Заңсыздықтың жолы кесіледі
Сейсенбі, 21 ақпан 2012 8:23
Атырау облыстық ішкі істер департаменті көші-қон полициясы басқармасының бастығы Руслан Әділовтің айтуынша, былтыр мұнайлы өңірге әртүрлі мақсатпен 60 мыңнан астам шетелдіктің келгені тіркелген. Оның ішінде алыс шетелден келгендер 11 мыңға жуық болса, жұмыс бабымен келгендері 6800-ден асады, іссапармен келгені – 3338, жеке сапармен – 427 және туристер – 143. ТМД елдерінен 50 мыңға жуық шетелдік келген. Осы деректер шетелдіктердің Атырауға жұмыс іздеп келгендері басым екенін байқатады.
Сейсенбі, 21 ақпан 2012 8:23
Атырау облыстық ішкі істер департаменті көші-қон полициясы басқармасының бастығы Руслан Әділовтің айтуынша, былтыр мұнайлы өңірге әртүрлі мақсатпен 60 мыңнан астам шетелдіктің келгені тіркелген. Оның ішінде алыс шетелден келгендер 11 мыңға жуық болса, жұмыс бабымен келгендері 6800-ден асады, іссапармен келгені – 3338, жеке сапармен – 427 және туристер – 143. ТМД елдерінен 50 мыңға жуық шетелдік келген. Осы деректер шетелдіктердің Атырауға жұмыс іздеп келгендері басым екенін байқатады.
Бұл біздегі шетелдік жұмыс күшін тарту үрдісінің жоғарылығын көрсетеді. Ол түсінікті де жағдай, өйткені, мұнайлы аймақта 500-ге жуық әртүрлі шетелдік компания жұмыс жасап жатқан болса, оларда мыңдаған адам еңбек етеді. Қандай мақсатпен келсе де, олардың ішінде құқық бұзушылар да кездеседі. Өткен жылы шетелдіктердің қатысуымен 56 қылмыс тіркелген. Сараптама көрсеткендей, өзара төбелес, қоғамдық тәртіпті, төлқұжат тәртібін бұзушылық, келген мақсатының сәйкес келмеуі, жеке іссапармен келіп, заңсыз жұмыс жасау, т.б.
– Осының өзі аз емес. Кім болса да, бөтен елге бара жатқанында сол елдің заңы бар екенін, тәртіпті сақтап, өзін лайықты ұстау қажет екенін білуі тиіс қой. Ондайларды біздің еліміздің заңын сыйламағандық деп қабылдауға болады. Сол есепті оларға тиісті жаза қолданылады, – дейді Руслан Әділұлы.
Шынында да, мұнайлы өңірге келіп, ақшаның буына мас болған шетелдіктердің теріс қылығы орынсыз-ақ. Өткен жылы көші-қон тәртібін бұзған 9130 шетелдік әкімшілік жауапкершілікке тартылып, 858 шетелдік елден тысқары шығарылды. Ал, бізбен бұрынғы одақтас республикалар азаматтарының көзқарасы қалай екен? Олардың да Атырауға әртүрлі мақсатта келетіндері аз емес екен. Былтыр ТМД елдерінен 50 мыңға жуық адам келіпті. Оның ішінде жұмыспен келгені 700-ден астам, іссапармен – 7536, жеке өз шаруасымен – 48010, туристер – 163 адам. Әр республика бөлек мемлекет атанса да, әлі де қарым-қатынастың үзілмегенін жеке сапармен келгендердің көптігінен аңғару қиын емес. Оның үстіне Кеден одағы құрылғалы Ресей мен Белоруссиядан келушілер саны айтарлықтай артып отыр.
– Көші-қон бағытында Кеден одағының бір тиімді жері, ол – басқа республикадан келгендер жұмысқа келсе, бір ай бойына тіркелмеуіне болады. Бұрын жұмыспен қамту бөліміне барып, олардан жұмысқа тұру жөнінде келісім-шарт әкелуі тиіс болатын. Қазір ол әлдеқайда жеңілдетілді. Яғни, жұмысқа келген адамға жұмыс табуына, келісім-шарт жасасуына бір ай мерзімге мүмкіндік беріліп отыр. Ал, басқа мақсатпен келгендер 5 күн ішінде жергілікті жерге өзінің келгендігін білдіріп, тіркелуі тиіс, – дейді Р.Әділов.
Көші-қон мәселесі оралмандарға да қатысты. Бүгінде шетел асып кеткен қандастарымыздың ұрпақтары тарихи Отанына оралып жатыр. Атырау облысына былтырғы жылы 276 отбасы, яғни, 646 адам көшіп келген. Соның ішінде 246 отбасы Өзбекстаннан, 31-і Ресейден, Түркіменстан, Украина, Моңғолиядан 2-3 отбасынан келіпті. Олардың қоныстануы да әркелкі. Көбісі, яғни, 217 отбасы негізінен Атырау қаласында тұрақтап қалуды қалаған, ал Жылыой ауданына 47 отбасы көшіп келген. “Оларға ешқандай шектеу қойылмайды, облыстың қай аймағына барам десе де еркі. Біреуі жұмыс іздейді, екіншісі ағайын жағалайды. Әркімнің қалауы әрқалай” дейді көші-қон басқармасының мамандары.
Тарихи Отанына оралғандардың басым бөлігі қала мен өндірісі молырақ Жылыой ауданын таңдапты. Соған қарағанда, атажұртқа оралғандар алдымен жұмыс мәселесін шешіп алуды бірінші орынға қоятын секілді. Енді бірер айда көктем шығып, күн жылынады, құрылыс науқаны қызады, жеке үй салу да қыз-қыз қайнайды. Құрылысты желеу етіп жан-жақтан гастарбайтерлер ағылады. Бүгінде Атыраудағы құрылыс жұмыстарын жүргізетін негізінен өзбекстандықтар екені белгілі. Әсіресе, құрылыс пен көлік жөндеу стансаларында да Өзбекстан елінің азаматтары. Қазіргі кезде Қазақстан тек Орталық Азияда ғана емес, бұрынғы Одақ елдері арасында да экономикалық жағынан дамыған мемлекеттердің бірі болып табылады. Осы орайда Атырау да өз кезегінде, тек республиканың ғана емес, бүкіл аймақтың өндіріс орталығына айналып отырғандай. Нақ осы жағдай, яғни, қаламыздан тәп-тәуір табыс табу мүмкіндігі көршілес мемлекеттердің азаматтарын Атырауға тартатыны даусыз. Негізінен жұмыс іздегендер бізге Өзбекстан, Қырғызстан және Ресейден келеді. Соңғы кезде Үндістан мен Түркия азаматтары да көптеп ағыла бастапты. Бұрынғы Одақ елдерінен және шетелден келген гастарбайтерлерді елден шығару жұмысы да қатар жүруде. Өйткені, олардың арасында түрлі құқық бұзудан да тартынбайтындары кездесіп жүр. Сондықтан тәртіп сақшылары, атап айтқанда, заңсыз көші-қонмен күрес взводының қызметкерлері заңды бұзған шетелдіктерді анықтау, жауапкершілікке тартып, елден шығару бағытындағы жұмыстарды күнделікті жүргізіп отырады.
Гүлнәзира МҰХТАРОВА, полиция полковнигі.
Атырау облысы.
