Әлем • 25 Наурыз, 2020

Қор биржаларындағы дағдарыс еңсеріле бастады

171 рет
көрсетілді
7 мин
оқу үшін

24 наурызда АҚШ долларының әлемдік валюталарға қатысты бағамы төмендеуге бағыт алғаны байқалып қалды.  Бұл құбылыс  АҚШ Федералды резервінің нарықтың ыңғайына қарап жеңілдетілген  бағдарламасын іске қосу туралы шешім қабылдағаннан кейін басталды.

Қор биржаларындағы дағдарыс еңсеріле бастады

«24 наурыз күні АҚШ Сенаты мен Президент Әкімшілігі Дональд Трамп ел экономикасын ынталандыру үшін рекордты 2 триллион доллар бөлу туралы келісімге келді» деп хабарлайды New York Times газеті.  (NYT).

Басылымның мәліметінше, ақшаны аз және орта деңгейлі отбасыларға төлемдер мен американдық жәрдемақыларды төлеуге, сондай-ақ COVID-19 коронавирустық инфекцияның таралуынан зардап шеккен жеке кәсіпорындар мен бүкіл штаттарды қолдауға жұмсау жоспарланған.

«Соңында біз келісім жасадық. Шын мәнінде, біз соғыс жылдарындағы біздің елге инвестиция салу туралы айтып отырмыз» деді ФРЖ сарапшысы Митч МакКоннелл.

«New York Times»  АҚШ-тың қазіргі заманғы тарихында рекордты түрдегі ынталандыру пакеті туралы келісім АҚШ Қаржы министрі Стивен Мнучин мен сенатор  Чак Шумер арасындағы «қызу сауда-саттықтан» кейін жасалғанын айтады. Демократиялық бағыттағы сенаторлар жұмысшыларды қолдау шараларын күшейтуге және проблемалы кәсіпорындарды қолдау құқығын күшейтуге ұмтылып, келісімді екі рет тоқтатты.

Нәтижесінде АҚШ-тың 2020 жылға арналған федералды бюджетінен (1,4 трлн доллар) бірнеше жүз миллиард доллар бөлу туралы келісімге келді.  

«Мен бүгін бірнеше рет Президентпен сөйлестім және ол бұл шешім мен оның ықпалына өте риза» деді Мнучин Капитолийден шыққан кезде.  

Коронавирустық індет жағдайында АҚШ экономикасына қолдау көрсету үшін ФРЖ долларларды басып шығаруды және қор нарығында шектеусіз бағалы қағаздарды сатып алуды жоспарлап отыр.

«Мұндай саясат елді ықтимал рецессиядан қорғауы керек болса да, ФРЖ-нің әрекеті инфляцияның өсуіне және АҚШ долларының одан әрі әлсіреу қаупін тудырады» дейді сарапшылар. ФРЖ келісімінің жаңғырығы жекелелен елдердің қор нарығына оң әсер етті: Сейсенбі, 24 наурызда ресейлік валюта Мәскеу биржасында айтарлықтай күш жинап қалды. Тәуліктің екінші жартысында  доллар 1,8% - 78,1 рубльге, ал еуро - 0,6% -ға 84,9 рубльге дейін құнсызданды.

25 наурыздағы Орталық банктің ресми бағамы бір доллар үшін 78,85 рубль және бір еуро үшін 85,43 рубль болды. Мұның себебін  әлемдік нарықта доллардың әлсіреуімен байланысты болғанын түсіндіріп жатыр. Одан ары таратып айтсақ,   DXY индексі 1,5%-ға 101 пунктке дейін төмендеді.

Біз мұндай мәліметтерді ICE халықаралық биржасының сайтынан алып отырмыз. Сарапшылар ФРЖ келісімі ФРЖ мен АҚШ сенаторлары арасындағы келісім АҚШ пен Ресей арасындағы «салқындықты» бір сәтке ұмыттырып жібергенін айтып жатыр.

 24  наурыз күні кешкісін АҚШ, ФРЖ өкілдері өзінің жаңа бағдарламасын жариялады. Енді олар әлемдік пандемия кезінде экономиканы қолдау үшін қор нарығында облигацияларды шектеусіз көлемде сатып алуды жоспарлап отыр.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДСҰ) ресми мәліметтері бойынша, әлемде коронавирусты жұқтырғандардың жалпы саны 330 мыңнан асады, АҚШ-та  бұл дертті жұқтырып алғандардың саны күн санап өсуде. Халықаралық қаржы институты сарапшыларының пікірінше, инфекцияның таралуы және карантиндік шараларды енгізу нәтижесінде АҚШ экономикасының төмендейді.  2020 жылдың қорытындысы бойынша елдің АҚШ-тың  ЖІӨ 2,8% төмендеуі мүмкін.

