Ауыл десе көз алдымызға қазаны қайнаған, май-шелпегі, құрт-майы үзілмеген көрініс келуші еді. Өкінішке қарай, ата-әжелердің ізін жалғайтын бүгінгі ұрпақ дайын өнімге құмартып кетті. Ақсаусақ жандарды көргенде еріксіз ой қамалайды. Сондай тамаша көрініс пен табиғи өнімнің арасы ажырап бара жатқандай.

Әлбетте сар даланы бойлай Сарықұдыққа жол тартсаң, мұрныңа келген көк шөп пен мал қиының көңірсіген иісі де қазақы елден хабар береді. Біздің барлық ойымызды осы ауылдың тындырымды тірлігі сейілткендей болды. Ауылдың берекесін кіргізіп отырған да қорадағы осы көңірсіген қи иісі. Ауыл халқы төрт түліктің тұяғын тең ұстап, пайдасын көруде. Мал өнімін ысырап қылмай, пайдаға асыру бүгінгі басты міндеті болып отыр.
Дулат пен Әлия Ниетқабыловтар 5 жылдан бері құрт бизнесін дөңгелетуде. Тағамдық құндылығы өте жоғары ауылдың «Рафаэллосы» деп осыны айт. Бұл жас отбасы айтарлықтай үлкен цех ашпаса да қорасындағы жиырма шақты сиырын сауып, айран ұйытып, сүзбе сүзіп, сары майын жинап, нәпақаларын тауып жүр. Небәрі 20 жастарында отау құрған Дулат пен Әлия 14 жыл ата-аналарымен бірге тұрды. Жаңажолдық Әлия жас болса да үй шаруасын ширатып, «ене институтынан» тәлім алған. Ал үйдің кенжесі Дулат әкесі Сағынгерейдің шаруашылығын жалғастырып, ағаларымен бірге ерінбей еңбек етті. Сөйтіп екі жас Сағынгерей әкесі мен Нұржамал ананың ақ батасымен өз алдына отау тігіп, бөлек шығады. Алақандай ауылдың орталығынан қаладағыдай ауласы атшаптырым зәулім үй тұрғызды. Зәулім үй оңай ақшамен емес, маңдай термен, адал еңбекпен салынды. Яғни, мақаламызды «40 мың құртқа «салынған» баспана» деп атауымыздың да себебі осында жатыр.
Қора-қора мал болмаса да қолдағы барды бағалап, маңдай терімен бақыттың кілтін тапқан еңбекқор жандар, күніне 300-400 құрт жасайтын Ниетқабыловтарды қазақы өнімнің нағыз «қожайыны» дерсіз! Мұның сыртында сүт өнімдерінен май, қаймақ, ірімшік жасалады.
– Жолдасым екеуміз таңғы сағат 5-те тұрамыз. 20 сиырды сауып біткенше біраз уақыт болады. Содан малды өріске жіберіп, сүт пісіріп, құрттың қамына кірісемін. Құрт жасау оңай шаруа емес, тынбайтын еңбекті талап етеді. Құрт жасап шығару үшін алдымен сүзбе дайындалады. Оны дайындау үшін сүтті пісіріп аламын. Одан кейін айран етіп ұйытып, күбіде пісемін. Бетіне қалқып шыққан майды алып, кейін оны қазанға қатты ысытамыз да қалтаға құйып қоямыз. Құрт жасау процесі күнбе-күн дəл солай қайталанады, – деді қайнаған тірліктің ортасында жүрген Әлия.
Әлияның Дулаттай азаматы, 6 перзенті бар. Сондықтан да болар, өздері армандаған үйге 6 айдың ішінде қол жеткізді. Күндіз-түні тынбай еңбек еткеннің арқасында мол табысқа кенелді. Төрт түліктің қыр-сырын меңгерген Дулат уақытының көбін қорасында өткізеді. Ата-кәсібімізді жалғап, қорасын малға, үйін аққа толтырған оны әңгімеге тарттық.
