Бұл ретте бас қалада қолға алынған бастамалар сәтімен іске асып, ілгерілеушілік байқалады. Астана қаласының 2020 жылға дейінгі туризмді дамыту жөніндегі жол картасы бойынша инвестиция тарту көлемі артып, бас қала бұл бағытта республика бойынша көшбасшы атанған. Соңғы жылдары қонақүйлер, отельдер мен мейрамханалар санының 16 пайызға көбейіп, қызмет көрсету көлемінің 23 пайызға өскендігі осының бір белгісі.
Осыдан 10 жыл бұрын Мемлекет басшысы Астанадағы қонақүйлер мен мейрамханалар негізінен халықтың тұрмыс деңгейінің орташа тобына яғни елордаға келіп-кетіп жатқан қонақтарға қолжетімді болуы тиіс екенін шегелеп айтқан болатын. Содан бері бас қалада халық саны да еселеніп, соған сай тамақтану орындары мен қонақүйлер де көптеп ашыла бастады. Бұл өз кезегінде нарықтағы бағаның қолжетімді болуына тікелей ықпал етіп отыр. Халықаралық сарапшылардың пікірі бойынша, орта топқа арналған қонақүйлердің бағасы 80-100 доллардан қымбат болмауы және оларда минималды қызмет көрсету пакеті болуы тиіс. Астанада 100 доллары бар турист жол құнын есепке алғанда еш қысылмастан қонақүй жалдап, үш мезгіл тамақтанып, мұражайлар мен демалыс орындарында уақыт өткізе алады.
Алайда бағасына қарай, сапасы анықталатын қызмет түрлері әлем қалаларының барлығына бірдей тән құбылыс. Сондықтан қонақүйлердің бес жұлдызды, төрт жұлдызды, үш жұлдызды болып бөлінуі ондағы ұсынылатын сервистің сапасына тікелей қатысты. Бүгінгі күні Астана қаласындағы 200 қонақүйде 8 мың бөлме, онда бас-аяғы15 мыңға жуық жатын орын бар. Оның ішінде әлемдік стандарттарға сай жұмыс жасайтын «5 жұлдызды» − 7 қонақүй (1315 бөлме), «төрт жұлдызды» − 33 нысан (2811 бөлме), «үш жұлдызды» − 44 қонақүй (1680 бөлме) жұмыс істейді. Ал қаладағы қалған қонақүйлердің ешқандай санатқа кірмейтіндігі анықталып, нақты статус берілмеген.
Жаз маусымында туристер легінің көптеп ағылуы, ауқымды іс-шаралар мен форумдар және де көрмелер көптеп өтетін кезеңде статусы белгіленген қонақүйлерден бос орын табу мүмкін емес. Жылдан-жылға келушілер саны артқан сайын бәсекелестік ортада әрбір қонақүй деңгейін жоғарылатуға, білікті мамандар шақыртуға, қызметкерлерінің кәсібилігін жетілдіруге ден қояды. Осы мақсатта қатарынан үш жыл «Recommended by Astana» бағдарламасы іске асып келеді. Оның мақсаты туристер түсетін нысандарды туристік саладағы қызмет түрлерін көрсетудің қыр-сырымен таныстырып, сапаға жұмыс жасаудың негізгі тетіктерін игеруге, бәсекелестік ортада өзіндік ерекшеліктерімен көзге түсуге үйрету. Қазіргі таңда 49 нысан аталған бағдарламаның қатысушысы ретінде өз деңгейін көтеріп, келушілерге жағымды жағдай жасаудың әдіс-тәсілдерін игерген. Бұған қоса қытайлық туристерді тартуға бағытталған «Chinese friendly» бағдарламасы Астанадағы 14 қонақүйдің деңгейін жоғарылатуға ықпал етті.
