"Рельстер мен шпалдардағы модулдар" 

-Қазақстан теміржолшыларын әрқашанда әскери дейтіндей жинақылық, тәртіп және ұтқырлық ерекшелеп тұрады. Олар үшін қауіпсіздік мәселесі – жұмыстағы басты бағдар. Айтыңызшы, бұл салада қандай жаңа мүмкіндіктер мен тәсілдер қолданылуда?  

- Біздің барлық жүргізіп отырған жұмысымыздың негізгі мақсаты – теміржолшыларды корпоративтік қауіпсіздік мәдениетін құруға тарту. Біз қауіпсіздік мәдениеті қызметкерлеріміз үшін тек термин ғана емес, ал күнделікті жұмысының ажырамас бөлігі болуы тиістігіне қол жеткізудеміз.  

Өткен жылдың соңында біз алғаш рет Өндірістік қауіпсіздік жөніндегі форум өткіздік, сонда "ҚТЖ" ҰК" АҚ Басқарма Төрағасы Сауат Мыңбаев қызметкерлер денсаулығы мен еңбек қауіпсіздігі мәселелеріне жеке бейілділігін таңытты және де "Қауіпсіздіктің мінез-құлықтық диалогы", "Қауіпті тоқтат", "Салдарсыз оқиғалар" бағдарламаларын ресми іске қосты. Сол кезенде компанияның барлық жоғарғы басшылығы дерлік, одан кейін қызметкерлері өндірістегі жазатайым оқиғалардың алдын алу үшін "ҚТЖ" ҰК" АҚ арнайы әзірлеген "Қауіпсіздіктің мінез-құлықтық диалогы" бағдарламасы бойынша оқытылды. Бүгінде бізде 70 мыңнан астам қызметкер оқытылса, соның ішінде онлайн режимдегісі – 17 мыңнан астамы.

"Өндірістік қауіпсіздік" автоматтандырылған жүйесі – цифрлық мобильді платформасы базасында енгізіліп жатқан "Қауіпсіздіктің мінез-құлықтық диалогы" модулы - серпінді жобалардың бірі екендігін айта кету керек. Ол жеке қорғаныш құралдары мен қауіпсіздік техникасы нормаларын елемеумен байланысты салдарын жоюмен емес, ал жазатайым оқиғалар мен жарақаттардың алдын алуға бағытталған. Компанияның әрбір қызметкері мобильдік құрылғыларымен жұмысқа немесе денсаулығына теріс әсер ететін жағдайлар туралы ақпараттарымен бөлісе алады, кез келген салдарсыз оқиғаны, соның ішінде қауіпті іс-әрекеттер мен шарттарды тіркей алады.

Модулды іске қосу 120 мыңнан аса қызметкерді қамти отырып, кезеңімен өткізіледі. Мобильдік қосымшаны жүктеп алу бойынша жұмыстар Компанияның орталық аппаратында осы жылдың 30 наурызынан басталып, Ақтөбе өңірінде аяқталатын болады. Қазіргі кезде жүйеде 50мыңнан астам адам тіркелген. Алғашқы нәтижелері алынды – 2400 астам мінез-құлықтық диалог. Біз қазірдің өзінде қандай жұмыс түрлерінен қауіптер көп тіркелетінің көре аламыз.

- Яғни, қазірдің өзінде цифрландыру темір жолдарымен адымдап жүріп келеді ме?

- Ия, өйткені цифрлы мобильдік платформа базасында өзге де модулдар енгізілуде. "Қауіпсіздік минуты" қосымшасын теміржолшылар әріптестерімен әңгімелесу, кез келген кездесу, тәуекелі жоғары жұмыстарды жүргізу алдындақолдана алады. Осы жылдың мамырынан "Ішкі бақылау" моудлы жұмыс істеуде. "Ішкі бақылау" процесін цифрландыру жаңа деңгейге шықты.

Жобаның артықшылықтары даусыз. Деректерді қолмен енгізу, қағаз жазбалары мен фото (құжаттық айғақтар) басқару болмайды. Ақпаратты іздеу мен қайта жөнелтуге кететін еңбек шығындары (апталардың орнына санаулы минуттар) айтарлықтай төмендейді. Бұзушылықтар туралы бастапқы деректер сапасы жақсарады, физикалық жазбаларды жоғалту тәуекелдері жойылып, мәліметтерді қостап енгізу (қағаздық және электрондық тасымалдағыштарда) алынып тасталады. Осындай жүйе бұзушылықтарды жоюды бақылаудың және тәуекелдерді анықтаудың айтарлықтай сапасын қамтамасыз етеді. IT-шешімдерді қолдану саласын кеңейту мақсатында мамандардың біліктілігін арттыру үшін біз "Ішкі бақылау", "Қауіпсіздіктің мінез-құлықтық диалогы" процестері бойынша модулдарды дұрыс толтыру, жүйеде тіркеу процестері бойынша бейне-нұсқаулықтарды дамытудамыз.

