Бүгінде алға қойылған игі мақсат, мүдделердің бәрі біртіндеп жүзеге асу үстінде. Ең бастысы, тәуелсіз сарапшылар пікіріне сүйенсек, қазіргі күні сыбайлас жемқорлыққа төзбейтін, пара бермейтін, пара алмайтын жастар қатары көбейіп келеді екен. Мұндай жетістік оңайлықпен келе қоймағаны және белгілі. Кеңестік кезеңнің құрсауынан босаған елдер естерін жия алмай әрі сыбайластықпен күресерге дәрмен таба алмай жатқанда Елбасы Н.Назарбаев ТМД мемлекеттері арасында бірінші болып, сонау 1998 жылы-ақ, «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» заңға қол қойды. Әрине, кейін бұл заңға біртіндеп өзгерістер мен толықтырулар енгізілді. Ал бүгінде әлем елдерінің де алдында тұрған өзекті мәселенің бірі мемлекеттік қызмет саласындағы сыбайлас жемқорлық екен. Орасан зор салдары бар бұл әлеуметтік дерттен біздің Қазақстан қоғамы да түгелдей арылып болды деп айта алмаймыз. Сондықтан сыбайлас жемқорлық мәселесі мемлекет пен қоғамның бүкіл саласына қатысты өткір сипат алып, бұрынғыдан бетер өзектене түсуімен назар аудартады. Себебі, жемқорлық дерті мемлекеттік қызметтегі пара алатын лауазымды тұлғалардың беделін түсіріп қана қоймай, билік жүйесінің, сонымен қоса бүкіл әлеуметтік жүйенің құлдырауына әкеліп соғуымен қауіпті. Мемлекет басшысы халыққа арнаған жолдауларында да сыбайлас жемқорлық проблемасына ерекше назар аударып келеді. Мәселен, «Қазақстан жолы-2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Жолдауында Қазақстанның алдағы онжылдықтардағы басты мақсаты әлемнің 30 дамыған елінің қатарына қосылу екенін міндет етіп қойды. Әрине, мұндайда сыбайлас жемқорлық еліміздің өркендеуіне қауіп төндіріп, кедергі келтіретіндігі даусыз. Сондықтан да, Елбасының міндеттеріне сәйкес, еліміз сыбайлас жемқорлыққа және көлеңкелі экономикаға қарсы тұруды, сондай-ақ, шағын және орта бизнесті қорғауды қолға алды. Сөйтіп, сыбайлас жемқорлықтың ұйымдасқан нысандарының жолын кесуге бағытталған жүйелі жұмыс тәсілдері жасалды. Соған орай қазіргі таңда мемлекеттік органдар арқылы 2015-2025 жылдарға арналған Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес стратегиясы іске асырылуда. Бұл бағдарламаның шеңберінде ұлттық заңнаманы жетілдіруге, мемлекеттік органдардағы сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайтуға, көлеңкелі экономиканың деңгейін төмендетуге бағытталған түрлі құқықтық шаралар көзделді. Елбасының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясының жаңа тәсілдерін жасау туралы тапсырмаларын орындау мақсатында Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатын жетілдіру жөніндегі іс-шаралар жоспарының жобасына үнемі жаңа ұсыныстар енгізіліп келеді. Жоғарыда айтқанымыздай, ТМД елдерінің арасында алғаш рет Қазақстанда «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заң қабылданғалы бері оның әлеуеті де, мәні мен маңызы да күнен-күнге артып келеді. Аталған заң азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғауға, сыбайлас жемқорлық көрiнiстерiнен туындайтын қауiп-қатерден Қазақстан Республикасының ұлттық қауiпсiздiгiн қорғауға, сыбайлас жемқорлыққа байланысты құқық бұзушылықтың алдын алу мен анықтауға және жолын кесу, ашу, зардаптарын жою мен кiнәлiлердi жауапқа тарту арқылы мемлекеттiк органдардың, мемлекеттiк мiндеттердi атқаратын лауазымды және басқа да адамдардың, сондай-ақ, оларға теңестiрiлген адамдардың тиiмдi қызметiн қамтамасыз етуге арналды. Осылайша барлық адамдардың заң мен сот алдындағы теңдiгi қамтамасыз етілді. Тағы бір қуантатын жағдай, өткен жылы Елбасы қол қойған «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік қызмет жөніндегі кейбір заң актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заң оның іске асуы болып отыр. Осы заңның жаңа талаптарына сәйкес, енді құқық қорғау органдарына қызметке баратын азаматтар заңдарды білу мен жеке адамгершілік қасиеттері бойынша Мемлекеттік қызмет және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес агенттігінде бағалаудан өтеді. Бұл өз кезегінде мемлекеттік қызметке кімнің лайық немесе лайықсыз екенін алдын ала білуге мүмкіндік береді. Ендеше, келешекте мемлекеттік қызметке елі мен халқына адал қызмет етуге дайын, сыбайластыққа жаны қас азаматтар іріктеліп келеді деп үміттенейік...
Александр ТАСБОЛАТОВ,
«Егемен Қазақстан»
