Алтай тауының оңтүстік батысынан бастау алған сансыз бұлақ, өзендер Қара Ертіс, Бала Ертіс, Қу Ертіс болып қосылып, Дала Ертіс ретінде Жайсаң (Зайсан) көліне келгенде, Жайсаң бұған мән бермей жатып алыпты.
Сонда ашуға мінген Ертіс: Арасан Қаба – ұлым, Тұлымды Қаба – қызым, Қыран – қойшым, Бұқтырма – кенжем, Шеміршек – жиенім тұрғанда сен маған қалайша жол бермейсің - деп, Жайсаң көлін қақ жарып, тіліп өтіп, Ақ Жайыққа қарай бір-ақ тартқан екен.
Ертістің сол ашулы ағыс толқынын бейнелеген «Ертіс толқыны» атты күй бар.
Аңыз-әңгіме «Алтай аңыз-әңгімелері» кітапшасынан алынған.
Деректерді жинастырған - Өскемендегі Оралхан Бөкей атындағы қалалық орталық кітапхана қызметкері Гүлзира Жұмағұлова.
