Қазақстанда алғаш рет жатыр мойны қатерлі ісігінен сауыққан әйел босанды. Мұндай жағдайда бала мен ананың өмірі үшін алысқан отандық онкология қызметі қандай қошеметке болса да лайық дер едік.

Осыдан 10 жыл бұрын науқас N-ге гинекологиялық қатерлі ісік диаг­нозы қойылған болатын. Сол кезде Алматыдағы «Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институты» АҚ-ның мамандары науқасқа ағзаны сақтап қалу үшін күрделі ота жасай отырып, ана болу мүмкіндігін де сақтап қалған.

«Осыншама жылдар бойы науқас жүкті болудан үмітін үзген емес. Көп ұзамай таңғажайып жағдай орын алды. Ақпан айында пациент қоңырау шалып, жүкті екені туралы қуанышты жаңалығын айтты. Аяғы ауыр пациентті жүктілігінің ерте мерзімінен бастап босанғанға дейін кезеңде әйелдер консультациясының дәрігерлері, ИРМ, Перинатология және балалар кардиохирургиясы орталығының дәрігерлері мен біз – онкологтар бақылауда ұстадық. Науқаста түсік тастау және мерзімінен бұрын босану қаупі бар болғандықтан, ИЖМЖ (истмико-жатыр мойны жеткіліксіздігі, яғни истмус пен жатыр мойнының сәтсіздігі) түзетуі жасалды. Биыл 19 тамызда әйел көптен күткен ұлын босанды.

Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу инс­титутында жаңа технология­ларды, оның ішінде гине­коло­гиялық қатерлі ісік кезінде ағзаны сақтау оталарын енгізу үшін барлық жағдай жасалған», дейді институттың онкогинекология орталығының басшысы Ерлан Кукубасов.

Қазақ онкология және ра­дио­­логия ғылыми-зерт­теу инс­­ти­туты ана мен бала­ның ден­­сау­­лығының дұрыс­тығы­на көз жеткізгенде ғана, елден сү­­йін­ші сұрап отырған жайы бар. Осылайша жүкті әйел­ге кесар тілігі жасалды. Сәб­и­­дің салмағы – 2430 грамм, бойы – 46 сантиметр. Ше­шесі мен баланың жағдайы жақсы бол­ғандықтан үйге шығарылды.

Осы арада гинекологиялық обыр­дың, оның ішінде жатыр мойны обыры­ның алдын алу үшін әйелдерге жыл сайын гинекологтан тексеру ұсы­нылатынын кезекті рет қаперге сала кетелік. Сондай-ақ, 30 жас­­тан 70 жасқа дейінгі Қазақстан әйелдеріне жатыр мойны обырына тегін скри­­нингтен өтуге болады. Ск­рининг тұрғылықты (тір­келген) жері бойынша емханаларда жүргізіледі.

«Қазақстанда 10 жылдан астам уақыт бойы жатыр мойны патологиясын ерте анық­тау үшін тегін онкоскрининг жүргізілуде. Яғни 30 жастан бастап әр әйел жыл сайын онкоцитологияға (пап-тест) жағынды тапсыруы керек. Бұл кез келген емханада тегін жасалады. Сондай-ақ жатыр мойны обырының алдын алу мақ­сатында гинекологтың қарау кабинетінде кәсіби тексеруден өтуге болады. Мұны үнемі жасап отыру керек», дейді «Қазақ онкология және ра­дио­логия ғылыми-зерттеу инс­­­титуты» АҚ басқарма төр­айы­­мы, еліміздің бас онкологы Диляра Қайдарова.

Сондай-ақ Қазақстанның вакцинация күнтізбесіне әйел­дердің жатыр мойны обырын тудыратын адамның папилломавирусына (HPV) қарсы егу енгізілген. Вакцина­­лау жыныс­тық белсенділіктің алдында жасалуы керек. HPV вакциналары адамның қалауы­на қарай ерікті және тегін жасалады.

Осы оқиғаға орайлас, Диляра Радик­­қызы былай дейді: «Пре­зи­денттің Қазақ­стан халқына Жолдауын­да денсау­лық сақтау жүйесін дамыту жөніндегі міндеттерді атап өтті. Дәрігерлер қауымы Мем­ле­кет басшысының медицина қызмет­кер­леріне ын­та­лан­дыру үстемеақы­ларын төлеу туралы тап­сыр­­­масын зор ынта­мен қабыл­­дады. Бұл мақсат­қа мем­­лекеттік бюджеттен 150 млрд теңге бөлі­неді. Пре­зи­­­­дент 2023 жылы медици­на қыз­мет­кер­лерінің жал­ақысы ел бойынша орта­­ша жал­ақыдан 2 есеге жуық өсе­тінін атап өтті. Меди­ци­на қыз­меткерлерінің материалдық әл-ауқатын арттыру медициналық қызмет көр­сету сапасына оң әсер ете­ді, олардың біліктілігін арттыру­ға деген ұмтылысын арттырады және ертеңгі күнге деген сенімін нығайтады деп үміттенеміз», дейді.

