Конференция жұмысын ашып, жүргізген Қарағанды облысының әкімі Ерлан Қошанов биыл Бұқар жырау Қалқаманұлының 350 жылдығы аясында өткізілген шаралар туралы айтып берді.
Конференцияға қатысушы ғалымдар «Көмекей әулиенің» өмір тарихына, соңына қалдырған мұрасына арналған тақырыптарда мазмұнды баяндамалар жасады. Үндістаннан келген ғалым Пунит Гаура «Рухани жаңғыру» бағдарламасы және Бұқар жырау шығармашылығы туралы тезистер арқылы тұщымды әңгіме қозғады.
– Барлығымызға белгілі, Нұрсұлтан Назарбаев «Ұлы даланың жеті қыры» атты мақаласын жариялады және елдің болашағына, қоғамдық сананың жаңғыруына өз көзқарасын білдірді. Ғұлама қазақ ақыны және мемлекеттік қайраткері Бұқар жыраудың мерейтойы аясында оның қоғам мен ұлтты дамытуға қосқан үлесі жайлы білген маңызды. Президент Қазақстанда жаңғырту және жаңа идеялардың көмегімен жарқын болашақ құруға ерекше тарихи мүмкіндік бар екенін атап өтті. Мен қазақстандықтардың, оның ішінде жас ұрпақтың бұл жаңғыртудың маңыздылығын түсінетініне сенімдімін. Осы негізде түрлі аймақтар мен облыстардан жиналған «Қазақстанның 100 тарихи тұлғасы» жобасы да құрылуы және Бұқар жыраудың мұрасы аталмыш жобаны құру кезінде маңызды материал болуы әбден мүмкін, – деп атап өтті Пунит Гаура.
Бұқар жыраудың ұрпағы Қабдұлсамих Айтқожин «Көмекей әулие» шығармашылығы қазақ халқының энциклопедиясы іспетті деген пікір айтты.
– Ол ұрпақтар арасындағы байланыс рөлін атқарады. Бұл тұрғыда Бұқар жырау мұрасы «Рухани жаңғыру» бағдарламасын жүзеге асыру ісімен және Президентіміздің ұлттық тарихымыздың жеті қыры туралы мақаласының мазмұнымен жарасымды үйлесім тауып отыр, – деп атап өтті Бұқар жыраудың жетінші ұрпағы, жиеншары болып келетін Қабдұлсамих Айтқожин.
Конференция жұмысын қорытындылай келе, Қарағанды облысының әкімі Ерлан Қошанов бірқатар ұсыныстар айтты.
– Біріншіден, біз Бұқар жыраумен байланысты тарихи сәттер мен оның өмірі туралы ғана айтумен шектелмеуіміз қажет. Оның тұлғасына жаңа көзбен, жаңа идеялармен қарайтын уақыт жетті. Елбасының «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласында біздің ғұлама қайраткерлеріміздің өмірі туралы барлық деректерді жинау қажеттілігі туралы айтылған. Осыған орай Президент «Архив-2025» жеті жылдық бағдарламасын құруды тапсырды. Мүмкін Бұқар жырау туралы тарихи айғақтар ұшан-теңіз шығар және ол құжаттарды Ресей, Түркия, Өзбекстан, Қытай және Үндістанның мұрағаттарынан табуға болатын шығар. Екіншіден, Бұқар жырау түгелдей қазақ халқы, тарихымыз үшін айрықша тұлға болып табылады. Сондықтан келешекте Бұқар жырау институты пайда болуы мүмкін деп ойлаймын. Ғұлама ойшылдың мұрасын зерттей келе жас ұрпақ өз халқының тарихын зерттей алатын болады. Сананы, тарихты және руханиятты жаңғырту осыдан басталады. Сенімді болашаққа өз тарихын, ұлы қайраткерлерін білетін және оларды жас ұрпаққа үлгі ететін мемлекет қана қол жеткізе алады, – деді Ерлан Қошанов.
Қайрат ӘБІЛДА,
«Егемен Қазақстан»
ҚАРАҒАНДЫ
