Қазақстан • 27 Тамыз, 2020

Аграрлық-өнеркәсіптік кешеннің әлеуеті артуда

849 рет
көрсетілді
5 мин
оқу үшін

2019 жылдың 2 қыркүйегінде Парламенттің бірлескен отырысында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына алғашқы Жолдауын арнаған еді. Бір жыл ішінде Президент Жолдауында айтылған аграрлық-өнеркәсіптік кешеннің әлеуеті қаншалықты артты? Атқарылған жұмыстар барысына шолу жасап көрелік.

Аграрлық-өнеркәсіптік кешеннің әлеуеті артуда

Мемлекет басшысы Жолдауда: "Ауыл шаруашылығы – біздің негізгі ресурсымыз, бірақ оның әлеуеті толық пайдаланылмай отыр. Ел ішінде ғана емес, шетелде де сұранысқа ие органикалық және экологиялық таза өнім өндіру үшін зор мүмкіндіктер бар. Біз суармалы жер көлемін кезең-кезеңмен 2030 жылға қарай 3 млн гектарға дейін ұлғайтуымыз керек. Бұл ауыл шаруашылығы өнімінің көлемін 4,5 есе арттыруға мүмкіндік береді", деп нақтылап өтті.

Ауыл шаруашылығы министрлігінің ақпараты бойынша, Президенттің тапсырмасын орындау барысында суармалы жерлердің көлемін ұлғайту жұмыстары жалғасын тауып келеді. Бүгінде суармалы жерлердің көлемі 1 млн 546 мың гектарды құрайды, соның ішінде 210,4 мың гектар жер жаңбырлатып және тамшылатып суару секілді ылғал үнемдегіш технологиялармен қамтылған, бұл өнімділікті бірнеше есе арттырады.

Бұдан өзге, заманауи суару жүйелерін енгізуді ынталандыру үшін ауыл шаруашылығы өндірушілеріне инфрақұрылым жүргізу мен суару жүйелерін сатып алуға жұмсаған шығындарының 50%-ы өтеледі. Бұдан басқа, сыйақы мөлшерлемесі 10%-ға төмендетілетіні туралы айтылды.

Пре­зиденттің өңделген өнім экспортын 2022 жылға қарай 2,5 есе ұлғайту жөнін­дегі тапсырмасы бойынша, агроөнеркәсіптік кешенді дамыту­дағы маңызды міндеттің бірі – ауыл шаруа­шылығы шикізатын өңдеу үлесін арттыру және қосылған құны барынша жоғары өнімді өндіру.

Мәселен, "ҚазАгро" холдингі былтыр жалпы сома­сы 230,8 млрд теңгеге өсімдік ша­руа­­шылығы өнімдерін өңдеу, жылыжай, көкөніс және астық сақтау орын­­дарын салу, қарқынды бақтар отырғы­зу секілді бағыттар бойынша жаңа өсім­дік шаруашылығы өнім­дерін өндіру мен өңдеу жобаларын қаржы­лан­дырды. Сонымен бірге мемлекеттік қолдау шараларын же­тілдіру аясында өсімдік шаруашы­лы­ғындағы барлық субсидиялар "Субсидия­лаудың бірыңғай қағидаларына" бірікті­ріліп, өсімдік қорғау құралдарын субсидия­лау кеңейтілді. Енгізілген бас­ты жаңа­лықтардың бірі – субсидияларды күнтіз­белік жыл шеңберінде емес, тұқым, ты­ңайтқыш, пестицид сатып алған күннен бастап, 12 ай ішінде алуға болатыны көңіл көншітеді.

Әлемді дүрбелеңге салған коронавирустық пандемияның салдарынан елде азық-түлік қауіпсіздігі мен ауыл шаруашылығын дамыту секторы басты мәселелердің бірі болғанын көрсетті. Қазіргі таңда көптеген ел ішкі нарықты толықтыру мен импортты алмастыруға баса назар аударды. Агроөнеркәсіптік кешенді дамыту стратегиясын қайта жандандыруды қарастырып отыр. Сұраныстың артқанын ескере отырып, биыл ауыл шаруашылығы дақылдары алаңы 237,7 мың гектарға ұлғайтылып, 22,5 млн гек­тарға жетті.

Ауыл шаруашылығы министрлігінің дерегіне сүйенсек, тұқымдарды, пестицидтер мен тыңайтқыштарды субсидиялауға 11,4 млрд теңге көлемінде қосымша қара­жат бөлінді. Импорт алмастыру шең­берінде бақ отырғызу жөніндегі инвести­циялық жобаларды іске асыру және жабық топырақ алаңдарын кеңейту жұмыстары жал­ғастырылады.

Суармалы жерлердің көлемі 60 мың гектарға ұлғаймақ. Бұған қазіргі заман­ауи суару жүйелерін сатып алуға арнал­ған инвестициялық субсидиялау нор­мативтерін 1 гектарға 500 мың теңгеден 800 мың теңгеге дейін ұлғайту шаралары ықпал етпек.

Биыл мал шаруашылығы өнімдерін өндіру көлемі: тірідей салмақтағы ет бо­йынша 1,9 млн тоннадан 2,1 млн тоннаға дейін (7%); сүт бойынша 5,8 млн тоннадан 5,9 млн тоннаға дейін (2%); жұмыртқа бойынша 5,5 млрд данадан 5,6 млрд данаға дейін (1,6%) ұлғаятын болады. Жыл соңына дейін 88 мың тонна құс етін өндіретін 8 құс фабрикасы іске қосылады, бұл импорт үлесін 44%-дан 39%-ға дейін қысқартуға мүмкіндік береді.

114 мың тонна шикі сүт өндіретін 25 өнеркәсіптік және 30 отбасылық тауарлық сүт фермасын салу жоспарланып отыр. Ірі қара мал және ұсақ мал сатып алуға шағын фермерлік қожалықтар құру мен дамытуды қаржыландыру басталып кетті. Яғни ет кластері үшін шикізат базасы дамытылады.

Айта кетейік, биыл өсімдік шаруашылығындағы міндетті заңнамалық сақтандырудың күші жойылды. Орнына агроөнеркәсіптік кешендегі ерікті сақтандыру жүйесі іске қосылды. Ағымдағы жылдың маусым айында тиісті министрлік ерікті сақтандыру бо­йынша барлық заңға тәуелді актілерді қабылдады. Оператор ретінде Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры сақтандыру өнімдерін іске қосты. Сол арқылы сақтандыру сыйақысының 50%-ын субсидиялау көзделген.

 

Қазақстандағы және әлемдегі соңғы жаңалықтарды бірінші болып оқу үшін Telegram желісінде бізге жазылыңыз.