Нұрсұлтан НАЗАРБАЕВ: Ел игілігі ел халқына қызмет етуі керек
«Егемен Қазақстан» газетінің осыдан 9 жыл бұрынғы, яғни 2002 жылғы 14 желтоқсандағы мерекелік нөмірі Елбасының жоғарыдағыдай сөзімен ашылыпты. Онда Астанада Үкімет мүшелері мен әкімдердің қатысуымен республикалық кеңес болып өткендігі, кеңесте Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың сөз сөйлегендігі айтылады.
«Осы жылы біздің халқымыз табысты да жемісті еңбектенді. Оны қуана айтамыз. Барлық дәрежедегі әкімдер өз мүмкіндіктерінше жұмыс атқарды. 2003 жылдың бюджеті өз дәрежесінде ойдағыдай бекітілді», деп бастапты өз сөзін Мемлекет басшысы.
Мұнан әрі Елбасы ел экономикасының дамуы қарқынды сипат алғандығына тоқталыпты. Жыл қорытындысы бойынша жалпы ішкі өнімнің өсуі 9,4 процентті, өнеркәсіптің өсуі – 9,8 процентті, ауыл шаруашылығындағы өсім – 2,5 процентті, құрылыста 19 процентті құрағалы отырғаны анықталған. «Бұл жайында әлемдік экономикалық тенденциялардың аясында әңгіме ету өте-мөте жағымды. Әлемдік валюта қорының болжамы бойынша әлемдік жалпы ішкі өнімнің өсу қарқыны 2002 жылы 2,8 процент деңгейінде болмақ. Өнеркәсібі дамыған елдерде жалпы ішкі өнімнің өсімі 1,7 процентті, дамушы елдерде – 4,3, транзитті экономикалық елдерде 4,5, ТМД-да – 4,5, Ресейде – 4,4 процентті құрауға тиіс» деген Елбасы елімізде үш жыл қатарынан ауыл шаруашылығының жанданып келе жатқанын айрықша атап өткен. «Биылғы жыл шын мәнінде берекелі жыл болды. Диқандарымыз ерледі. Рекордты өнім жиналды. Баршаңызды осы табыспен құттықтаймын», депті.
Елбасы жарияланып отырған ауыл жылдарының міндеттері өз Жолдауында жарияланғандығын айтқан. «Үш жылдық мерзімге белгіленген мемлекеттік аграрлық азық-түлік бағдарламасы бекітілді. Жаңа Жер кодексі дайындалып, Парламенттің қарауына енгізілді. Осы құжатта ауылшаруашылық мақсаттағы жерлерге жеке меншікті енгізу алғаш рет көзделіп отыр» деп мұнан әрі 2003-2005 жылдардағы бюджет жоспарларында ауыл-селоны, оның барлық мүдделерін қаржыландыруды едәуір ұлғайту көзделінгендігіне тоқталыпты.
Елбасы осы сөзінде Үкіметтің алдына бірнеше міндет қойыпты.
Біріншіден, экономикалық өсудің барынша жоғары қарқынына қол жеткізу.
Екінші міндет – мемлекеттік, сондай-ақ отандық және шетелдік инвестициялардың өсу қарқынын сақтау.
Үшіншіден, әлеуметтік бағдарламаларды іске асырудағы күш-жігерді тек ауылда ғана емес, сонымен бірге тұтастай ел бойынша өсіру. Осы ретте Елбасы кедейлікпен және жұмыссыздықпен күрес проблемасын айрықша атап көрсеткен.
Төртінші міндет – шағын және орта бизнесті дамыту. Осы ретте Елбасы «Жаңа индустриялық саясатқа келетін болсақ, ол әлі де қалыптастырылмаған, талқыланбаған, бекітілмеген. Алайда нақты нұсқаулар қашан келеді деп күтіп отырмай, қазірден бастап жұмыс істеңіздер» деп Үкіметті қамшылай түсіпті.
Осыған орай айтарымыз, Қазақстан қазіргі күні Елбасының сол сөзінде айтылған жаңа индустрияландыру саясатын кең көлемде қолға алып, нақты жүзеге асыру үстінде. Соңғы екі жылдың аясында іске қосылған, «Егемен Қазақстан» газетінің әр нөмірінде күн сайын жарық көріп жатқан сол жүздеген жобалар Елбасының алыстан көздейтін және көздеген істі нақты шындыққа айналдыратын көрегендігі мен қайраткерлігінің айқын көрінісі деп есептейміз (Ред.).
