Жамбыл облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының «Мамандандырылған «Сапсан» жедел қызметі» мекемесі облыс көлеміндегі орман қоры аумағында және еркін аймақтарда ормандар мен жабайы жануарлар дүниесін қорғау үшін былтыр маусым-желтоқсан айларында 30 рейд жүргізген. Бұл ретте «Мамандандырылған «Сапсан» жедел қызметі» мекемесінің директоры Ерназарбек Жантаев көптеген заңбұзушылықтардың орын алғанын айтты.
Ішкі бақылау және браконьерлікпен күресу, күзету және қору мақсатында жүргізілген жұмыстардың нәтижесінде табиғат заңнамасын бұзғаны үшін бірқатар заңсыздықтар анықталған. Көптеген заңсыздықтар Байзақ, Жамбыл, Талас, Сарысу, Мойынқұм аудандарының аумағында орын алған. Мәселен өткен жылы «Үмбет» ерекше қорғалатын табиғи аумағында заңсыз аңшылық жасап, 1 борсық пен 1 доңыз атқан аңшыға сот шешімімен 932 мың 250 теңге айыппұл салынса, «Меркі» ерекше қорғалатын табиғи аумағында былтыр жазда заңсыз қарумен аңшылыққа шыққаны үшін аңшыға 176 мың 750 теңге айыппұл салынып, сот шешімімен өндірілді және аңшы қаруы жою үшін алынған. Сол сияқты Байзақ ауданының орман қоры жерінде «Қызыл кітапқа» енген 2 қарақұйрықпен ұсталған аңшыға қазіргі таңда тергеу амалдары жүргізіліп жатса, Мойынқұм ауданында 2 азамат заңсыз аңшылық жасап 4 қырғауылмен ұсталған. Оларға 25250 теңге айыппұл және залалы ретінде 50500 теңге айыппұл салынған. Сарысу ауданында да заңсыз аң-құс аулаушылар құжаты жоқ бір ұңғылы аңшы мылтығы, 40 дана сұңқар құсын ұстайтын тұзақ, 2 дана томаға және 9 жабайы кептер құсымен қолға түсіп, айғақ заттары аудандық полиция бөліміне өткізілген. Бұдан бөлек, Жамбыл ауданында үйрек, Талас ауданында қырғауыл атқандар да ұсталып, тиісті айыппұлдарын арқалаған.
«Біреу тойып секіреді, біреу тоңып секіреді» дегендей, жалпы, аңшылыққа да адам әртүрлі жағдайда шығады. Бұл біреу үшін кәсіп болса, енді біреу үшін ермек. Сондықтан да қару алып шығып, аң мен құсты заңсыз ату дерегі жиі тіркелуде. Жалпы, былтыр аң аулау барысында заңсыз пайдаланылған барлығы 30 дана аңшы қаруы тәркіленіп, сол аудандардың полиция бөлімдеріне тапсырылды. Табиғаттың тіршілік иелеріне тор құрған аңшылардың 13 қырғауыл, 4 үйрек, 3 қоян, 1 борсық және 2 қарақұйрық атқаны белгілі болды. «Қызыл кітапқа» енген қарақұйрық жануарын атқандар айыппұлмен қатар, 2,5 жылға дейін шартты жазаға кесіледі екен. Табиғаттың тірі байлықтарын талауға түсіруде алдына жан салмайтын әлдекімдердің кесірінен өзі құрып кетудің аз-ақ алдында тұрған тіршілік иелері көбеймей жатыр. «Сапсан» жедел қызметі атқарған жұмыстарының нәтижесінде, табиғатқа зиян келтіріп және заңсыз аңшылық жасағаны үшін аңшыларға салынған айыппұл мен залалы 8 330 500 теңгені құрайды. Жамбыл облысы әкімінің өкімімен өткен жылы құрылған «Жедел топ» облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасына қарасты орман шаруашылығы мекемелерінің қызметіне ішкі бақылау жүргізіп, браконьерлікпен күресу, күзету, қору жұмыстарын жүзеге асыру мақсатында жұмыстар атқарып келеді. Сонымен қатар «Жедел топ» жаз мезгілінде орман шаруашылығы мекемелерінің өрт қауіпсіздігі кезеңіне дайындықтарын зерделеп, өрт болған аймақтарда оны сөндіру жұмыстарына қатысты. Өңірдегі 8 орман шаруашылығы мекемелеріне ішкі бақылау жұмыстарын жүргізіп, оны зерделеп, жетістіктері мен кемшіліктері туралы мәліметтерді басқарма басшысына тапсырып отырдық», дейді Ерназарбек Жантаев.
Өкінішке қарай, бүгінде аң ату, құс ату деген үйреншікті әдетке айналып барады. Әсіресе сирек кездесетін тіршілік иелерін нысанаға алу жиі кездеседі. Қолға түскендері айыппұл арқалап жатыр, ал табиғаттың тірі байлықтарына залал келтіріп болған соң жымын білдірмей кетіп жатқандар қаншама. Жылдың енді басталғанына қарамастан, мұндай жағдайлар биыл да тіркелген. Ағымдағы жылдың қаңтар айында табиғат заңнамасын қорғау үшін 4 рейд жүргізіліп, заңсыз аң аулаушылардан 16 аңшы мылтығы тәркіленген. «Жамбыл ауданында 1 азамат еркін аймақта заңсыз аңшылық жасап жүрген жерінен ұсталып, оны тексеру барысында 1 дана аңшы қаруы тәркіленді. Атылған аң-құсы болған жоқ. Осы оқиғаға байланысты 1 азаматқа еркін аймақта заңсыз аңшылық жасағаны үшін әкімшілік хаттама толтырылып, 13255 теңге айыппұл салынды. Сол сияқты Шу ауданында 1 азамат еркін аймақта заңсыз аңшылық жасап жүрген жерінде ұсталып, оны тексеру барысында 3 дана аңшы мылтығы тәркіленген», дейді Ерназарбек Жантаев. Сонымен қатар, биыл еркін аймақта заңсыз аңшылық жасау дерегі Жамбыл, Байзақ, Т.Рысқұлов аудандарында да тіркелген. Бұл аймақтан ұсталғандардан да заңсыз аңшы қаруы тәркіленіп, Байзақ ауданында қырғауыл атқандарға тиісті айыппұл салынған. Ал Талас ауданында 4 азамат еркін аймақта заңсыз аңшылық жасап жүрген жерінен қолға түсіп, оларды тексеру барысында атылған 12 қырғауыл және «Қызыл кітапқа» енген 1 бұлдырық табылған. Сондай-ақ 4 қару аудандық полиция бөліміне өткізілді. Осы оқиға бойынша айыппұл мен залалы 755 мың 770 теңгені құраған. Жалпы алғанда, биылдың өзінде табиғатқа 22 қырғауыл, 2 кептер мен 1 бұлдырық құсының зияны келген. «Қызыл кітапқа» енген бұлдырық атқаны үшін аңшыға 530 мың 200 теңге айыппұл салынады екен.
Айыппұл арқаласа да айылын жимайтын аңшылар өздерінің табиғатқа қиянат жасап жүргенін білсе жақсы. Бүгін айыппұлын төлеп, олардың күні ертең-ақ аң мен құс атуға деген қызығушылығы қайта оянбасына да кепілдік жоқ. Сайын даланың баурайына баса көктеп кіріп, оның бауырындағы тірі байлығына қол салатын қаскөйлерге қарсы тұру әрдайым өзекті мәселенің бірі болып қала бермек.
Жамбыл облысы