– Аталарымыз қасиетті төрт түлік мал бағып, өздерінің адал астарын тапқан адамдар. Ақша табамын деген жанға жұмыс көп. Маңыздысы – ниет пен ынта. Өзім әкемнің шаруа қожалығында жұмыс істеймін. Бүгінде шаруашылық алға жылжып келеді. Біраз жыл ата-анаммен бірге тұрдым. Сол сәтте қосымша табыс көзі қажет болды. Басты мақсат ұлттық өнімімізді дамыту еді. Құрттан табыс тауып келе жатқанымызға бес жылдан асты. Қазір қолдан арнайы қондырғы жасадым. Балаларымыз да бізге қолғабыс етуге тырысады. Өмір бойғы еңбектен жинақтаған тәжірибемді балаларымның қабыл алғаны қуантады. Қазіргі таңда бастаған ісіміз үлкен кәсіпке айналып келе жатыр. Болашақта Қытайға аппаратқа тапсырыс беріп, кәсібімізді одан әрі дамыту ойымызда бар. Жұмыс көктем уақытында қайнайды. Сүт көбірек шыққан сайын құрт та көбейеді. Сол уақытта қып-қызыл жұмыс болса, одан кейін саябырлайды. Айына тек құрттың өзінен 200 мың теңге табыс тауып, түскен қаржыны құрылыс материалдарына жұмсап отырдық. Бір айда 5 мың құрт Орал қаласына жіберіледі. Басқа қалаларға да тарату ойымызда бар, – деп жоспарымен бөлісті Дулат.
Терлеп тапқан табысқа еш нәрсе жетпейтіні анық. Ниетқабыловтардың бұл ісі – ауырдың үстімен, жеңілдің астымен жүргісі келетіндерге үлгі. Қазақтың сол баяғы жомарт мінезі мен қонақжай қалпы Дулат пен Әлияның бойынан жоғала қоймаған.
Жұлдыз АСҚАР
Батыс Қазақстан облысы,
Қазталов ауданы
Көкшетауда жігіт сауда үйінің терезесінен құлап мерт болды
Аймақтар • Кеше
Киік мүйізінің 293 данасы тәркіленді
Оқиға • Кеше
Батыс Қазақстандағы Бөрлі ауылында карантин шаралары күшейтілді
Аймақтар • Кеше
Иманбек Зейкеновтің жаңа туындысы жарыққа шықты
Өнер • Кеше
Динара Сәдуақасова турнирге қатысудан не себепті бас тартқанын айтты
Қазақстан • Кеше
Елорда әкімі мердігерлерге ыңғайлы жол салуды тапсырды
Елорда • Кеше
Маңғыстауға «Sputnik V» вакцинасының кезекті партиясы жеткізілді
Аймақтар • Кеше
Мәдениет министрінің қатысуымен қызметкерлер 300 түп ағаш екті
Экология • Кеше
Алматыда түске дейін 55 тұрғынға вакцина егілді
Аймақтар • Кеше
Аграрлық мамандықтарға бөлінетін ауыл квотасы артты
Білім • Кеше
Санкт-Петербургте Жамбыл Жабаевқа арналған кітап көрмесі ашылды
Руханият • Кеше
Орталық мемлекеттік архивке жаңа басшы келді
Тағайындау • Кеше
ІІМ Риддердегі бала өліміне байланысты үндеу жасады
Аймақтар • Кеше
«Нұр-Сұлтан – Теміртау» тас жолын су шайып кетті
Аймақтар • Кеше
Шымкенттің төрінде «Егемен Қазақстан» көшесі ашылды
Аймақтар • Кеше
Татьяна Ахметова Олимпиада жолдамасын иеленді
Күрес • Кеше
Әзербайжанда «Қазақ әдебиеті апталығы» өтіп жатыр
Қазақстан • Кеше
Алтай Көлгінов елорданы велосипедпен аралап шықты
Елорда • Кеше
Президент Ханзада Филипптің қайтыс болуына байланысты көңіл айтты
Президент • Кеше
Республика бойынша 8 өңір қызыл аймақта тұр
Қазақстан • Кеше
Елордада Жоғарғы сот судьясы қамауға алынды
Оқиға • Кеше
Елордалық оқушылар IV тоқсанда қалай оқиды?