Паралелді 90 астам, соның ішінде алғашқы медициналық көмек көрсетуге оқытуды дамыта бастадық. Сондай-ақ біз өзге де осындай құрылымдық бөлімшелерде жедел іс-әрекет ету мақсатында және ары қарай тексеріс актісін автоматты генерациялау процесіндегі барлық қадамдарды тіркеуде орын алған оқиғаны жария ететін, Найзағайды автоматты түрде іске қосатын,орын алған оқиға туралы бастапқы хабарлама жүзеге асырылатын "Оқиғаларды басқару" процесін автоматтандыруға көштік. Тексерістің аяқталуы бойынша сондай-ақ жүйеде алынған сабақтарды тіркеу және орын алған оқиға себеп-салдарын ашатын Бюллетень қалыптасады.  

Осы жылдың соңына дейін жүйеде сондай-ақ "ТЖ басқару және еңбек жағдайлары бойынша өндірістік нысандарын атестаттау" процестерін цифрландыру болады. Биылғы жылдың қаңтарынан өндірістік қауіпсіздік бойынша негізгі оқиғалар жария етілетін Ақпараттық бюллетень ай сайын шығарылады. Өндірістік қауіпсіздік және нөлдік жарақат жағдайына жету жүйесін жетілдіру жөніндегі жол картасы шеңберінде жоғары қауіпті жұмыстар бойынша жұмыс топтары құрылды. Бұл құжаттар мен нұсқаулықтарды стандарттауды және үйлестіруді қарастыратын әрбірі жеке жеке шағын-жоба.

"Карантин жұмысқа кедергі емес"

- Батыр Қуанышұлы, пандемия ақпараттық технологияны енгізуде кедергі болмады ма?

- Жоқ, баршамыз үшін COVID-19 індеті елеулі қауіп тудырса да, қалыптасқан жағдай цифрлық технологияларды енгізу бойынша бірқатар бағдарламаларды жүзеге асыруды жеделдеткенін айта кеткен жөн. Біз өз жұмыс моделдерімізді өзгертуге, жоспарларымызды түзетуге мәжбүр болдық. "ҚТЖ" ҰК" АҚ жаңа жағдайларға айтарлықтай проблемасыз бейімделуге мүмкіндік берген белгілі бір техникалық базаның барлығыигілік әрине.  

Карантиндік режимнің бірінші күнінен біз күнделікті қашықтықтан жұмыс істеу форматына өту бойынша, бұл ретте үздіксіз технологиялық процестерді қамтамасыз ете отырып, техникалық және ұйымдастырушылық іс-шараларды өткіздік. Жұмыстың тиімділігін қамтамасыз ету үшін қашықтағы жұмыс орны принципі бойынша қызметкерлердің жеке компьютерлеріне қосылуы жедел ұйымдастырылды.

- Күрделі эпидемиологиялық жағдаймен байланысты темір жолда қандай алдын алу шаралары қабылдануда?

- Қабылданып жатқан шаралар өзіне санитарлық талаптарды сақтауды, әлеуметтік арақашықтықты қамтамасыз етуді, көпшілік іс-шараларды тоқтатуды, қызметкерлерді ақпараттандыруды қамтиды. Түсіндіру жұмыстарына үлкен мән береміз.

ҚТЖ ақпараттық порталында COVID-19-ға күдікті жағдайларды анықтау кезінде персоналдың іс-әрекет ету алгоритмі, жеке қорғаныш құралдарын пайдалану мен кәдеге жарату бойынша нұсқаулықтары, карантин кезінде және карантиннен кейінгі кезендегі мінез-құлықтық ережелері, байланыссыз амандасу тәсілдері, жеке тазалықты сақтау іс-әрекеттері, алғашқы белгілері мен алдын алу шаралары туралы постерлерді орналастырамыз. Осыған ұқсас аудиоақпараттар сондай-ақ Компания нысандарында да таратылады.

Вирустың таралуына қарсы әрекет ету шараларының бірі - әкімшіліктік-басқарушылық персоналды қашықтықтан жұмыс істеуге (карантин кезеңінде – 100% дейін, қазіргі уақытта – 50%) ауыстыру. Әлеуметтік қашықтықты сақтау мүмкіндігін қамтамасыз етуге назар аударылуда. Барлық кеңестер, қызметкерлерді оқыту онлайн-режимде өткізіліп, бұқаралық іс-шаралар тоқтатылды. Персоналмен 100% маскалық режимнің сақталуы, жолаушылармен/клиенттермен тікелей байланыста болатын қызметкерлердің жеке қорғаныштық құралдармен (маскалармен, қолғаптармен) қамтамасыз етілуі, Компания нысандарында санитайзерлерді орнату, зарарсыздандыру режимін (жиі қол тиетін жерлерді тазарту, ылғалды тазарту жүргізу жиілігін арттыру) күшейту ұйымдастырылды.

Қызметкерлер денсаулығы жағдайына, соның ішінде өндірістік персоналдың ауысымалды медициналық тексерілуіне және офиске кірер кезде байланыссыз термометрия өткізілуіне  мониторинг жүргізіледі. Аталған іс-шаралар Компанияда 2020 жылдың 22 қаңтарынан өткізіле бастады.  

Алдын алу іс-шаралары елімізде төтенше жағдай жарияланған уақытта күшейтілді, сондай-ақ қазіргі кезде де жалғасын табуда. Ағымдағы күрделі жағдаймен байланысты жұмыс жағдайын қамтамасыз ету мен ұжымдарды қорғаумен байланысты барлық мәселелер ерекше бақылауда болады.

Әсел Төлегенова