Ауырған баланың жағдайын түсінетін анадан кейінгі бала дәрігері дер едік. Қостанай облыстық балалар ауруханасындағы Травматология және ортопедия бөлімінің меңгерушісі Дмитрий Герасимов нақ осындай жан.
Ол жарақаттанып түскен баланың жағдайы ауыр болса, сол күні үйіне бармауға, бөлімшеде қалуға дайын. Сондай күндер мен түндер жиі болып тұрады. Науқас бала жарақатына және сүйек, жалпы бала ағзасының іштен туған кемістігіне байланысты болғандықтан, күн құрғатпай түрлі операциялардың жасалуы – бөлімше жұмысының ерекшелігі әрі қиындығы. Біз келген күні Дмитрий Владимирович сегіз операция жасады. Қыс айларында баланың жарақаттануы сирегенімен, жазғы демалыс күндерінде күйіп қалған, биіктен құлаған, ит қапқан балалардың жарақаты толастамайды. Оның үстіне іштен кеміс туған балаларға жоспармен жасалатын операция-
лар да баршылық. Кабинетінің алдында баласын жетектеген ата-аналар кезегі тағы бар.
– Ортопедиялық проблемалар, баланың іштен кеміс тууы соңғы жылдары жиілеп кетті. Оны дер уақытында операциялық жолмен түзеу керек, – дейді ол. Балалар медицинасындағы осы мәселе оны көптен толғандыратын. Тәжірибе жинақтай жүріп, ғылыммен айналысты. Сүйекті баланың буыны қатпай тұрып, түзеп жібергенге не жетсін. Осы мәселе бойынша «Вестник хирургии Казахстана» журналына мақалалар жариялады. 2012 жылы мақалалар желісі Қазақстан травматологтары-ортопедтері съезіне қатысушылардың үздік тәжірибелері қатарында жарық көрді. 2010 жылы ресейлік ғалым, медицина ғылымдарының кандидаты, жаратылыстану академигі Н.Н.Смелышевпен бірлесіп, «Руководство по чрекостному остеосинтезу» атты кітап шығарды. Бұл қазір Ресейде де, Қазақстанда да ортопедтер мен хирургтар үстелінің үстінде жататын әдістемелік құрал саналады. Тек теория емес, өздерінің тәжірибесі арқылы көрсететін емдік шаралар әріптестер жұмысын жеңілдетіп қана қоймайды, ең бастысы, баланы қатесіз емдеуге көмектеседі. Ол «Сколиоз емдеудің инновациялық әдістері», «Балалар жарақаты мен ортопедиясы» тақырыбындағы семинарлардан да қалған емес, үйренуге жалықпайды, әріптестеріне өзінің де айтары аз емес. Қатесіз демекші, Дмитрий Владимировичтің тәжірибесінде балаға қате жасалған операцияның зардабынан ауруханаға қайта түскен балаларды емдеу аз кездеспейді.
– Қазақстанның медицинасы жақсы дамып келеді. Әр хирургтің, ортопедтің өз ісіне беріле, ізденіспен қарауы түпкі нәтиже береді. Сонымен қатар, соңғы жылдары медициналық құралдар жақсарды, озық, инновациялық технологияны меңгерем десең де көлденең тұрған ешкім жоқ. Ал біздің ата-аналар кейде жеке клиникаларға, алыс-жақын шет елдерге өз бетінше кетіп қалады, ал олардың қателерін келген соң біз түзетеміз, – дейді Дмитрий Владимирович. Мұны дәрігер бекер айтпаған еді. «Түске дейін жасаған операциялардың арасында күрделісі болды ма?» деген сұраққа ол осылай қинала отырып жауап берген еді. Айтуынша, Ресей дәрігерлерінің қате жасаған операциясынан кейін мешел бала қанша жыл қиындық көрген. Сол қатені бала үлкейіп қалғанда бүгін жөндеудің сәті түсіпті.
– Ғылыммен айналысу әрине, жақсы. Бірақ қазір ешқандай уақытым жоқ, міне, көріп отырсыз, жаңа ғана операция жасап шықтым, енді ауруларды қабылдау керек, есіктің сыртында қанша ата-ана баласымен тұрғанын көрдіңіз. Түстен кейін операциялар қайта жалғасады. Айына аурухананың осы бөлімшесінен 130-140 баланы емдеп шығарамыз. Ал бұл сан жаз айларында 160-қа дейін жетеді, – дейді Дмитрий Владимирович.
Ол қызмет істейтін бөлімшеде барлығы төрт дәрігер ғана бар. Маманның жетіспейтіндігін, қиын салаға жастардың көңілі ауа бермейтіндігін де қынжылыспен айтып қалды. Қарағанды медицина институтын 1995 жылы бітірген оның балалар дәрігері мамандығы жүрек қалауы болатын. Ол да ұстаз көрді, жас дәрігер ретінде бар ниетін сала ізденді. Баланы жақсы көруді ісімен дәлелдеп жүрген азамат бөлімшеде апта бойы жұмыс істейді десе артық айтқандық емес. Өйткені, демалыс күндері жарақатпен шұғыл түсетін аурулар болады. Ол ауруханаға жеткенше әр минутын санайды.
– Қазір балалар ауыр жарақаттанады. Баяғыдай олар тек аттан немесе биік талдан ғана құламайды ғой, қазір техника да көп, құрылыс, тас, от пен су бар, адам санамалап тауыса алмайды. Бала итке, мысыққа әуес келеді, бір бетін түгел ит жұлып алған оқиғалар да кездесті. Алдымен бала аман қалуы керек, екіншіден мүгедек болып қалмауы тиіс. Ауруханадан осындай төтенше шақыру түскенде ұйқың шайдай ашылады, екі өкпеңді қолыңа алып жүгіресің. Жаным баламен бірдей шырқырап бара жатқандай сезінемін өзімді. Бір баланың артында қанша тағдыр тұрғанын білесіз бе? – деп тебіренді дәрігер.
Осы ауруханада қызмет еткен 22 жылға жуық уақытта алдынан жүздеген бала жазылып шығыпты. Олардың алды аяқ-қолы балғадай азамат болып, денсаулықтың арқасында білім алып, еңбекке, өмірге араласа бастады. «Дәрігер Герасимов» десе танымайтын ата-ана жоқтың қасы. Өйткені, бір баланы өлімнен, мүгедектіктен алып қалған дәрігердің аты жүз адамға жайылады. Баласының аман-сау үйіне оралғанынан кейін ата-ананың аузынан Герасимовтың аты ұзақ уақыт түспейді. Сондықтан болар, Қазақстанның әр шалғайынан, тіпті көрші елден науқас баласын көрсетіп алу үшін оның алдына келетіндер аз емес. Білікті дәрігер облыстық денсаулық сақтау басқармасының Құрмет қағазымен әлденеше рет марапатталған. Алайда Дмитрий Владимирович үшін ауыр жағдайда түскен баланың ауруханадан ойнап, күліп шыққаны – басты марапат. Тәуір болған ұлын немесе қызын алып кетерде ата-аналар да Герасимовты перзентінің жебеушісіндей көріп, алғысын жаудырып жатады. Сонымен қатар, бөлімшеге келген жас мамандарды қолынан жетектеп жүріп, түсіндіріп, травмотология мен ортопедияның қыр-сырын тәжірибе жүзінде жалықпай үйретуі оның азаматтық бейнесін аша түскендей болады.
Нәзира Жәрімбетова,
«Егемен Қазақстан»
Қостанай