Мерейтой қарсаңында қоғамдық тамақтану орындарына келушілердің саны арта түседі. Осындай қарбалас кезеңде арнайы мамандар көпшілік тұтынатын тағамдардың барлық талаптарға сай болуын қадағалау арқылы, қауіпсіздікті қамтамасыз етпек. Елордадағы мейрамханалар мен барлардың, дәмханалар мен асханалардың қаншалықты талапқа сай жұмыс жасап жатқанын білу мақсатында Астана қаласының сауда-өнеркәсіптік палатасына қарасты «Сауда палатасы фирмасы» ЖШС өнімнің сәйкестігін растау жөніндегі директоры Елена Батракқа хабарластық. Тәжірибелі маман бұл саланың қыр-сырын, қия-қалтарысын былай баяндап берді: «Біздің мекеме қаладағы мейрамханалар мен барлардан бастап, шағын асханалардың тамақтану орындарының стандарттарға сәйкестігін тексереді. Оның ішінде тазалық, қызмет көрсету деңгейі, азық-түліктің сапасын растайтын және де басқа да құжаттардың толық болуы сынды көптеген талаптар бар. Осының барлығы толығымен орындалған жағдайда сертификат беріледі. 2000 жылы қоғамдық тамақтану қызметін сертификаттау мемлекет тарапынан міндеттелген. Шамамен 10 жылға жуық қаладағы барлық тамақтану орындары ас дайындау бөлмесінен бастап, қол жуатын жерге дейін міндетті тексерістен өтетін. Ол кезде тіпті ортақ талаптарға бағынбаған асхана жоқ еді. Кейін бұл жүйе өзгеріп, жекелей мекемелердің өз еркіне берілді. Өз кәсібінің өрге жүзгенін қалағандар тексерістен өтіп, сертификат алу үшін барлық талаптарға сай жұмыс істейді. Бұл ең алдымен мейрамханалар дәмханаларға тұтынушылар сенімінен шығуға мүмкіндік береді. Бүгінгі күні ірілі-ұсақты 100 мекеме біздің тексерістен өтіп, сертификат алып отыр. Осы ретте айта кетерлігі, біз жазалаушы орган емеспіз, тек ортақ талаптарды орындауға, тұтынушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, қоғамдық тамақтану орындарының дамуына, клиенттер тартуына жағдай жасаймыз. Мысалы, тамаққа қосатын еттің қай базардан алынғаны, оның жаңа сойылған малдың еті екенін, санитарлық-эпидемиялық талаптарға сай екенін анықтайтын құжаты болуын талап етеміз. Еттің бұзылып кетпейтіндей таза жерде сақталуына көз жеткіземіз. Екіншіден, кез келген тұтынушыға қызмет көрсету, дастарқанға асты дұрыс қою сынды этикалық нормаларды да қадағалаймыз».
Елена Батрактың айтуынша, Астанадағы мейрамханалардың сервистік дамуы алғаш құрылған кезеңмен салыстырғанда қазір әлдеқайда дамып, әлемдік озық аспаздық мектептермен иық тіресе алатындай деңгейге жеткен. Олардың барлығы халықаралық стандарттарға сәйкес жұмыс жасап, ортақ талаптарды орындап отырғандығын кез келген тұтынушы аңғара алады. Ал орта деңгейдегі асханалар мен кафелердегі талаптардың барлығы бірдей сақтала бермейді. Тамақтанушылардың астан улану фактілерінің тіркелуіне де бекітілген ережелердің жөнді сақталмауы негізгі себеп. Осы ретте тексеріс жүргізуді шартты түрде бекітіп, талаптардың қатаң сақталуын қадағалау қажеттігі туындайды. Бұл орайда атқарылар жұмыстар мен саладағы жүйелілікті бірізділендіру уақытты талап етеді.
Таяуда Қазақстандағы дипломатиялық корпустарға арналған брифингте Астана қаласының әкімі Ә.Исекешев 2018 жылы елордамыз шетелден және өңірлерден келетін 1 миллионнан астам туристі қабылдауға дайын екенін, бұл үшін қалада 200 қонақүй мен 1100 қоғамдық тамақтану орны жұмыс істейтінін айтқан болатын. Бұған қоса жаңа әуежай терминалы мен жаңа темір жол вокзалы қонақтарды қабылдауға сақадай сай екенін да жеткізген-ді. Қала күні Астанада жаңа 7 саябақ пен алаң ашылады деген жоспар да бар. Бұл жасалып жатқан жұмыстардың барлығы жас шаһардың көркейіп, елордалықтар санының артуына бағытталып отыр.
Еркежан АЙТҚАЗЫ,
«Егемен Қазақстан»
