Мысалы, Шу ауданы, Төле би ауылының тұрғындары үшін бұл күнде көгілдір отын кіргізу қолжетімді болмай тұр. Осы уақытқа дейін бас басылым бетінде Мәкен Уақтегі бастаған ауыл адамдарының уәжі де жарияланған болатын. Айталық газ кіргізу үшін Шу ауданындағы «Париев» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің ұйғарымымен әр тұрғынға 400-500 мың теңгенің көлемінде қаражат керек. Алайда тек жалақыға қарап отырған кейбір отбасы бір дегенде жарты миллион теңгені қайдан тапсын. Сондықтан да ауыл тұрғындары үйлеріне көгілдір отын кіргізе алмай алаңдап отыр. Сонымен қатар Т.Рысқұлов ауданының Юбилейный елді мекенінде де кезінде көгілдір отын болған. «Елдің бәрі пеш жағып отырғанда бізде газ болған» деп еске алады өткен күнді ауыл тұрғындары. Қайта күн санап дамудың орнына неге бұл ауылда көгілдір отынның күні батты? Дей тұрғанмен, табиғи газдың тоқтап қалу себебін көпшілік сан-саққа жүгіртеді. Жамбыл өңірінде әлі де 100-ден астам ауылды газбен қамту мәселесі өзекті болып тұр.
Жамбыл облыстық энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасының мәліметінше, өңір тұрғындары бүгінде Өзбекстан мемлекетінің Бұхара облысынан және жергілікті «Амангелді» газ кешені арқылы өндіріліп жатқан табиғи газды тұтынып келеді екен. Ал соңғы он жылдың көлемінде өңірде 125 елді мекен газдандырылып, 582 мың 420 тұрғын көгілдір отынды пайдалануда. Аталған басқарманың басшысы Нұрлан Алдамжаровтың айтуынша, 2019-2025 жылдарға арналған жоспар бойынша Жуалы ауданында – 19, Жамбыл ауданында – 16, Талас ауданында – 9 және Байзақ ауданында 18 елді мекенге газ құбыры тартылып, алдағы уақытта тұрғындар табиғи газдың игілігін көретін болады.
«Мұндай игілікке Т.Рысқұлов ауданында – 19, Меркі ауданында – 7, Қордай ауданында – 17, Шу ауданында – 30, Мойынқұм ауданында – 12 және Сарысу ауданында 14 елді мекен қол жеткізеді. Оның ішінде Жуалы, Байзақ аудандарының тұрғындары мәселесі 2020 жылы толық шешімін табады деп күтілуде», дейді басқарма басшысы. Бұл әрине жақсы көрсеткіш болғанымен, мәселе табиғи газды кіргізудің төлемінде болып тұр.
Шу ауданы демекші, аталған ауданның Төле би ауылындағы мәселе өткен жылы көтерілген еді. Расында да осы жерде газ тартуға қажетті материалдардың өзі қымбат па, әлде бұл мердігер компаниялардың көтерме бағасынан туындаған салдар ма деген сұрақ туады. Төле би ауылындағы «Париев» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің де тұрғындарға бағаның қымбаттауын осылай түсіндіргенін тұрғындар талай рет айтты. «Газ жүргізуге қажетті құбырлардың бағасына келетін болсақ, Алматы облысы, Жамбыл ауданының Үңгіртас ауылы маңындағы зауытта жасалатын полиэтилен құбырларының әр метрінің құны Қарағанды темір зауытында өндірілетін болат құбырлардан екі-үш есе арзан және екі еседей аз көлемде ғана шығындалатын жұмыстары да жеңілге түседі екен. Менменсіген мердігер болса кәсіпкерлерге Үкімет тарапынан қолдау көрсетілетінін жеке мүдделеріне пайдалана отырып ойларына келгенін істеп бағуда», дейді Шу ауданының құрметті азаматы Мәкен Уақтегі.
Бәлкім өңір тұрғындарын табиғи газбен қамтамасыз етуде жергілікті биліктің бір бастамасы қажет болар. Бастама болғанда да халықтың пайдасына шешілетін дүние болса, ел үшін де игілікті болар еді. Олай дейтініміз, Жамбыл облысының әкімі Асқар Мырзахметов жуырда өткен жиындардың бірінде «Шу ауданында тұрғындардың газ құбырын кіргізуі неге тым қымбат? Әр үйге 400 мың теңге – өте жоғары баға», деген болатын. Әкім бұл мәселені айтып қана қоймай, өңірдегі жауапты мекеме басшыларынан талап етті.
Бұл жерде мердігер компаниялар қажетті материалдардың бағасын тым жоғары есептеген. Ақыры осындай жағдай орын алып, бұқараның бас ауруына айналды. Облыстық энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасының басшысы Нұрлан Алдамжаров сонда «Мәселен, кейбір компаниялар 20 метрлік құбырды 206 мың теңгеге бағаласа, біздің есептеуіміз бойынша оған 120 мың теңге ғана жұмсалады екен. Бұл ретте «Жамбыл – жылу» мекемесінің қызметін пайдаланғалы отырмыз» деп жауап берген. Сонымен қатар нәтижесінде газ орнату бағасы екі есеге жуық арзандайды екен.
Дей тұрғанмен, әкімнің тарапынан «Жамбыл – жылу» мекемесіне қажетті құжаттарын ертерек әзірлеп, жұмысқа жеделдетіп кірісу керектігі жайлы тапсырма берілді. Егер аталған мекеме жуық арада жұмысына кірісіп, әкімдіктің алға қойған жоспарын орындайтын болса, тұрғындардың табиғи газдың қызығын көретін күні алыс емес. Алайда Жамбыл өңірінде 173 елді мекен газдандырылғанмен, сол ауылдардың ішіндегі 88 мың тұрғын көгілдір отынмен қамтылмаған. Расында да мұндай жағдайлар әрбір ауылда кездеседі. Оған әуелі бағаның қолжетімсіздігі әсер етуі мүмкін. Асқар Мырзахметовтің айтуынша, бірінші кезекте осы олқылықтың орны толуы тиіс. «Елді мекендерді газдандыру мәселесінде соңғы меже 2025 жылды күтіп отырмай, жақын жылдарда шешу мәселесін қарастыруымыз қажет. Табиғи газды жеткізу барысында құрылысты жүргізетін мекеме мамандарымен кеңесе отырып, жұмыстың арзан болатын жағын іздестіруге тиіспіз», деген еді әкім.
Хамит ЕСАМАН,
«Егемен Қазақстан»
Жамбыл облысы
