Ерлігін ел ұмытпас ердің бірі

• 14 Наурыз, 2019

Ерлігін ел ұмытпас ердің бірі

Кеңес Одағының Батыры Әбу Досмұхамбетовтің сүйегін туған жерге әкелу жөнінде әлсін-әлсін мәселе көтеріп, шыр-пыр болып жүргендердің бірі – немере-жиендері. Олардың айтуынша, батырдың денесі жер қойнына төрт рет беріліпті. Соңғы рет Чернобыль қаласының аумағы кеңейтілген кезде тапсырылыпты.

Ерлігін ел ұмытпас ер Мамлют ауданына қарасты Үшкөл ауылында еңбек етіп жүргенде Қызыл Армия қатарына шақырылып, 1942 жылы алғашқы ұрысқа қатысады. 1943 жылы күзде Припять өзенінен өту кезінде Әбудің ротасы ерекше көзге түседі. Өзі ауыр жарақат алғанына қарамастан неміс танкісіне гранат байламын лақтырып, қаза табады. Қасық қаны қалғанша жаумен арыстанша арпалысып, көз жұмған оғланға КСРО Жоғарғы Кеңесі алқасының жарлығымен Кеңес Одағының Батыры атағы беріледі. Облыстық дарынды балаларға арналған мектеп-гимназия, бір көше оның есімімен аталады. Білім ошағы алдына қойылған ескерткіштің авторы – жергілікті мүсінші Бақытжан Рамазанов.

Бір уыс топырақ жат жерден бұйырған атамыз төлқұжатына екі жас қостырып, қан майданға 17 жасында аттаныпты. Денесі 1966 жылы ғана табылып, Чернобыль қаласының Даңқ аллеясына жерленген, деген туыстары 1986 жылғы атом апатынан кейін зиратының мүлдем күтімсіз қалғанына налиды. Ешкім тұрмайтын шаһарда ядролық қалдықтар төгетін арнайы қойма салып жатқанын естіп, қатты алаңдап отырған көрінеді. Оның үстіне Украина мен АҚШ арасындағы келісімге орай 2020 жылға таман полигонның пайдалануға берілетіні құлақтарына тигеннен кейін үйлерінде тыныш жата алмапты. Қазақстан Сыртқы істер министрлігі мен Украина елшілігіне үшбу хат жолдап, батырдың сүйегі ядролық қалдықтар астында қалмаса, туған жерге қайтарылса деген өтініштерін жеткізген. Өкініштісі сол, қарсы тарап батырдың денесін эксгумациялауға рұқсатты кешіктіріп жатқанға ұқсайды. Әйтпесе, оң шешілген жағдайда жергілікті билік орындары барлық шығындарды көтеруге, жерлеу рәсімдерін атқаруға әзір.

Чернобыльде америкалық компанияның құрылысы қызған сайын ескі зират аяқ астында тапталып қалмаса деген тілек үстінде жүрген солтүстікқазақстандықтар да мәселенің мемлекеттік деңгейде шешім табарына үмітті.

Өмір ЕСҚАЛИ,

«Еgemen Qazaqstan»

Солтүстік Қазақстан облысы