Этносаралық келісім – ел дамуының өзегі
Сәрсенбі, 25 сәуір 2012 7:34
Қазақстанның тәуелсіздігі Қазақ елінің, қазақ жұртының ғана бостандығы емес, осы жердің иесімен бірге өмір сүріп отырған 100-ден астам этностардың да бостандығы. Өйткені, тәуелсіздіктен кейін еліміздегі ұлыстар өз халқының мәдениетін, әдет-ғұрпын, салт-дәстүрін, тілін түлетіп, тарихын тануға, өз дініне оралуына, сену еркіндігіне ие болды. Сондықтан кеше ортақ еліміз Қазақстанның тәуелсіздігіне 20 жыл толғанда сол мерекені қазақ жерінде бір атаның баласындай ағайын болып отырған этнос өкілдері, яғни Қазақстанның барлық азаматтары кең құшақпен, ақ ниетпен тойлады.
Сәрсенбі, 25 сәуір 2012 7:34
Қазақстанның тәуелсіздігі Қазақ елінің, қазақ жұртының ғана бостандығы емес, осы жердің иесімен бірге өмір сүріп отырған 100-ден астам этностардың да бостандығы. Өйткені, тәуелсіздіктен кейін еліміздегі ұлыстар өз халқының мәдениетін, әдет-ғұрпын, салт-дәстүрін, тілін түлетіп, тарихын тануға, өз дініне оралуына, сену еркіндігіне ие болды. Сондықтан кеше ортақ еліміз Қазақстанның тәуелсіздігіне 20 жыл толғанда сол мерекені қазақ жерінде бір атаның баласындай ағайын болып отырған этнос өкілдері, яғни Қазақстанның барлық азаматтары кең құшақпен, ақ ниетпен тойлады.
Әрине, Кеңестер Одағы тарағанда Қазақстанда тұрып келген түрлі этнос өкілдері арасында өздерінің тарихи отанына немесе қолайлы көрген еліне кеткенді жөн көргендері де кездесті. Өйткені, қай қоғамда өмір сүрсең, сол қоғамнан тыс тұру мүмкін емес қой. Бірақ қонақжай, кеңқолтық қазақ ұлтының кең даласында кем болмайтынын түсінгендер өтпелі кезеңнің өкпек желінде тәуелсіз Қазақстанда бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығарып, қатар тұрып, қоян-қолтық еңбек етті. Талай тығырықтан да бірге шықтық. Түріне, тіліне, діні мен діліне қарамай, жүрегі «Біз – қазақстандықтармыз!» деп соққан көп этносты ұжымдар өмірдің әр саласында жаңа Қазақстан үшін талай жұмыс тындырды. Нәтижесін бүгін көріп отырмыз.
Бұл – жетістік. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың салиқалы саясатының жемісі. Қазақстан тәуелсіздігін алған соң-ақ этностар өздерінің ұлттық мәдени бірлестіктерін ашып, рухани бастау бұлақтарына қайтып оралды. Ал кезінде қызбалықпен кетіп қалып, енді ес жиған соң өз елі – Қазақстанмен қайта қауышып жатқандар да аз емес.
Біздің тағдырымызға көпэтносты елде өмір сүру жазылған. Тарих солай қалыптастырды. Бүгінде қоғамымызда үлкен салмағы бар Ассамблеяның мақсаты – қазақ халқының жұмылдырушы рөлі мен Қазақстан халқының азаматтық және рухани-мәдени қауымдастығын негізге ала отырып, қазақстандық патриотизмді, азаматтық сәйкестік пен бәсекеге қабілетті ұлт қалыптастыру, этносаралық келісімді қамтамасыз ету. Тәуелсіз еліміздің үшінші онжылдыққа аяқ басқан шағында алдымыздағы стратегиялық басымдық – қоғамның барлық азаматтары мойындаған ортақ құндылықтар мен қағидаттар жүйесіне негізделген ұлт бірлігіне жету. Бұл бағытта облысымыздағы 18 этномәдени бірлестік бұқара халықпен тығыз байланыста жұмыс жасауда. Қандай іс-шаралар болсын олардың мақсаты біреу – еліміздегі бірлікті сақтауға, ұлыстар арасындағы ынтымақты нығайтуға, әр этностың өз мәдениетін, ерекшеліктерін сақтап, әрі қарай дамыта отырып, Қазақстан деген елге ортақ құндылықтар мен қағидаттар негізінде ұлт бірлігіне жету. Ал бұл үшін елімізде барлық жағдай бар.
Біздің еліміз қазақ ұлты мен өзге ұлыстардан тұратындықтан, төзімділік, толеранттылық қағидаттарына аса мән беріліп келеді. Ал мемлекет құраушы ұлт – қазақтардың өзара бірлігіне, тұтастығына, беріктігіне баға жетпейтінін де жақсы түсінеміз. Ассамблея қазақ халқының тұтастырушы рөлін арқау ете отырып, қазақстандық патриотизмді, тұтастықты дамытуды мақсат тұтады.
Мемлекеттің мықтылығы көп жағдайда мемлекеттік қызметкерлердің кәсіби біліктілігіне байланысты. Екіншіден, осы мемлекеттік қызметкерлер этносаралық қатынастар проблемаларын қаншалықты біледі, түсінеді? Іс жүзінде қазақстандық тұрақтылыққа олар қаншалықты жауап беріп, үлес қоса алады? Мемлекеттік қызметкерлердің ұлтаралық қарым-қатынаста атқарар рөлі үлкен. Ұлыстар арасындағы төзімділік пен қоғамдық келісім – ел дамуының өзегі. Төзімділіктің өзі күнделікті қарапайым тұрмыста адамдар арасындағы сыйластықтан басталады. Сондықтан осы бағыттағы жұмыстарды үйлестіретін жалғыз қоғамдық ұйым – Қазақстан халқы Ассамблеясы болып табылады. Бұл ұйым елімізде билікке таласпайды, керісінше, келісімнің, бірліктің негізінде билікті күшейтеді, мемлекетті нығайтады.
Біз – унитарлық елміз. Сондықтан көпэтносты Қазақ елінің этносаралық саясаты жайында ақпарат құралдарында, кітапханаларда, оқу орындарында, мектептерде жүйелі түрде айтылып, жазылып, көрсетіліп отыруы керек. Ондай жұмыстар бүгінде Қостанай сияқты орыс тілі әлі де басым өңірлерде нақ сол орыс тілінде көбірек насихатталса деп ойлаймын. Мұның да ел бірлігіне оң әсерін тигізері сөзсіз. Мемлекеттік тілде ел бірлігі, халқымыздың дархандығы мен қонақжайлылығы жайында аз айтылып жүрген жоқ. Өзге ұлыстардың жүрегіне де осылар толықтай жетуі керек.
Еліміздегі қоғамдық құбылыстарды зерттейтін әлеуметтанушылардың мәліметінше, Қазақстан халқының 80 пайызы мемлекеттік рәміздерді біледі, 90 пайыздан астамы Әнұранды жатқа айтады, Қазақстанды Отаным деп таниды. Дегенмен, өскелең ұрпаққа ұлтымыздың, мемлекетіміздің құндылықтарын жете түсіндіріп, олардың бойына өзара ымырашылдықты, патриотизм мен отансүйгіштікті, туысқандықты жастай сіңіруіміз керек. Қоғамдағы этносаралық қатынасқа байланысты жұмыстардың барлығының темірқазығы осы болуы тиіс.
Қалқаман ЖАҚЫПОВ, философия ғылымдарының кандидаты.
ҚОСТАНАЙ.
