе, одан спорттың мүмкіндігін біліп, пайда табуды үйрене білуі керек деген пікірін білдірді.
Осы жиында Денсаулық сақтау вице-министрі Ерік Байжүнісов бүгінде бүкіл әлем бойынша адам өлімінің 86 пайызы шылым тарту, ішімдік ішу, есірткі тұтынудың кесірінен болып жатқанын, сол себептен қоғамда саламатты өмір салтын қалыптастыру үшін мемлекет тарапынан қабылданған денсаулық сақтауды дамытудың 2011-2015 жылдарға арналған «Саламатты Қазақстан» бағдарламасының мән-маңызын айтып, осы құжат бойынша жұмыс істелініп жатқанын атады.
Келесі кезекте сөз алған Білім және ғылым вице-министрі Серік Ерсалиев сала бойынша қазір еліміздегі мектептерде 19 мың дене тәрбиесі пәнінің оқытушылары, орта оқу орындарында 20 мың спорт ғимараттары бар екенін, мұның өзі спортты дамыту үшін жетіспейтінін айтып, халықты спортқа қызықтыру үшін барлық мүмкіндіктер мен тетіктерді пайдалануды ұсынды. Ал «Ақ жол» саяси партиясының төрағасы, белгілі спорт жанашыры Азат Перуашев болса, өз сөзінде спорт нысандарының бәрін салықтан босату керектігін, сонда ғана халықтың өзі спортпен айналысатынын айтты. Сонымен бірге, ол дәстүрдің сабақтастығын жалғастыру үшін біздің оң жамбасымызға келетін бокс, күрес түрлерін ғана емес ауылдық жерлерден өзіміздің қара көздерімізді спорттың басқа түрлеріне де икемдеп тәрбиелеу керектігін жеткізді. Форумның бірінші күнгі пленарлық отырысында айтылған негізгі ойлар осындай болды. Ал осы жиында мінберге шығып, сөз сөйлеуге мүмкіндігі болмаған азаматтар отырыстан кейін өткізілген дөңгелек үстелдерде өз пікірлерін ортаға салды.
Осы жиынның алдында Туризм және спорт министрлігі мен орталық мемлекеттік органдар басшыларының арасында меморандумға қол қойылды. Онда министр Талғат Ермегияев Білім және ғылым, Қорғаныс, Байланыс және ақпарат, Ішкі істер, Денсаулық сақтау, Ауыл шаруашылығы министрліктері мен Астана қаласы әкімдігінің арасында дене тәрбиесі мен спорт саласындағы ынтымақтастық, сондай-ақ Астана қаласы әкімдігі мен Қазақстан футбол федерациясы арасында футболды дамыту саласындағы ынтымақтастық туралы үш жақты меморандумға қол қойды. Осыдан кейін форумға қатысушылар үшін «Рэдиссон САС» қонақ үйінде спорт меценаттары мен спорт журналистерін марапаттауға арналған шара өткізілді. Онда «Спорт жанашыры» номинациясында «Жер-Су» корпорациясының президенті Бауыржан Оспанов, кәсіпкер Асылбек Пұсырманов (Алматы облысы), Жамбыл облысынан Сәпсембек Әбдірахметов, Әділхан Үсенов, Нұрлан Таханбетов (Батыс Қазақстан), «Дене тәрбиесі мен спортты дамытуға қосқан еңбегі үшін» құрмет белгісімен бокстан мемлекеттік жаттықтырушы Болат Әбдірахманов, республикалық «Динамо» спорт қоғамының Алматы қаласы бойынша филиалы директорының орынбасары Манарбек Таутанов, Қостанай облысы, Таран аудандық дене тәрбиесі және спорт бөлімінің бастығы Александр Кузьмин, Павлодар мемлекеттік университетінің дене тәрбиесі факультетінің деканы Жанат Усин, Туризм және спорт министрлігі Стартегиялық жоспарлау департаментінің бас сарапшысы Кенжеш Құрманқұлова, Каратэ кекушинкай федерациясының президенті Тәжімұрат Найзабеков, Туризм және спорт министрлігі Спорт комитетінің құқықтық қамтамасыз ету және әкімшілік басқармасының бастығы Гүлсім Төлебаева, министрліктің Спорт комитеті ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету, инновациялық технологиялар және білім басқармасының бастығы Әсия Аманбаева, Шымкент қаласынан спорт жанашыры Виктор Ким марапатталды. Осы шарада бірқатар әріптестерімізге де «Үздік спорт тілшілері» номинациялары бойынша сыйлықтар табыс етілді. «Спорт журналистикасының марқасқасы» атағы Сайын Тұрсынов, Сұлтанғали Қаратаев, Диас Омаров, Жүсіп Хисымовқа берілсе, «Үздік спорт шолушысы» атағына «Алаш айнасы» газетінің тілшісі Нұрғазы Сасаев, «Үздік спорт комментаторы» атағына «Хабар» агенттігінің журналисі Амангелді Сейітханов, «Үздік спорт фототілшісі» атағына «Казахстанкая правда» газетінің қызметкері Юрий Беккер ие болды. Сонымен бірге, бірінші Қысқы Жастар ойындарының қорытындысы бойынша үшінші орын алған Астана қаласының, екінші орынға ие болған Алматы қаласының командалары мен бас жүлдені жеңіп алған Шығыс Қазақстан облысының спортшыларына дипломдар табыс етілді. Ал Көлік және коммуникациялар министрлігі (3 орын), Ауыл шаруашылығы министрлігі (2 орын) мен Ішкі істер министрлігінің (1 орын) командалары салалық спартакиаданың жүлделерін алды.
