Қазақстан • 26 Қазан, 2017

Уақыт талабы екенін ұмытпайық

381 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

Мемлекет басшысы 2012 жылы «Қа­зақ­стан-2050» стратегиясында «2025 жылдан бастап ла­­тын әлiпбиiне көшуге кiрi­­семiз» деп мәлiмдеген бола­­тын. Биылғы сәуiр­дегi «Бо­лашаққа бағдар: руха­ни жаң­ғыру» атты бағ­дар­ла­малық мақаласында Ел­басы «Үкiмет қазақ тiлiн ла­тын әлiпбиiне көшiрудiң нақ­ты кестесiн жасауы тиiс» деп нақты тапсырма бердi.

Уақыт талабы екенін ұмытпайық

Кеңес өкiметi билiгi тұ­сын­да әлiпбиiмiз бiрне­ше рет ауыстырылды. 1929-1940 жылдары латын әлiп­биi қолданысқа енгiзiлсе, 1940 жылы кириллицаға кө­шi­рiлдi. Осы уақытқа дейiн ки­риллицамен оқып, жа­зып келемiз. Кеңес би­лiгi халқымызды мәң­гүрт­тендiру, тарихи жадынан айыру үшiн әдейi осындай саясат ұстанды. Осыдан барып кейiнгi ұрпақ араб жазуымен жазылған дү­ние­лердi оқи алмай, көп нәр­седен мақұрым қалды. Мiне, ой, сана отарлануынан құтылу үшiн әлiпбидi ауыс­тыру қажет деп ойлаймын.

Қазiр әлем шапшаң да­му үстiнде. Заман талабына iлесу үшiн бiз де барлық жағынан өзгеруiмiз керек. Соның бiрi – латын әлiп­биiне көшу мәселесi. Әлем­де 3 миллиардтан ас­там халық латын әлiпбиiн қол­данады. Жаһандағы ғылы­ми еңбектердiң, техноло­гия­дағы жетiстiктердiң 90 пайызы латын әрiптерiмен, яғни, ағылшынша жазыл­ған. Өркениеттi, дамыған ел­дер­дiң қатарына қосы­лып, бiлiмдi болу үшiн заман талабы ағылшын тiлiн бiлудi қажет етiп отыр.

КСРО құрсауынан бо­са­ғаннан кейiн ТМД аума­ғындағы Әзербайжан, Түр­iкменстан, Молдова елдерi iле-шала латын әлiпбиiне көштi. Түркия 1928 жыл­дан латын әлiпбиiн қол­данады. Сондай-ақ басқа түркiтiлдес елдермен, дүние жүзiне тарыдай шашыраған қандастарымызбен қарым-қатынас жасау үшiн латын әлiпбиiне көшудiң маңызы зор. Шетелдегi қазақтар кириллицаны игеруде қиындықтарға тап болып, түп-тамырынан айырыла жаздады.

«Менiңше латын әлiпбиiн үйрену бүгiнгi қазақ жастарына қиыншылық, кедергi әкелмейдi. Өйткенi, мектеп қабырғасында балаларымыз ағылшын тiлiнде оқып, латын әрiптерiн онсыз да оқып жүр» дейдi ел Президентi. Елбасы тиiстi министрлiктерге, ведомстволарға 2025 жылдан латын әлiпбиiне көшудi тапсырды. Бүгiнде сең қозғалды. Оған дайындық жұмыстары қарқынды жүргiзiлуде.

2025 жылға қарай iс қағаздарын, мерзiмдi баспасөздi, оқулықтарды және басқалардың бәрiн латын әлiпбиiмен басып шығара бастайды. Мектеп мұғалiмдерi даярлық курсынан өтедi. Үлкендер үшiн даярлық орталығы жұмыс iстейдi. Латын әлiпбиiне толық көшкенге дейiн кириллицаны уақытша қолдана тұрады.

Елбасының латын әлiпбиiне көшу туралы идеясын ауыл тұрғындары да қолдап отыр. Телеарнадан парламенттiк тыңдауды көргеннен кейiн Балдыберек ауылдық ардагерлер кеңесiнiң төрағасы Түймебек Әмiров «латын әлiпбиiне көшу болашағымыз үшiн аса қажет. Оған ертерек көшсек, жастарымыз әлемдiк озық ғылым-бiлiмдi, технология жетiстiктерiн игерiп, Отанымызды дамытуға атсалысатын болады. Латын әлiпбиiн игерудiң еш қиындығы жоқ. Өйткенi қазiр балаларымыз мектепте ағылшынша жазып, оқып жүр» деп көптiң ойындағысын айтты.
 

 

Көшкiнбай ЕЛIКБАЕВ,
ардагер ұстаз, Төлеби ауданының құрметтi азаматы,

«Құрмет» орденiнiң иегерi 

Оңтүстік Қазақстан облысы, 
Төлеби ауданы, 
Қаратөбе ауылы