Жоғарыдағы аталған жиында Елбасының Үкімет алдына қойған бесінші міндеті – жергілікті өзін-өзі басқаруды кеңейту. Осы ретте Мемлекет басшысы мұның бәрі қоғамды демократияландыру процесін тереңдетуге бағытталған зор саяси маңызы бар мәселе екендігін атап көрсетіпті.
Алтыншы міндет – интеграциялық процестерді одан әрі тереңдету. «Бұл мәселеге биліктің барлық тармақтары мен деңгейлері барған сайын белсендірек және тікелей қатысатын уақыт жетті» деп атап көрсетіпті Елбасы.
Президент сөзінің соңында «жұмыла көтерген жүк жеңіл» дегендей, ортақ мақсат жолындағы бірлескен істерге сәттілік тілепті.
Бостандықтың бір баламасы болған Астананың архитектуралық ажары Елбасының ұдайы назарында
Осындай тақырыппен берілген газет тілшісі Берік Садырдың хабарында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Астанабасжоба» кәсіпорнының жаңа ғимаратында бірқатар министрліктер жетекшілерімен, қала басшылығымен, сәулетшілермен және ірі құрылыс компанияларының өкілдерімен кеңес өткізіп, онда елорданы дамытудың бас жобасы жан-жақты талқыланғандығы туралы айтылады.
«Жуырда ғана мемлекет орталығы Сарыарқа төсіне қоныс аударуының бес жылдығы атап өтілсе, осы мерзімде қала танымастай өзгеріп, әлем назарын өзіне аударып отыр. Кеңес барысында мұндай ілгерілеушілікті атап көрсеткен Президент елордадағы жаңа орталықтың айшықтала бастағандығын, таяу күндері «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясының және Энергетика және минералдық ресурстар министрлігінің ғимараттары іске қосылатынын айтты.
Мемлекет басшысы жаңа құрылыстар салумен қатар, қаланың ескі үйлерін бұзып, ол жерде сәулетті жаңа ғимараттар тұрғызуға тапсырма берген болатын. Қазір көне де құлағалы тұрған осындай үйлерден 120 гектар жер тазартылған. Келесі жылы қала құрылысына 49 миллиард теңге инвестиция тарту жоспарланып отыр, мұның өзі биылғы бөлінгеннен 75 пайызға артық. Сондай-ақ, қаланың бірқатар көшелері қайта жөнделеді, шағын аудандарда абаттандыру жұмыстары жүргізіледі», деп жазыпты тілші.
Хабарда 2003 жылы Президенттің резиденциясы, Сенат пен Мәжілістің ғимараттары, Үкімет үйі, Сыртқы істер министрлігінің ғимараты және басқа да маңызды нысандардың іске қосылуы тиіс екендігі айтылған.
Қазіргі күні бұл ғимараттардың барлығы іске қосылып, елорда көркіне көрік қосып тұрғандығы барша жұртқа белгілі (Ред.).
Бақыт бағасын білгеннің ғана басында тұрады
Белгілі журналист Ербол Шаймерденұлы бірқатар жылдардан бері Елбасының айтқан қанатты сөздерін ұқыптап жинастырып жүреді екен. Тәуелсіздік күні қарсаңындағы нөмірде газет редакциясы Е.Шаймерденұлы жинастырған осындай қанатты сөздердің бірқатарын «Ой-қазына» айдарымен оқырманға ұсыныпты. Газеттің бір бетін алып тұрған Елбасы айтқан осы сөздерден үзінділер келтіре кеткенді жөн көрдік (Ред.).
Біле білсек, осы он жылдағы еңбегіміздің ең басты қорытындысы – ел болғанымыз. Ел бола алғанымыз. Біз мемлекет құрдық. Құрғанда да аты бар да заты жоқ мемлекет емес, бүкіл адамзат танитын, танып қана қоймаған – мойындайтын, құрметтейтін мемлекет құра алдық.
***
Адамзатқа ақыл-парасат өз өмірін жақсарту үшін берілген.***
Тарих жолы қашанда тайғанақ.***
Шығыстың саяси мүдделері көбіне-көп дәстүрлі топтардың қолдауына арқа сүйейді.***
Көзсіз көнтерілік те, ессіз күстаналық та – бірдей қауіпті.***
Конституция – кемел келешектің кепілі.***
Біздің демократиямыздың негізі – саяси, әлеуметтік және ұлтаралық келісім.***
Демократия жарлықпен орнатылмайды.***
Ұлт мәселелерін шешудің әмбебап әдістері болмайды.***
Өткенге қарап, ертеңіңді түзе.***
Тарих пен тіл тамырлас.***
Қазақ қазақпен қазақша сөйлессін.***
Күшті ұлт болу үшін алдымен ішкі бірлік, ұйымшылдық пен татулық қажет.***
Қазақ та енді үлкен ұлтқа тән төзім мен сабырлы мінез көрсетуі керек.***
Қабырғалы халқы болмаса қандай басшының да тауы шағылмай, тауаны қайтпай қоймайды.***
Теңізде дауыл тұрғанда түбіндегі қоқыстың бәрі судың бетіне шыға келеді.***
Қауесет деген қара күйе сияқты; күйдірмейді, күйелейді.***
Саясат безбендеушісі – ел. Ауыл жылының мақсаты айқындалды, міндеті белгіленді
Газет тілшісі Сұңғат Әліпбайдың бұл кең көлемді репортажында Елбасының қатысуымен өткен агроөнеркәсіп кешені мәселелері бойынша республикалық кеңесте қамтылған жайттар сөз болады.