Осы күні түстен кейін форумның жұмысы дөңгелек үстелдермен жалғасты. Мұнда әуелі «Ел Қайраты» республикалық ауылдық дене тәрбиесі – спорт қоғамы» қоғамдық бірлестігінің тұсаукесері мен «Ауыл спортын дамыту» мәселелеріне арналған жиын өтті. Жиында белгілі қаламгер, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Несіп Жүнісбаев аталған бірлестіктің төрағасы болып сайланды. Одан кейін қатысушылар ауыл спортын дамытуға байланысты өз пікірлерін білдіріп, ұсыныстарын айтты. Осы ұсыныстардың ішінде «Ел Қайраты» бірлестігінің «Ауыл спорты» атты ұлттық жобасы көпшіліктің көңілінен шықты. Бұл жоба бойынша спорттың 5 түрінен тек ауыл тұрғындары ғана өзара командалар жасақтап, бір-бірімен жарысып, ең соңында үздік шыққан ұжымдар Астана және Алматы қалаларында өтетін ойындардың финалына жолдама алатын болады. Келесі «Бұқаралық ақпарат құралдарының әлеуеті арқылы спортты көпшілікке таныту және насихаттауды жүйелі пайдалану» атты тақырыпта өткен дөңгелек үстелде Сұлтанғали Қаратаев, Сайын Тұрсынов, Диас Омаров, Жүсіп Хисымов бастаған спорт журналистикасының ардагерлері спортты дамыту, спорт журналистерін дайындау, спортты халыққа насихаттаудағы ақпарат құралдарының рөлін арттыру мәселелері бойынша пікір алмасты. Осы жиынды Туризм және спорт министрлігі Спорт комитетінің төрағасы Елсияр Қанағатов жүргізсе, Мемлекеттік хатшының кеңесшісі Аяған Сандыбай, белгілі қаламгерлер қазақ және орыс тілді «Sport» пен «Спорт» газеттерінің директор-бас редакторы Несіп Жүнісбаев, «Қазақ спорты» газетінің бас редакторы Қыдырбек Рысбек пен басқа да әріптестеріміз отандық спорт журналистикасын дамытуға байланысты ұсыныс-тілектерін білдірді. Мәселен, әріптестеріміздің бәрі БАҚ-та отаншылдық сезімді арттыру, жеке спорт арнасын ашу, спорт терминологиясын қайта жасау, қазақша сөздікті бірізділікке келтіру, сараптамалық материалдар дайындау, Астанада спорт мұражайын ашу, спорт журналистерінің біліктілігін арттыру үшін мемлекеттік қызмет академиясы жанынан курстар ұйымдастыру, ауыл балаларын насихаттауды айтса, Несіп Жүнісбаев Спорт журналистері ассоциациясы жұмысын жалғастыруды, Қыдырбек Рысбек телеарналарда атақты спортшыларымыз туралы деректі фильмдер түсіру, журналистерге берілетін С.Бердіқұлов атындағы сыйлықтың беделін көтеру, оның сыйақысын өсіру, қазақ газеттерінің таралымын көбейту сияқты мәселелерді көтерді. Қысқаша айтқанда, әріптестеріміз еліміздегі дене тәрбиесі мен спортты дамыту мәселелерін ашық талқылай отырып, тәжірибелерімен бөлісті. Жиын соңында әріптестеріміз дөңгелек үстелдің ұсыныстарын қабылдады. Онда Байланыс және ақпарат министрлігіне жақын арада еліміздің барлық аумағы мен одан тыс жерлерде жеке мемлекеттік хабар тарататын спорттық арна құру, уәкілетті органмен бірлесіп, ақпараттық технологиялар саласындағы тұжырымдаманы және кабельдік спорттық теледидар мен интернет-басылым ашу үшін жеке компаниялар мен азаматтарды пайдаланудың жобасын әзірлеу мен басқа да тың ұсыныстар бар. Олар бүгін өтетін форумның қарарына жолданды.
