Осы жайттарды саралаған Үкіметтің кеңейтілген отырысында Мемлекет басшысының қатысуымен жетеге жететіндей-ақ жүйелі сөз айтылды. Тек жүлгесін тапсын дейміз.
Әлбетте, Қазақ елі осынау ширек ғасырдан аса кезеңде көп игілікке қолы жетсе де, уысы толмай келе жатқанының себебін іздейміз ғой әзелден. Әсіресе шерленіп шын сөздің садағын шірене тартқан Шерағаның, кемел сандарды сөйлеткен сайын сағың сынатын Камал Смайыловтың сонау мыңжылдықтар тоғысындағы толғау хаттарын қайталап оқысаңыз әлі де өзектілігін жоймағанын байқайсыз. Налисыз ба, налисыз. Иә, біз әлі де алтын сандықтың үстінде жалаңбұт отырған күлшелі бала тәріздіміз.
Баршаға болмаса да, осы бір намысты сөз бәзбіреуімізді қамшыламайтыны, намысымызды оятпайтыны, шабымызға түртпейтіні таңғалдырады. Бізді қамшылайтын әлі де орынтақ ойындары, намысымызды ту етіп, шабымызға түртетіні әлі де рулық, жершілдік дерті болып қалуда, өкінішке қарай. Содан да болар, қазір үлкенді-кішілі қайсыбір мансапқа тағайындалған азаматтың өмірбаянындағы қасиетті «туған жер» графасы көрсетілмейтін болды. Жұмыс барысындағы жүйесіздіктер жария болса, салдары кәсібиліктің емес, жең ұшынан жалғасудың жемісі болып шыға береді, шыға береді...
Қазақстан индустрияландыру бағдарламасының үшінші бесжылдығының алдында тұр. Бірақ алдыңғы екі бесжылдықтың жемісі қандай, кемшілігі қандай? Бағамдай, таразылай алдық па? Қоғамның жадында ашыла салып, жабылатын, тіпті ашылмаса да ашылғандай қылып көрсетілген ірі жобалардың «гранд» тұсаукесерлерімен қалған қателіктерден қаншалықты сабақ алдық? Жалпы «мегажобалардан» бұрын қарапайым ғана қажеттіліктерімізді қамтамасыз етіп алуды неге ойластырмаймыз? Бұл мәселеде Үкіметтің өзі қолдау беруге бекініп отырған «қарапайым заттар экономикасы» әлеуетін тиімді пайдалана аламыз ба? Міне, осындай сауалдарды төңіректегенде кімге кінә қоярымызды, кімге үміт артарымызды білмей дағдаратынымыз бар. Халық жұмыс бер дейді. Үкімет жұмыс бар, істе дейді. Осы ортада дәнекерлік танытатын менеджерлер буыны өсіп-жетілмеген бе деген ойға қалсаңыз, шетелге ағылып жатқан ой-сана көші есіңізге түседі. Ал мемлекет нақты әлеуметтік қолдауларға бет бұра бастаса, оны да сіз бен біздің салығымызға әлдекімдердің қол жайғаны деп көз алартатынымыз бар. Сонда қалай?..
Қазақ «Кісіден сұрағанның екі көзі шығады» деген екен. Әсілі, «хан сыртынан жұдырық» көрсетерден бұрын тақиясына қарай тар уысын толтырғысы келетін әлеуметтің қай тобына да «судың да сұрауы барын» білмек ләзім. Сонда әр дүниенің бағасы болмақ. Әйтпесе әлеуметтік қолдауға арқа сүйеген халықтың жұмыссыз отырғаны отырған, бюджет қаржысына бизнес жүргізгісі келетін бәзбіреулердің алақан жайғаны жайған болып қала береді.
Санамалаудың қажеті жоқ, бюджет қаржысы желге ұшқан жобалар жетерлік. Соның алдын алу үшін Президент жоспарлаудың дұрыс жүргізілуі жөнінде айтты. Бұл соған сәйкес қаржыландыруды қамтамасыз етпек.
