Семинардың ашылуында сөз алған Назарбаев Университет Әлеуметтік гуманитарлық ғылымдар мектебінің деканы Дэниэл Пью бірнеше жылдан бері жұмыс істеп келе жатқан бірлестіктің жоғары оқу орындары оқытушыларын ғана емес, мектеп мұғалімдерін де тартуды қолға алғанын жеткізді. Ал аталған оқу орнындағы Қазақ тілі және түркітану департаментінің меңгерушісі мүдделі мамандарды қазақ тілінің мәртебесін көтеруге атсалысуды мақсат еткен бірлестікпен белсенді қарым-қатынас орнатуға шақырды.
Спикерлер арасында алғашқылардың бірі болып Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығының маманы, Үкіметте мақұлданған латын әліпбиі нұсқасы авторларының бірі Анар Фазылжан баяндама жасап, латын әліпбиінің емле ерекшеліктерін түсіндірді. Ол баяндамасының басында әліпби мен оның емлесін жасап шыққан топтың үлкен жауапкершілікпен қоса қажырлы еңбек етіп отырғанын жеткізді. «Бір жағымызда кирилл графикасынан алыстағысы келмейтін орыстілділер, екінші жағымызда тіл тазалығының сақталуын қалайтындар, үшінші жақта болашақтың көзқарасымен қарайтын жас буын бар. Осы үш топтың көңілінен шығатын әліпби жобасын және жазуға оңай болатын емлесін жазып шығу оңай емес. Десе де көптеген ел латын графикасына өтті, бірқатары өтуді жоспарлап жатыр. Бастысы латын әліпбиі әлемдік тіл саналатын ағылшын графикасына ұқсайтынымен де өрісі кең. Сондықтан ата-аналар аясы тарылып бара жатқан кирилл графикасымен емес, латын графикасымен оқытатын мектептерге бергені жөн», дейді ол.
Бағдарлама барысында шеберлік сабағын өткізген КИМЭП университетінің профессоры Зәуреш Ерназарова орыс сыныбын бітіріп университетке келген студенттердің соңғы он шақты жылдағы деңгейі түсіп кеткенін тілге тиек етті. «2008-2009 жылдары балалар әдетте қазақ тілін intermediate деңгейінде біліп келетін. Ал қазір pre-intermediate, тіпті elementary деңгейінде білуі көп кездеседі. 11 жыл бойы қазақ тілін оқыса да, неге 4 деңгейді меңгеріп келмейді? Осыны зерттеп жатқан ғалымдар аз. Менің пайымдауымша, оның себебі – қоғамдық қажеттіліктің азайғаны. Сонымен қатар ата-аналардың арасында 90-шы жылдардан беріге дейін жаппай қазақтану қарқынды болды. Ал бертін келе қажеттілік жоғалып барады», дейді. З.Ерназарова. Оның айтуынша, орыс немесе басқа тілді сынып балаларының қазақшаға шорқақ болуына тілді үйретудің заман талабына сай әдістемесінің болмауы әсер етіп отыр. «Мысалы, эссе жазу деген тапсырма бар. Бірақ мұғалімнің өзіне сол эссені қалай жаздыру керектігін көрсететін әдістеме жоқ», деді профессор. Оған қоса оқулықтар өз алдына, оны толықтыратын, балалардың қызығушылығын арттыратын қосымша оқыту құралдарының жоқтығы да қол байлайтын көрінеді.
Бес күнге созылатын семинар-тренингте қазақ тілін академиялық тілге айналдыру, ғылымды қазақша сөйлету, музыка арқылы үйрету, оқыту құралдарын жетілдіру бойынша университетаралық тәжірибе алмасу жоспарланған. Сондай-ақ Канададан келген, академиялық ағылшын тілі бойынша дәріс беретін Назарбаев Университеттің оқытушысы Deanne Cobb-Zygadlo, Түркиядан келген тіл маманы Tugba Yildirim, АҚШ-тан келген лингвист Erik Aasland өз тәжірибелерімен бөліспек. Айта кетейік, Қазақстанда 7-8 жыл тұрған аталған лингвист ғалым еліміздегі бес өңірді аралап, жастар арасында мақал-мәтелдердің қолданылу аясы туралы ғылыми жобасын таныстырады.