Білім • Кеше
Пневмониядан 1 науқас қайтыс болды
Коронавирус • Кеше
Елімізде 1511 адам коронавирустан айықты
Коронавирус • Кеше
Қазақстанда бір күнде 2734 адам коронавирус жұқтырды
Коронавирус • Кеше
Қазақстан-Ресей бірлескен демаркациялық комиссиясының отырысы өтті
Саясат • 09 Сәуір, 2021
Шымкентте триатлоннан Қазақстан чемпионаты өтеді
Спорт • 09 Сәуір, 2021
Қазақстан елшісі Швецияның Сыртқы істер министрімен кездесті
Саясат • 09 Сәуір, 2021
ШҚО-да тұрғындар эвакуацияланды
Аймақтар • 09 Сәуір, 2021
Қазақстанда қанша микроқаржы ұйымы жұмыс істейтіні белгілі болды
Экономика • 09 Сәуір, 2021
Президент Атырау және Ақтөбе облыстары әкімдерінің есебін тыңдады
Президент • 09 Сәуір, 2021
Елбасы Ханзада Филипптің қайтыс болуына байланысты көңіл айтты
Елбасы • 09 Сәуір, 2021
Асқар Мамин «Роскосмос» басшысымен келіссөз өткізді
Үкімет • 09 Сәуір, 2021
Аймақтар • 09 Сәуір, 2021
Қостанай облысында жаппай вакцина егу басталады
Аймақтар • 09 Сәуір, 2021
М.Әйтенов: Халыққа вакцина егудің маңыздылығын қарқынды насихаттау керек
Аймақтар • 09 Сәуір, 2021
«Рухани жаңғыру» бағдарламасы қалай жүзеге асырылып жатыр?
Руханият • 09 Сәуір, 2021
Президент ғарыш саласының мамандарына ризашылығын білдірді
Президент • 09 Сәуір, 2021
Ұйғыр ауданының судьясы жемқорлық фактісімен күдікке ілінді
Аймақтар • 09 Сәуір, 2021
Түркістан облысында вегетациялық маусым қалай өтеді
Экология • 09 Сәуір, 2021
Алматыда тау баурайы отқа оранды
Аймақтар • 09 Сәуір, 2021
Қабдеш Жұмаділовтің соңғы сұхбаты эфирге шығады
Руханият • 09 Сәуір, 2021
Филипп ханзаданың қазасы: Ұлыбританияда ұлттық аза тұту күні жарияланды
Әлем • 09 Сәуір, 2021
Түркістан облысында 7 тойхананың жұмысы тоқтатылды
Аймақтар • 09 Сәуір, 2021
Әйелдер ипотекасы қашан іске қосылатыны белгілі болды
Экономика • 09 Сәуір, 2021
Қазақстандық вакцина қашан дайын болады?
Қазақстан • 09 Сәуір, 2021
Жемқорлық: «СҚ-Фармацияның» экс-басшысына қатысты істің жайы белгілі болды
ANTIKOR • 09 Сәуір, 2021
Полиция қызметкері 14 жастағы қызды өлімнен аман алып қалды
Қоғам • 09 Сәуір, 2021
Президент елдегі жолдардың сапасына қатысты сын айтты
Президент • 09 Сәуір, 2021
Батыс Қазақстанда өзен жағасынан малдың өлекселері табылды
Аймақтар • 09 Сәуір, 2021
Алматыда карантин күшейтіле ме?
Коронавирус • 09 Сәуір, 2021
Алматы полициясы мылтықтан оқ атқандарға қатысты түсініктеме берді
Аймақтар • 09 Сәуір, 2021
Тбилисиде грузин тіліндегі Абай өлеңдерінің жинағы жарық көрді
Абай • 09 Сәуір, 2021
Қызылорда облысында заңсыз балық аулаудың екі дерегі анықталды
Аймақтар • 09 Сәуір, 2021
ШҚО: Қызға қол көтерген басқарма басшысы жұмыстан қуылды
Оқиға • 09 Сәуір, 2021
Елордада тарауих намазы мен ауызашар рәсімдері өткізілмейді
Қоғам • 09 Сәуір, 2021
Саяси қуғын-сүргін құрбандарын ақтау жөніндегі комиссияның алдағы міндеттері қандай?
Үкімет • 09 Сәуір, 2021
Коронавирус вакцинасы оразаны бұзбайды - Жанна Пірәлиева
Коронавирус • 09 Сәуір, 2021
Зейнетақыға үстемеақы қосылатыны рас па?
Қоғам • 09 Сәуір, 2021
Ақтөбеде 10 мыңға жуық адам вакцина қабылдады
Медицина • 09 Сәуір, 2021
Алтай Көлгінов жол қызметкерлерінің жұмысын сынға алды
Аймақтар • 09 Сәуір, 2021
Қазақстанның Қарулы Күштерінде бақылау тексерісі өтіп жатыр
Қоғам • 09 Сәуір, 2021
Салымшылардың есепшотына 1,001 трлн теңге аударылды
Қоғам • 09 Сәуір, 2021
Ұқсас жаңалықтар