Қор алдында үлкен міндеттер тұр

Отырыс барысында осы жыл­дың мамыр айында өткен Кеңесте берілген тапсырмалардың орындалу барысы қаралды.

– «Самұрық-Қазына» қоры еліміздің ұлттық экономикасында ерекше рөл атқарады. Қордың алдында үлкен міндеттер тұр. Биылдыққа бұл Кеңестің екінші отырысы, – деді Елбасы.

Кеңесте «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ басқарма төрағасы А.Есі­мов, «ҚТЖ» ҰК» АҚ бас­қар­ма төрағасы С.Мыңбаев, «Қаз­МұнайГаз» ҰК» АҚ басқар­ма төр­ағасы А.Айдарбаев, «Қаз­атом­өнеркәсіп» ҰАК» АҚ бас­қарма төрағасы Г.Пирматов баян­дама жасады.

Ұсынылған ақпаратты тың­дай келе, Нұрсұлтан Назар­баев Қор басшылығы жүйе­лі мәселелерді шешіп, өндіріс­тік көрсеткіштер мен индикатор­лар­дың оң динамикасына қол жеткізгенін атап өтті.

– Былтыр Қордың таза кірісі 2017 жылғы деңгеймен салыс­тырғанда 88 пайызға артты. Биыл тағы 40 пайыз өсімді бай­қап отырмыз. Осы жылғы 9 ай­дың көрсеткіші былтырғы бір жыл­дық көрсеткіштен жоғары. Бұл жақсы динамика. Әкім­шілік және басқа да тиімсіз шығын­дарды жүйелі түрде азай­тып жатырсыздар. Мұның барлы­ғы құптарлық жұмыс, – деді Қа­зақстанның Тұңғыш Прези­денті.

Елбасы бірлескен кәсіп­орын­дардағы мемлекеттік үлестерді тиімді басқаруды қамтамасыз етудің маңыздылығына тоқ­талды.

– Қор 268 миллиард теңге та­за ақшалай кіріс түсіріп, мемле­кетке 70 пайызын, яғни 190 мил­лиард теңге әкелді. Бұл өт­кен жылғы көрсеткіштен 2 есе көп. Сон­дай-ақ ақшалай түр­де ди­ви­дендтер мөлшері 5 есе өсті. Мұ­ны­мен шектеліп қалмай, осы бағыттағы жұмысты жалғастырған жөн, – деді Нұрсұлтан Назарбаев.

Сонымен бірге Қазақ­стан­ның Тұңғыш Президенті мұнай-газ және химия өнеркә­сібі салаларындағы тиімсіз учас­ке­лердегі өндірісті ынталан­дырудың жаңа тетіктерін енгізу нәтижесіне назар аударды.

– Жаңа тетіктерді енгізу арқылы өндіріс көлемін ұлғайту мен әлеуметтік мәселелерді шешуден бастап, қажетті қорлар үлесін ұлғайтуға дейінгі кешенді міндеттер шешілуде. Үкімет бұл тәсілдерді зерттеп, қолдау көр­сетуі қажет, – деді Елбасы.  

Сондай-ақ отырыс барысында Қор компа­нияларының IPO-ға шығуы және сатып алулардың тиімділігін қамтамасыз ету мәсе­лелері талқыланды.

–  Бір көзден сатып алу шамамен 1,5 есе қысқарды және бәсекеге қабілетті сатып алу көле­мі 4 есе өсті. Нәтижесінде үнем­ділік те артты. Бүгінде үнем­делген қаражаттың көлемі 130 млрд теңгеден асады, – деді Нұрсұлтан Назарбаев.

Елбасы «Самұрық-Қазына» АҚ-ның 2018-2028 жыл­дарға арналған даму стратегиясын іске асы­руд­ың оң нәтижелеріне тоқталып, Қор компания­ларының қаржылық жағдайын жақсартуға және же­кешелендіру жоспарын одан әрі іске асыруға ба­ғытталған ұсыныстарды қарастырудың маңызды­лығын атап өтті.

– «Самұрық-Қазына» – ұлттық әл-ауқат қоры. Сон­­дықтан біз Басқару кеңесі мен Директорлар кеңесі ретінде тұрғындар мен бизнес өкілдері тарапы­нан Қор қызметіне деген сенімді арттыру мақсатында жүйелі жұмыстар жүргізуіміз қажет. Азамат­тар мұның бәрі Қазақстанға және біздің халқы­мызға тиесілі екенін түсінуі керек, – деп қорытындылады Елбасы.

Ахметжан ЕСІМОВ, «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ Басқарма төрағасы:

– Қордың операция тобы жүргізген жұмыстың негізгі мақсаты компания өнімділігін арттыру, тұрақты дамуды қамтамасыз етуді басқару болатын. Аталған міндеттер трансформацияның жаңартылған бағдарламасына негізделіп жасалды. Бұл бағдарламаның орындалуы барысында жаһандық трендтер мен талаптар ескеріліп, бизнесті цифрландыру басты назарға алынды. Сонымен бірге жаңа IT технологияларды жасақтау да қарастырылған. Осы орайда компанияда көлемді IT аудит жүргізіліп, оның әлеуеті анықталды. Жұмыс нәтижесінде тиімсіз шешімдерді енгізуге 60 млрд теңге көлемінде қаржы жұмсалғаны болжанды.