Кеңестегі негізгі баяндаманы жасаған Премьер-Министрдің орынбасары – Ауыл шаруашылығы министрі Ахметжан Есімовтің сөзінен деректер келтірілген. Онда екі жыл қатарынан елімізде миллиард пұттан астам астық алынып, жүгері өндірісі 40 пайызға, майлы дақылдар 22 пайызға, қант қызылшасы 53 пайызға артқандығы, ауыл шаруашылығы саласы 2002 жылды 10 миллиард теңгеден астам таза пайдамен қорытындылайтындығы айтылады.
Осы уақыттардың ішінде өңдеу өнеркәсібінің саласында да табыстар болып, ішкі өңдеу өнеркәсібі дамыған. Соның нәтижесінде елімізге сырттан келетін шұжық импорты 4 пайызға, ет консервісінің импорты 20 пайызға, ал сары майдікі 20 пайызға төмендеген. Ауыл шаруашылығы техникаларын сатып алуға жұмсалған қаржы 2000 жылмен салыстырғанда 2,5 есе өсіп, 13 миллиард теңгені құраған. 2002 жылы ауыл шаруашылығы саласына 30 миллиард теңгеден астам қаржы бөлінген. Бұл осыдан екі жыл бұрынғыдан 4 есе көп.
Жиында Агроөнеркәсіп кешені қызметкерлері кәсіподағы республикалық комитетінің төрағасы Жәзит Құдайқұлов, Ақмола облысының әкімі Сергей Кулагин, Жамбыл облысының әкімі Серік Үмбетов, Алматы облысы Іле ауданының әкімі Н.Н. Легутов және басқалары сөз алып, өз өңірлерінде қол жеткен табыстар мен алдағы атқарылатын істерге тоқталыпты.
2003 жылға арналған республикалық бюджет туралы
Газеттің бір бетіне осындай тақырыппен Қазақстан Республикасының Заңы беріліпті. Онда 2003 жылға арналған республикалық бюджеттің түсімдері 631 миллиард 555 миллион 690 мың теңге болып белгіленгендігі, ал шығыстары 714 миллиард 395 миллион 690 мың теңге болып белгіленгендігі, бюджет тапшылығы 82 миллиард 840 миллион теңгені құрайтындығы келтірілген.
Біздің бұл цифрлардан байқап отырғанымыз, 1998 жылмен салыстырғанда, яғни 5 жылда республикалық бюджеттің 3 еседен астамға өскендігі. Мәселен, 1998 жылдың республикалық бюджетінің кірісі мұның алдындағы нөмірлерде айтқанымыздай, 196 миллиард 503 миллион 609 мың теңге, ал шығысы 281 миллиард 334 миллион 379 мың теңге болып белгіленген болатын. Ал 2003 жылғы бюджеттің кірісі 631 миллиард теңге 555 миллион теңге болып белгіленіп отыр.
Бірақ бұл көрсеткіштің өзі 2011 жылғы республикалық бюджеттің кірісі мен шығысынан шамамен алғанда 7 еседен астамға төмен екен. Өйткені, жуықтағы өткен Үкімет отырысында үстіміздегі жылдың бюджеттік көрсеткіштері өсу бағытына қарай қайта нақтыланған кезде Қаржы министрі Болат Жәмішев 2011 жылға арналған республикалық бюджеттің түсімдері бұрынғыға қарағанда 183,3 миллиард теңгеге арттырылып, жалпы көрсеткіш 4 триллион 439,9 миллиард теңге болады деп қайта жоспарланғандығын жеткізген болатын. Еліміздің содан бері қаншалықты дамып, қандай үлкен мүмкіндіктерге ие болғандығын осыған қарап-ақ байқай беріңіз (Ред.).
Бетті әзірлеген Сұңғат ӘЛІПБАЙ.
