«Қазақстанда тіркелген дипломатиялық миссиялар мен халықаралық ұйымдардың басшыларымен кездесу – жылдағы дәстүріміз. Дегенмен де, биылғы жүздесудің орны бөлек. Себебі, бүгінгі кездесу еліміздің сыртқы саясатының мерейлі жылында өткізіліп отыр. Осыдан тура 25 жыл бұрын мен Қазақстанның дипломатиялық қызметін құру туралы Жарлыққа қол қойып, еліміздің сыртқы саясат жүйесін тағайындаған болатынмын. Қазіргі таңда 2 шілде – Қазақстанның дипломатиялық қызметі күні деп аталатын ерекше мерекеге айналды. Осыған байланысты мен Қазақстан дипломаттарын шын жүректен осы атаулы күнмен құттықтаймын. Ел үшін жасаған қызметтеріңізге алғысымды білдіремін», – деді кездесуді ашқан Қазақстан Президенті.
Елбасы айтқандай, тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында Қазақстанның сырт елдермен байланыс жасау тәжірибесі де, дипломатиялық қызметі де әлі қалыптаса қоймаған болатын. Сол кезеңдердегі күрделі экономикалық жағдайға қарамастан, жоқ жерден жаңа дипломатиялық жүйе құрылып, өз кадрларымыз өзге мемлекеттерге елші ретінде тағайындала бастады. Содан бергі ширек ғасыр ішінде отандық сыртқы саясат кемеліне жетіп, елдің игілігі үшін қызмет етуде.
Мемлекет басшысы Тәуелсіз Қазақстанның жүргізіп келе жатқан көпвекторлы саясаты, халықаралық бастамалары әлемге кеңінен танылып, қолдауға ие болғанын, еліміздің беделі биіктеп, бейбітшілік пен ынтымақтастыққа қосқан үлесі артқанын атап өтті.
Бұдан кейін Президент еліміздің өзге мемлекеттермен байланыс деңгейіне, дипломатиялық қарым-қатынастың әрі қарай даму бағыттарына тоқталды.
Елбасының мәлімдеуінше, бүгінде Орталық Азия елдері дамудың жаңа кезеңіне қадам басып отыр. Бұл жердегі Қазақстанның саясаты бұрынғыдай тең құқылы әріптестікті дамытуға, халықаралық істерде өңірлердің рөлін арттыруға бағытталады.
Қазақстан мен АҚШ-тың стратегиялық байланысы да әрі қарай жалғасып, еліміздің ең ірі сауда-экономикалық және инвестициялық серіктесі саналатын Еуропалық одақпен жан-жақты қарым-қатынас нығая түспек.
«Өздеріңізге мәлім, біз саудадағы ынтымақтастықты кеңейте түсу жөніндегі құжатқа қол қойдық. Мұны Еуропалық одаққа мүше елдер ратификациялайтын болады. Мен өзге елдердің де құжатты қолдап, ратификациялауын сұраймын және оған сенемін. Қазірдің өзінде көптеген мемлекет құжатты ратификациялады, оларға алғысымды білдіремін», – деді Қазақстан Президенті.
Сондай-ақ, еліміз Иранның ядролық бағдарламасы бойынша бірлескен іс-шаралар жоспарын жүзеге асыруға және Ауғанстандағы ішкі саяси жағдайды реттеуге үн қосқалы отыр. Айталық, Астана Ауғанстанның кадрлар даярлау ісіне, инфрақұрылымын, әлеуметтік нысандарын қалпына келтіруге қолұшын бермек.
«Біз Орта және Таяу Шығыс елдерімен достық бағытындағы байланыстарымызды тереңдете түсетін боламыз. Әсіресе, сауда-экономикалық, инвестициялық, технологиялық әріптестікке айрықша назар аудармақпыз», – деді Мемлекет басшысы.
Қазақстан Латын Америкасымен, Кариб бассейні, Африка құрлығы өңіріндегі серіктестермен де байланысты дамытқалы отыр.
«Бұл елдермен байланыс жасау бағытындағы жұмыстарымыз әлі күнге әлсіздеу. Сондықтан бұл мемлекеттермен қарым-қатынасымызды нығайтып, оларды да бізбен тығыз байланыс орнатуға шақыратын боламыз», деді Нұрсұлтан Назарбаев.