Бүгінгі таңда Қазақстан­да ауыр науқастарға онколо­гия­лық көмек көрсететін 19 мекеме жұмыс істейді. Онко­логия­лық аурулармен күрес жөніндегі 2018-2022 жыл­дар­ға арналған кешенді жоспар шеңберінде өңірлік онко­ло­гиялық орталық­тарды қа­жетті заманауи жаб­дық­тар­мен жарақтандыру, ра­дио­ло­гиялық аппараттар пар­кін жаңарту көзделген.

Сонымен қатар Қазақстан­ның онкологиялық қызметі жас кадрларды, онколог дәрі­гер­лерді даярлауға, сон­дай-ақ жұмыс істеп тұрған медици­налық қызметкерлердің білік­тілігін арттыруға мүдделі.

– Дәрі-дәрмектерді жет­кізуге «СҚ-Фармация» құ­ры­­лымы жауап береді. Он­ко­ло­­гия­лық науқастар дәрі-дәр­мек­тер­мен тегін қамта­масыз еті­ле­ді, оны мемлекет есебінен са­­тып алады. Бірақ, өкінішке қа­рай, кейде шетелдік, өмірлік ма­ңыз­ды дәрі-дәрмектерді жеткізуде ір­кі­лістер болады, ал онколо­гияны емдеуде нау­қас үшін әр минут маңызды. Пре­зи­дент­тің Қазақстанда фар­ма­­цев­тикалық өндірісті дамыту туралы тапсырмасы дер кезінде айтылды және жақын арада онкологиялық науқастарға өмірлік маңызы бар дәрі-дәр­мектерді ұзақ уақыт күту­дің қажеті жоқ, ел ішінде әр­дайым қолжетімді болады деп үміттенеміз. Президент өз сөзінде жаңа көпсалалы ауруханалардың құрылысы туралы атап өтті. Бұған дейін Ел­басы Нұрсұлтан Назар­баев­­тың тапсырмасы бойынша елор­дада ең озық халық­ара­лық тәжірибе негі­зінде он­ко­ло­гиялық науқас­тар­ға жо­ғары тиімді меди­цина­лық көмек көрсету үшін жаңа Ұлт­­тық ғылыми он­ко­ло­гия­­­лық ор­та­лық­тың құ­ры­лы­сы бас­тал­­ды. Жа­қын­да жаңа жабдық­­тармен жасақ­­­­тал­ған Ұлттық ғылы­ми онко­ло­­гия­­лық орта­­лық Қазақ­­стан­­ның түкпір-түк­­пірі­­нен кел­ген ауыр нау­қас­тар­ға тегін он­­ко­логия­лық көмек көр­­се­те­тін болады. Инс­­ти­тутта маман­­­дардың білік­­ті­лігін арт­тыру бойын­ша үл­кен жұмыс жүргізілуде, шет­ел­­­дік ма­мандармен оқыту кон­­­фе­­­рен­циялары, шеберлік-клас­т­ар, тумор­борд­тар үнемі өткізіліп тұрады. Біз жо­ғары білікті кадрларды даярлауға мүд­деліміз. Соңғы бірнеше жылда рези­­дентурада ондаған жас мамандар білім алып, оқудан кейін өңірлік онко­­ло­гия­лық орталықтарға жібе­­рілді. Онко­логиялық ауру­лар­­мен күрес – обыр­ды ерте диаг­ностикалау, емдеу, он­ко­­л­о­­гиялық науқастардың өмір сүру сапасын арттыру – Қазақ­­стан­ның әлеу­меттік сая­саты мен денсаулық сақтау сала­сы­ның басым міндеттері болып табылады. «Қазақ онко­ло­гия және ра­дио­логия ғы­лы­ми-зерт­теу институты» АҚ ұжымы Мемлекет бас­шы­сының айтыл­­ған барлық бастамаларын қол­дай­ды. Біз мемлекетіміз бен қазақ­стан­­­дық­­тардың денсау­лығы үшін жұмыс істейміз, – дейді еліміздің бас онкологы.

АЛМАТЫ