«Спортты дамытудағы бизнестің, қоғам мен мемлекеттің өзара әрекеті, өзекті мәселелері және перспективалары» атты дөңгелек үстелде спорт индустриясындағы кезек күттермейтін мәселелер қызу талқыға түсті.
Жиында Туризм және спорт министрінің кеңесшісі Евгений Никитинский спорттың бұқаралық сипат алуына мерчандайзинг пен спорттық брендинг те жақсы ықпал етіп отырғанын айтты. Ол өзінің «Спорт индустриясының негізгі даму тенденциясы» атты баяндамасында бұл екі ұғымның нақтылығына кеңінен тоқталды. Дөңгелек үстел барысында кәсіби спорттың жақсаруына бюджеттік қолдаудың да аса қажет екені, оның үстіне мұндай қолдау спорттың дамуына тікелей әсер ететін факторлардың ең өзектісі болып саналатыны да айтылды. Мемлекеттік деңгейдегі спорттық білім берудің көрсеткішін сандық және сапалық жағынан арттыру керектігі сөз болған кезде заманауи технологиялардың кең қолданысы арқылы теориялық оқу үлгерімдері мен практикалық жаттығулардың маңыздылығы қатар, айтылып өтті. Сонымен қатар, дене шынықтыру мәдениетіндегі бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі, спорт индустриясындағы ақпараттық қамтамасыздандыру сынды көкейкесті мәселелерді шешу жолдары қарастырылды.
Спорттың дамуына бұқаралық спорттың да зор үлес қосатыны белгілі. Сол себепті де осы саланы спорт индустриясының ажырамас құрамы ретінде қарастырған жөн. Спорттағы шағын және орта бизнесті кеңінен қолдау арқылы бұқаралық спортты дамыту жолдары да сөз болды. Әсіресе, сапалы спорт өнімдерін шығару арқылы бұқараның сұранысын қанағаттандырудың жөні бөлек.
Қорыта келгенде, спорттың дамуы – ол тек бір ғана саланың араласуымен жақсара қоймайды. Спорттың жоғарғы деңгейге көтерілуіне мемлекет пен қоғам бірге атсалысуы тиіс. Алғашқы спорт форумында көтерілген барлық мәселелер құрғақ сөз жүзінде ғана емес, нақты атқарылған тұшымды іспен көрінеді деген сеніміміз бар. Өйткені, спорттағы жеңістердің ұлттың абыройы мен айбыны екенін жүрегі елім деп соғатын әрбір азамат ұғынуы тиіс.
Форум аясында «Спорт – жастарды тәрбиелеудің, саламатты өмір салтына баулудың, патриотизмді дамытудың тиімді нысаны» деген тақырыпта өткен дөңгелек үстелде делегаттар жастарды тәрбиелеудегі спорттың рөлі жөнінде кеңінен әңгімеледі. Мысалы, «Қазақстан жастар конгресінің» атқарушы директоры Шахмардан Байманов спортты дамуы туралы жасаған баяндамасында көптеген ұсыныстарын ортаға салып, қатысушылармен ой бөлісті. Елбасы Н.Назарбаевтың тапсырмасына сәйкес, еліміздің көптеген өңірлерінде спорттық ғимараттар мен кешендер көптеп салынғанын әңгіме арқауына айналдырып, ол нысандардың көптеген қазақстандық спортшыларды ынталандырғандығына, соның негізінде көптеген жастардың бүгінде халықаралық стандартқа сай жаңа спорт сарайларында дайындалуларына мүмкіндіктері бар екендігіне назар аударды. Сондай-ақ, ол бұқаралық спортты дамытуда ақпараттық жарнамаларды көптеп қолданғанымыз жөн екенін, бұл ретте Қазақстан жастар конгресі Байланыс және ақпарат министрлігімен осы жайлы келіссөз жүргізіп, дайындық жұмыстарын жүргізіп жатқанын айтты.
Дөңгелек үстелге қатысушылар спорттың дамуы жөнінде, оның жастарға берер тәрбиесі мен тигізер септігі жайлы баяндамалар жасап, әрбір делегаттың форумға қатысты сын-пікірлерінің алдағы уақытта өтетін форум бағдарламасына енгізілуін тілге тиек етті. Еліміздің әрбір өңірінен келген форумға қатысушы делегаттар спорттың адам денсаулығына пайдасы тұрғысында, өскелең ұрпақты спорт түрлеріне баулуда қолданылатын оқу-әдістемелік құралдарын бейнекөрініс арқылы көрсетіп, өзара тәжірибе алмасты.
Осы күні тағы «Спортқа инвестициялар тарту арқылы қазіргі заманғы спорттық инфрақұрылымды дамыту» және «Жоғары жетістіктер спортын ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету. Спорттық ғылым және спорттық медицина» атты тақырыпта дөңгелек үстелдер өтті.
«Егемен Қазақстанның» тілшілер тобы.
Суреттерді түсірген Орынбай БАЛМҰРАТ.
