Естай туралы әңгіме

Атамыздың немере інісі, ақын­ның қолында өсіп, туған бала­сындай болып кеткен Қыз­дарбек атамның жатын бөл­ме­сінде, көне көк шкаф­тың үс­тінде тұратын чемодан­ды күн­де көріп жүрсек те, ішін ашу­ға дәтіміз бармайтын. Үл­кен­­­дердің «Чемоданға тию­ші бол­маңдар!» деген қатаң ескер­ту­інен соң, бұл затты тек сол кі­сі­лердің рұқсатымен ғана жер­ге тү­сі­ретінбіз. Чемоданның ескі екен­дігі байқалып тұрса да, өте ұқып­ты ұсталған. Қыздарбек атам оның ішіне ескі діни кітап­тар мен газеттерді сақтайды. Нама­зын қаза қылмайтын ауыл молдасының Алланың, Пай­ғамбарымыздың есімдері жа­зыл­ған дүниелерді аяқасты етп­ей, қол жетпес биікте тұрсын дегені ғой.

2000-жылдардың басында біз­дің үйге ақ «Газель» мінг­ен қалалық қонақтар келді. Ел ара­лап, көне жәдігерлерді жи­нас­тырып жүрген Павлодар қа­ла­сындағы әнші Майра Уә­ли­қызының музейінің өкілдері екен. Облыс орталығынан шал­ғай­да орналасқан Шұға ауылына атамды әдейі іздеп келіпті. Мақсаттары – Естай бабамыз тұ­тынған дүниелерді, басқа да көне заттарды музейге алып кету. Атамның бұйрығымен үйдің шаты­рына шығып, шиден тоқылған ет сақ­тағышты, бір жақ мұрты мүжіл­ген ағаш табақты және өзге де ескі заттарды төменге түсіріп, көлікке тиедік.

Қонақтар кеткен соң кешкі шай үстінде дауысы жарық­шақ­тана шыққан атамның: «Кезінде тұрмыста қолданылған дү­ниелер қазір қажетке жарамай­ды ғой. Сондықтан болашақ ұр­пақ көріп, білсін деген ниетпен ша­тыр­дағы ескі заттарды музейге өткіздім және дұрыс қадам жасадым деп ойлаймын. Ал Естай бабамнан қалған қара чемоданды тірі тұр­ғанда ешкімге бермеспін. Баба­м­ның көзі ғой», – деген сөзі есімде.

Өкінішке қарай, атамнан қа­ра чемоданның біздің үйге қа­лай келгенін сұрамаппын. Ал оның тарихын қазіргі Екібастұз қаласына қарасты Жайылма ауылында тұратын Естай ақынның үлкен немересі Зекен апа айтып берді.

«Сіздің үйдегі қара чемодан Естай атамның Қыздарбек ағама жасаған сыйлығы еді. Дәл осындай чемодан менде де болған. Өкінішке қарай, үйіміз өртенгенде, жанып кетті. Естай атам 1939 жылы Алматыға барды. Сол сапардан екі қара чемодан әкелді. Оның бірін сенің атаң Қыздарбекке, ал екіншісін маған тарту етті», – деген еді Зекен апа.

Біздің үйде қара чемоданнан бөлек, Естай бабамыздан қалған тағы бір мұра бар. Ол – ақынның тұрмыста пайдаланған би­­ік үстелі. Ауылдан қалаға кө­шер­­де көршіміз Нұрболат Малат­ай­ұлына аманаттап тапсырып кеткенбіз. Қазір сол үйде тұр.

Фархат ӘМІРЕНОВ,
Естай ақынның ұрпағы