«Доллардың алдағы жарты жылдықта 10 пайызға төмендейді. Себебі ішкі нарықтағы акциялардың бағасы төмендей бастаған кезде  инвесторлар жаппай доллар сатып алды. Енді пайыздық мөлшерлемені нөлге дейін төмендеді. Корпоративті облигацияларға деген сұраныс жоғары. Бұл АҚШ долларына деген сұранысы төмендетеді»  дейді ресейлік сарапшы  Алексей Кириенко.

Еске салсақ, ФРЖ 2008 жылғы дағдарыс басталғаннан кейін ішкі нарықтың қолайына барынша бейімделген саясатын жүргізіп, ұлттық экономиканы ынталандыру үшін жергілікті компаниялардың бағалы қағаздардын сатып алуға шешім қабылдаған. Нәтижесінде, 2008 жылдан бастап 2015 жылға дейін ФРЖ балансында сатып алынған активтердің құны 8,9 миллиард доллардан 4,5 триллион долларға дейін өсті. Мұндай мәліметтерді ФРЖ-нің ресми сайтынан қазір де кездестіруге болады.

2017 жылы ФРЖ-нің саясаты барынша қатаңдау сипатқа көшіп, енді өз балансынан активтерді сатуды бастады. 2019 жылдың қыркүйегіне дейін ФРЖ-ге қолжетімді бағалы қағаздар көлемі 3,7 трлн долларға дейін төмендеген болатын. Алайда, 2019 жылдың күзінен бастап   ФРЖ облигацияларды сатып ала бастады, қазір оның балансындағы активтер көлемі 4,67 трлн долларға жуық.

«Наурыздың басында ФРЖ-дің балансы шамамен $ 4,3 трлн болды - бұл АҚШ ЖІӨ-нің 20% құрайды.  Бұл сома кем дегенде екі есе өсуі мүмкін. Себебі ФРЖ осыған қатысты мәліметтерді наурыз айынан бастап көпшілікке жариялауын тоқтатты» дейді Қаржы менеджменті академиясының директоры Арсений Дадашев.

Әлемдік инвесторлар АҚШ Федералды резервінің шешіміне оң жауап қайтарды. Осылайша, 24 наурыздағы аукционда соңғы бірнеше аптаның ұзақ құлдырауынан кейін әлемнің көптеген елінің акциялары тұрақты өсуді көрсетті.

Азия сессиясының қорытындысы бойынша Шанхай SSE Композиттік биржасының көрсеткіші 2,34%-ға, жапондық Никкей - 7,13%-ға өсті. Сонымен бірге еуропалық нарықтардағы сауда-саттық барысында француздық CAC 40 индексі 7%-ға, ағылшын FTSE 100 - 6,8%-ға, DAX неміс индексі - 9,2%-ға өсті. Дәл осындай динамиканы американдық акциялардың бағалары көрсетті. Сауда басында Dow Jones индустриялық индексі шамамен 9%, корпоративтік S&P 500 - 7,7% және жоғары технологиялық NASDAQ - 6,7% өсті.

«ФРЖ қарыз нарықтары құлдырамауы үшін қолдан келгеннің бәрін жасайды. Мұндай әрекеттер жаһандық инвесторлардың көңіл-күйіне әсер етеді. Сондықтан ойыншылар ФРЖ мәлімдемесін акциялар бағалары мен бірқатар валюталардың өсуіне әкелген жағымды тенденция ретінде қабылдады» деді РФ Президентіне берген сұхбатында Ресей Президенті жанындағы Ұлттық экономика және мемлекеттік басқару академиясының қолданбалы экономикалық зерттеулер институтының сарапшысы  Александр Абрамов.

ФРЖ қарыз нарықтары құлдырамауы үшін қолдан келгеннің бәрін жасайды. Мұндай әрекеттер жаһандық инвесторлардың көңіл-күйіне әсер етеді.

«Сондықтан ойыншылар ФРЖ мәлімдемесін акциялар бағалары мен бірқатар валюталардың өсуіне әкелген жағымды тенденция ретінде қабылдады» деді РФ Ұлттық экономика және мемлекеттік басқару академиясының сарапшысы Александр Абрамов.