«Мұхтар Әуезов» энциклопедиясы жарық көрді
Бұл күндері Тәуелсіздігіміздің төл мерекесіне бағышталып жатқан тірліктер легі аз емес. Соның бірі – «Атамұра» баспа корпорациясында жарық көрген «М.Әуезов» тұлғалық энциклопедиясы. ҚР Ұлттық кітапханасында өткен жаңа кітаптың тұсаукесеріне Әуезовті айналып өтпеген барша зиялы қауым өкілдері – қаламгерлер, белгілі ғалымдар қатысты.
![151211-19](http://old.egemen.kz/2011img/151211-19.jpg)
«Атамұра» баспасынан 1995 жылы ұлы Абайдың туғанына 150 жыл толуына орай алғашқы энциклопедия жарық көрген болатын. «Мұхтар Әуезов» – «Атамұрадан» басылып шыққан екінші тұлғалық энциклопедия.
Сонымен, «Мұхтар Әуезов» энциклопедиясы редакциясы жазушының өсіп-өнген ортасы, айналасы, шығармашылық бай мұрасы, басқа да мәселелерді жан-жақты қамтыған 3 мыңға тарта мақала, 500-ге жуық суреттерді жинақтаған. Энциклопедияда әр тақырыптардағы мақалаларды жазған академик-профессорлар, ғылым докторлары мен кандидаттар, жазушы-журналистер, басқа да мамандық иелерінен құралған авторлар саны 200-ден асады.
«Атамұра» корпорациясының тағы бір тартуы – «Қазақстан тарихының» қазақ және орыс тілдерінде басып шығарылған бес томдығы. Бес томдық – көне заманнан бүгінге дейінгі Отан тарихын жаңаша көзқараспен бағалаған құнды еңбек.
Тұсаукесер аясында К.Сегізбайұлының авторлығымен жуырда ғана «Атамұрадан» жарық көрген қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде қазақтың ұлттық тағамдарының жүздеген түрлерінің әзірлену жолдары мен өзіндік ерекшеліктерін көрсететін, түрлі-түсті суретті «Қазақы дастархан» атты кітап-альбомы да ұсынылды.
Мұның бәрі тәуелсіздікпен тете баспа корпорациясының ел мерекесіне тартуы. Сонымен «Атамұра» корпорациясы ЖШС президенті Рақымғали Құл-Мұхаммед тұсаукесер рәсімін ашып, жаңа тұлғалық энциклопедияға қатысты зиялыларымыз пікірлерін ортаға салды.
– Биыл Мұхтар Әуезовтің өмірден өткеніне 50 жыл. Жазушының таңдамалы 50 томдығы шықты. Келесі жылы өмірге келгеніне 115 жыл толады. Ғұламаға арналған тұлғалық энциклопедия биыл алғаш рет жарық көріп отыр. Біріншіден, бұған үлкен қажырлы еңбек қажет болса, екіншіден, 60-қа жуық баспа табақ кітапты шығаруға аз қаржы кетпейтінін де өздеріңіз білесіздер. Соған қарамастан, осынау құнды дүниені шығару «Атамұра» баспа корпорациясының еншісіне бұйырғанын үлкен жауапкершілікпен әрі зор мақтанышпен сезіндік, – деді корпорация президенті Рақымғали Абрарұлы.
Баспа корпорациясы басшысының айтуынша, бұл энциклопедияны дайындауға баспа қызметкерлерімен қатар, ең алдымен, М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының ғалымдары атсалысқан. Елімізге белгілі үлкен ғалымдар Мекемтас Мырзахметұлы, Тұрсын Жұртбай ағаларымызбен бірге, өздері дүниеден өтсе де мол мұра қалдырған Зәки Ахметов, Рымғали Нұрғали, Зейнолла Қабдолов сияқты академик ағаларымыздың үлкен еңбектерін айтып кеткен жөн.
М.Әуезов қорының президенті Мұрат Әуезов:
– Әкеміздің 100 жылдығында осындай энциклопедия шығару жоспарланған еді. Одан бері 15 жыл өтті. Бірақ, бұл энциклопедия дер кезінде қолымызға тиді. Егер бұл кітап 10 жыл бұрын жарық көрсе, көп нәрсе қамтылмай қалар ма еді?! Екі арада көптеген зерттеулер жүргізілді. М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты, Әуезов мұражайы мен М. Әуезов қоры қосылып біраз жұмыс атқардық, – деді.
ҚазҰУ профессоры Қансейіт Әбдезұлы Мұхтар Әуезов бүкіл саналы ғұмырының отыз жылға жуығын қарашаңырақ ҚазМУ-де студенттерге лекция оқуға арнағанын алға тартып, осы кезеңге байланысты өмір белестері де энциклопедия ішінде терең қамтылғанын және жазушыға байланысты өте сирек суреттер орын алғанын атады.
Тұсаукесер барысында ҚР Жазушылар одағының төрағасы Нұрлан Оразалин, ғалымдар Тұрсынбек Кәкішев, Мекемтас Мырзахметұлы, жазушы Қабдеш Жұмаділов, ұзақ жылдар Семейдегі Абай мұражайының директоры болған Төкен Ибрагимов, «Қазақ энциклопедиясының» басшысы Бауыржан Жақып, заң ғылымдарының докторы Есберген Алауханов сөз алып, энциклопедияға қатысты ұсыныс-пікірлерін ортаға салды.
Айнаш ЕСАЛИ,
Алматы.