Еліміздің сыртқы саясаттағы басым бағыттары кеңінен айтылған кездесуде интеграциялық ұйымдардың ынтымақтастығы да сөз болды.
«Өткен ғасырдың 94 жылы алғаш рет айтылған Еуразиялық экономикалық одақ құру туралы идеям бүгінде шындыққа айналды. Оны құру жолында небір сындар, қиындықтар, сенімсіздіктер болды. Соған қарамастан, қазіргі таңда Еуразиялық экономикалық одақ өз жемісін берді. Интеграциялық ұйымдардың арасында ынтымақтастықты орнатудың арқасында экономикалық тұрақтылыққа қол жеткізе алдық. Енді Еуразиялық экономикалық одақ, Шанxай ынтымақтастық ұйымы мен Еуропалық одақ арасында сауда-экономикалық байланыстарды нығайту қажет. Мен ол туралы талай рет айтқанмын. Осы үш интеграциялық ұйымның ынтымақтастығын дамытуға қажетті жағдайдың бәрі бар. Меніңше, дәл осы ынтымақтастықтың болашағы зор. Ерте ме, кеш пе, біз бәрібір соған келеміз. Себебі, мұндай байланыс барлық тарапқа да тиімді», – деген Елбасы болашақтағы жаңа ынтымақтастықты «Еуразияның сәті» деп атады.
Қазақстан Президенті ірі державаларды өзара ынтымақтастық орнатуға шақырды. Мемлекет басшысының айтуынша, ядролық державалардың арасындағы шиеленіс ушығып кетсе, бүкіл мемлекеттер зардап шегуі мүмкін. Қазір онсыз да күллі әлем құбылмалы жағдайды бастан кешіріп, ірі мемлекеттер арасындағы текетірестен әбден қажыды.
«Бейбітшілік ешқандай байлықпен өлшенбейді. Сондықтан бітімгерлік миссиясы – біздің сыртқы саясатымыздың басты бағыты. Қазақстан қашан да бейбіт келіссөздерді жүргізуге жағдай жасайтын мемлекет болып қала береді», – дей келе, Елбасы Қазақстан Ресей мен Украина арасындағы келіссөздерді барынша қолдап, Минск келісіміне өз үлесін қосып келе жатқанын атап өтті.
Қазіргі кезде Астанада Сирия мәселесі бойынша келіссөздер жүргізіліп келеді. Қазақстан енді Қатар мәселесін шешуге де келіссөз алаңын ұсынуға дайын. Жалпы, еліміз кез келген шиеленістердің, тіпті дүниежүзілік соғыстардың келіссөздер алаңында аяқталуы үшін бар күш-жігерін қосуға әзір.
«Мен өзім алдағы G-20 саммитінде Ресей мен АҚШ президенттері кездесіп, ортақ қауіп-қатерлерге күш жұмылдырады деп сенемін. Өйткені, дәл сол Украина мен Ресей арасындағы шиеленіс шешілсе, Батыс пен Ресей, басқа да ірі державалар арасындағы әріптестікке қол жеткізуге болады. Онсыз жаһандық экономиканы ғана емес, жаһандық саясатты да реттеу мүмкін емес. Мұны бәріміз жақсы түсінуге тиіспіз. Бүкіл әлем соған жұмылуы керек», – деді Қазақстан Президенті.
Кездесу барысында 29 тамыз – Ядролық сынақтарға қарсы халықаралық іс-қимыл күнінде МАГАТЭ-нің тариxында алғаш рет төмен байытылған уранның Қазақстандағы банкі салтанатты түрде ашылатыны, Қазақстанның ядролық қарусыздандыру саласында тағайындап отырған алғашқы сыйлығы табысталатыны атап көрсетілді.
Бұған қоса, биыл 10-11 қыркүйек күндері Астанада Ислам Ынтымақтастығы Ұйымының саммиті өтеді. Осы жиында ислам елдері арасындағы үнқатысуды орнатуға әбден болатынын атап өткен Елбасы оған барлық ислам елдерінің басшыларын белсене қатысуға шақырды.
Қымбат ТОҚТАМҰРАТ,
«Егемен Қазақстан»