Сонымен қатар қаржы жағынан ұтымды бірнеше жоба іске асырылды. Мысалы, «Қазақстан Темір Жолы» компаниясында жолдардағы ақауларды тексеру жиілігі 12-ге өсті. Нәтижесінде, жолдардың сапасы 90 пайызға жақсарады. Мұндай жетістіктерге мобильді диагностикалық кешендерді қолдану нәтижесінде жеттік. Қорды тиімді басқаруды қамтамасыз ету үшін басқару деңгейін қысқарту мен профильден тыс активтерден шығу шаралары атқарылды. Осыдан дәл бір жыл бұрын, яғни 2018 жылдың 14 қарашасында «Астана» халықаралық қаржы орталығында «Қазатомөнеркәсіп» акционерлік қоғамының акцияларының сатылуы жөнінде хабарланған болатын. Осы уақытқа дейін акциялардың бағасының өсуінен компания капитализациясы да жарты миллиард долларға өсті.

Ұлттық банк сатылым кезінде «Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ портфелін 150 млн долларға алған болатын. Нәтижесінде, зейнетақы қорына 21 млн теңге көлемінде қаржы алып келді. Бұл компания тарихындағы ең тиімді салым болды. Келесі жылы Air Astana, «Қазақтелеком» АҚ, «Самұрық-Энерго» АҚ акциялары сатылымға шығады.

Сауат МЫҢБАЕВ, «Қазақстан Темір Жолы» ҰК» АҚ Басқарма төрағасы:

– Өндірістік көрсеткіштер бойынша жос­парға сай жұмыс істелді. Жүк айналымының көрсеткіші былтырға қарағанда жоғары. Жо­лаушылар айналымында вагондардың жет­пейтіні анықталды. Со­нымен бірге қажет­ті шараларға қаржының жетіс­пеушілігі, транзит­ті жүктің көлемі ұлғай­тылғаны, соның ішінде Қы­тай-Еуропа, Қытай-Орталық Азия, Транскаспий бағыты мен кері бағыттағы тран­зиттердің ұлғай­ғаны айтыл-
ды.

Қаржы көрсеткіштеріне келсек, компанияда операциялық жұмыстардың өскені, кредиттік қарыздардың азайғанына назар аударылды. Бұл «Қазақстан Темір Жолы» компаниясы өз міндет­терін толықтай орындап жатқанын білдіреді. Қа­рыз­ға қатысты мәселе әлі де бар. Осы бағытта жүр­гі­зілуі тиіс жұмыстарға, транзит көлемін арттыру, сонымен бірге компанияның қаржы мен өндіріс­тік көрсеткішін жақсартуға қатысты тапсыр­малар берілді.

Алик Айдарбаев, «Қаз­МұнайГаз» ҰК» АҚ басқар­ма төр­ағасы:

– Тоғыз ай қорытындысы бойынша «Қаз­МұнайГаз» компаниясы мұнай мен газ конденсаты өндірісі, мұнай өңдеу мен оны тасымалдау бо­йынша оң динамиканы сақтап келеді. Биылғы таза пайда былтырғымен салыстырғанда анағұрлым жоғары.

Сонымен қатар Елбасына ірі инвестициялық жобалардың іске асырылып жатқаны баяндалды. Соның ішінде «Сарыарқа» газ құбыры желісінің аяқталғаны айтылды. Елбасы өз Жолдауында осы газ құбыры туралы айтқаны белгілі. Жыл соңына дейін газ құбыры сынақтан өтеді. Яғни, рекордтық аз уақыт ішінде газ құбыры құрылысы аяқталып отыр.

Бұдан бөлек өндірістік қуаттылығы жылына 500 мың тоннаны құрайтын 2,6 млрд долларлық полипропилен зауытының құрылысы 2021 жылы аяқталады.

Ал полиэтилен зауыты енді ғана басталды. Зауыттың қазір техникалық-экономикалық негіз­демесі жасалып жатыр. Бұл зауыттың өндірістік қуаттылығы жылына 1,2 млн тоннаны құрайды. Зауыттың құны 6 млрд доллардан асады. Құрылысы 2026 жылы аяқталады.

Питер Фостер, «Эйр Астана» әуе компаниясының президенті:

– Өткен жылдың 2 қарашасында Елбасының берген тапсырмаларының орындалу барысы туралы әңгімелестік. Атап айтар болсақ, ол кезде біз Fly Arystan компаниясын құру туралы тапсырма алған едік. Өздеріңіз білетіндей, аталған әуе компаниясы 1 мамыр күні ашылды. Содан бері 5-6 айдың ішінде компанияның жетістіктері мен көрсеткіштері ең батыл деген болжамдардан асып кетті.

Тарифтерге келер болсақ, қазіргі таңда орташа баға 13 мың теңгенің айналасында. Бұл әлем бо­йынша ең төменгі бағалардың бірі. Сонымен қатар компания ұшақтарының барлығы дерлік лық толы ұшады. Мәселен, қазіргі таңда ұшақтардың толу көрсеткіші орташа есеппен 94 пайызды құрайды. Өткен аптада біз 500 мыңыншы жолаушыны тасымалдадық.

Қазіргі таңда компания әлемдегі ең қарқынды өсіп келе жатқан компаниялардың бірі. 2002 жылы ашылған Air Astana бүгінде үлкен жетістіктерге жетіп отыр.