1884 жылы туып, 82 жасқа келіп қайтқан Дмитрий Поликарпович ақсақал өзінің күнделігінде: «Фотосурет бос ермек емес, фотосурет ол – ғылым, өнер, фотосурет – уақыттың дәлелі» деп жазған екен. Айтса айтқандай, өткен ғасырдың басында оның фотоаппаратының объективіне ілінген қас-қағым сәттер қазақ даласының шежіресіне айналған. Фотографтың Павлодардағы үй-музейі қорынан көрмеге 50 фотосурет ұсынылыпты. Онда ХХ ғасырдың басындағы қазақ халқының күнделікті тұрмысы, ескі Павлодардың көріністері, кең даланың, Баянауыл тауларының көркем пейзажы бейнеленген.
– Дмитрий Поликарпович еңбектерінде қойылымдық кадрлар жоқ. Сол кездегі фотопластинкалардың жарық сезгіштігінің жоғары болуымен қатар, фотограф өзінің кәсіби шеберлігінің арқасында болып жатқан оқиғалардың әр сәтін сол күйінше түсіріп жариялаған, – дейді облыстық тарихи-өлкетану музейінің қызметкері Бақытгүл Мұратбекова.
Фотосуретке түсірумен бала жасынан айналысқан Дмитрий Поликарповичтің өмірі де қазақ даласындағы аса ірі оқиғалы кезеңдерге тұспа-тұс келеді. Ол қазақтың көшпелі өмірі тарих қойнауына кетіп бара жатқанын түсініп, оны аса ынтызарлықпен түсіреді. Сонымен қатар оның шығармаларынан Қазақстанда болған төңкеріс, аштық, Ұлы Отан соғысы сияқты тарихи оқиғалардың барлығы да көрініс табады.
1908 жылы Багаевтың «Жер аударылғандарды арнаулы қарауылмен айдау», «Жер диірмендері», «Айырбас алаңы» және тағы да басқа суреттері Павлодардан тысқары жерлерде де лайықты құрметке ие болады. 1912 жылы Дмитрий Багаев бүкілресейлік байқаудың бас жүлдегері атанды. Дмитрий Багаевтің «Ошақ басындағы әйел», «Тайды ұстау», «Бесік тербеткен ана қиялы», «Алтыбақан», «Екібастұз шахтері» сияқты фотожұмыстары әлемдік фотосурет мұрасы болып саналады. Ең бастысы, олар қазақ даласының шежіресіне айналуымен де құнды еңбектер.
ҚОСТАНАЙ
