Алдымен Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат департаментінің директоры Данияр Сабырбаев сөз алып, агенттік бастамасымен маусым айынан бастап «Protecting business and investments» инвесторларды қорғау жобасының жүзеге асырыла бастағанын жеткізді. Оның айтуынша, бүгінде жемқорлықтан қорғау мақсатында отандық және шетелдік 56 инвест-жоба тікелей агенттік қамқорлығына алынған. Олардың қаржы портфелі 2 трлн 875 млрд теңгені құрайды. Жоба қызметін бастаған қысқа уақыт ішінде кәсіпкерлерден 26 арыз түсіп үлгерген көрінеді. Жүргізілген тексерістердің 18-і инвесторлар пайдасына шешілген. Мәселен, Қостанай облысында «Заря» АҚ-тың заңдық құқы қорғалып, жайылым жері иесіне қайтарылған. Сонымен бірге Архиповка ауылының 650 тұрғынының құқы қорғалған. Ал компанияға әкімшілік кедергілер жасаған ауыл әкімі қызметінен босатылды. Алматы облысындағы аймақтық кеңсеге арыз айта келген «Empire Food» компаниясының мәселелері де оң шешілді.
Биыл агенттік баспасөз арқылы Білім және ғылым министрлігі қызметіндегі ішкі сыбайлас жемқорлықты сараптау мақсатында жұмыс тобына қосылуға еріктілерді шақырған болатын. Жұмыс тобына өздерінің осы салада білімі мен тәжірибесі бар екенін айғақтайтын құжаттары барын растаған 45 маман қабылданып, олар зерттеу аяқталған соң 1061 ұсыныс даярлаған. Нәтижесінде түрлі деңгейдегі 114 жаңа құқықтық актілер қабылданды.
Сонымен қатар квазимемлекеттік сектор субъектілеріне агенттік тарапынан тұрақты мониторинг жүргізілуде. Атап айтқанда, «ҚазАвтоЖол» ҰК» АҚ-тың Шығыс Қазақстан облысындағы филиалының директоры қызметіне бұрын жемқорлық қылмысы үшін жауапкершілікке тартылған тұлғаның тағайындалғаны анықталды. Бұл мәлімет қазір тексерілу үстінде. Агенттіктің жіті назарға алған бағыттарының бірі – пойыз билеттерінің жетіспеушілігі. Осы орайда «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ базасында, темір жол тасымалы саласындағы жүйелі сыбайлас жемқорлықты жою, жемқорлық фактілерінің алдын алу үшін тікелей агенттікке бағынатын «Адал жол» кеңсесі құрылмақ. Департамент басшысы агенттіктің темір жол билеттерінің заңды сатылуына қатысты тексеріс жүргізгенін атап өтіп, «алып-сату» әдісі арқылы жолаушыны билетсіз кез келген өңірге жібере алатын «көмекшілер» анықталғанын хабарлады. Заңсыз тасымалдаушылар жолаушыларға темір жол билеттерін нарық бағасынан 50% қымбатқа сатқан.
Стратегиялық әзірлеу және халықаралық бағдарламалар департаментінің директоры Айжанат Құштарова Қазақстанның Азия және Тынық мұхиты, Азия даму банкі және Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымына мүше елдердің сыбайлас жемқорлыққа қарсы бастамасына мүше екендігін хабарлады. Оның айтуынша, 6-8 қарашада Астанада осы бастаманың сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті дамыту туралы жиналысы өтпек. Шараға 70-тен астам шетелдік мамандар қатысады деп күтілуде. Сонымен бірге БҰҰ-ның есірткі және қылмыстар бойынша басқармасымен тығыз қарым-қатынас орнатылғаны туралы қысқаша мәлімет бере кетті.
Брифинг барысында сөз алған Мемлекеттік қызмет департаментінің директоры Жарқын Тілеукенов мемлекеттік қызметтің тартымдылығы артқанын жеткізді. Оның айтуынша, биыл 2694 мемлекеттік қызметкер мансап жолында өсуге қол жеткізген. Бұл өткен жылғы көрсеткішпен салыстырғанда 63 процентке жоғары. Ашық байқау негізінде іріктелген мемлекеттік қызметкерлер саны 42 %-ке артып, жергілікті жерлерде кадр тұрақсыздығы азайған.
Брифингті қорытындылаған агенттіктің ресми өкілі Нұрлан Жахин соңғы екі аптада қоғамды шулатқан сыбайлас жемқорлық қылмыстары фактілеріне тоқталып, сондай-ақ агенттік төрағасы Алик Шпекбаев ұлттық бюроның 8 аймақтық департаментінің басшыларын ротациялау туралы шешім қабылдағанын мәлімдеді. Оның айтуынша, ротация өз лауазымдарында 2 жылдан 4 жылға дейінгі аралықта жұмыс атқарған Алматы қаласы, Атырау, Шығыс Қазақстан, Жамбыл, Қостанай, Қызылорда, Павлодар және Солтүстік Қазақстан облыстары бойынша департамент басшыларына қолданылған.
Венера ТҮГЕЛБАЙ,
«Егемен Қазақстан»