Жуырда аталған қазақстандық фильм XXIX «Киношок» ашық кинофестивалінде бас жүлде иеленіп, «Үздік сценарий» аталымына және баспасөз жүлдесіне лайық деп танылған еді. Көктемде үлкен экранға жол тартқан фильм тұсаукесері карантин уағына тап келіп, көбіміз көріп үлгермей қалғанбыз. Қара комедия жанрында бас-аяғы бүтін, алғаш рет түсірілген фильм қазақ киносындағы жаңа белес ретінде бағаланып отыр.
Art Dealers шығармашылық тобының қатысуымен түсірілген фильмнің режиссері Ернар Нұрғалиев, операторы Азамат Дулатов, продюсерлері Тимур Шевченко мен Жандос Айбасов.
Сюжет желісі бойынша тұңғыш баласын күтіп жүрген ерлі-зайыптылардың әдепкі өмір салтынан басталады. Бас кейіпкер Дастан (Данияр Алшынов) әйелінен (Әсел Қалиева) бір күнге болса да қашып кетуді ойлап, достарымен балыққа кетеді. Аяқ астынан пәлеге ұшырамағанда, бәлкім, керемет демалып та келген болар ма еді. Міне, біз күткен шиеленіс осы тұстан басталады.
Картина қара комедияның табиғатына тән аңқау, аңғал, ұрда-жық кейіпкерлер моделінен алшақтамайды. Карикатуралық бейнелердің жұлдызын жаққан актерлік құрам режиссер талабынан толық шыққан деуге негіз бар. Бұған дейін тарихи фильмдерде, драмалық бейнелерде көрініп келген Дулыға Ақмолданың нанымды ойынымен қазақ киносында жаңа кейіпкердің тұсауы кесілді. Бұған дейін қазақ фильмдерінде кездеспейтін маньяк образы қанішерлік мінез-құлқымен ерекшеленеді. Әрине, бұл әлем кино тарихында үйреншікті схема болғанымен, өзіміздің қазақтан шыққан маньякпен «қорқыту» да белгілі бір деңгейде әсерлі шыққан. Бұған дейін қазақ кино экранынан көп көрініп жүрген Данияр Алшынов, Еркебұлан Дайыров, Рүстем Жаныаманов, Ерлан Пірімбетов, Әсел Қалиевалар ойыны бұл фильмде күтпеген рөлде ерекшеленеді әрі күрескер кейіпкерлер қатарын үздік алып шыққан.
Елімізде кейінгі он жылдықта комедия жанрындағы фильмдер қарқынды түсіріліп жатыр. Десе де қазақ киносына ортақ мәселе – мазмұн жұтаңдығы мен кейіпкер мінезін көрсетудегі қасаңдық әлі де шешімін таппай келеді. Мәселен, аталған фильмдегі әйел бейнесі ашушаң, күйеуіне күн көрсетпейтін беймаза жан ретінде суреттеледі. Қайталана беретін таптаурын көріністен арылу, мәдени құбылыстарға ортақ адамзаттық құндылықтар тұрғысынан қарау – бүгінгі уақыт талабы. Шығармашылық топ алғашқы жұмысын «тәжірибе есебіндегі дүние» деп бағалап отыр. Коммерциялық фильмдер заңдылығын басшылыққа алған бұл туындыда да таптаурын шаблондар кездеспей қоймайды. Белгілі кинотанушы Молдияр Ергебеков қоғамның негізгі психологиялық хәлі өнерге әсер ететін болғандықтан, арзан әзілдерге жүгінуден аулақ болғанды жөн санайды. «Қара юмордың қоғамдық, әлеуметтік өмірімізбен тікелей байланысы бар. Шиеленістен туған оқиғаны күлкіге айналдырамыз. Бір жағынан үрей буса, екінші жағынан күлкі қысады. Қара комедияның негізгі мақсаты – өлімнің мазаққа айналуы, бұл да соның бір көрсеткіші тәрізді», дейді ол.
Иә, күлкі мен өлім қақтығысында күлкінің жеңіске жетуі шығарманың жалпы тегеурінін көрсетеді. Мәселен, комикс пен трагедияның бірлігі ретінде танылған Чеховтің «Шенеуніктің өлімі» әңгімесінде де болып жатқан оқиғалар бейтарап суреттеліп, қорытынды жасауды оқырманның еншісіне қалдыратын. «Жаным, сен сенбейсің!» фильмінде де ажалды мазақтау идеясы әлсіз бен күшті кейіпкер арасында тартысқа түседі. Оқиға мазмұны мен кейіпкерлер көңіл-күйіне жайдары, жарқын бояу енгізген комедия авторларының жаңа деңгейге деген талпынысы анық байқалады. Сондықтан күлкілі, күтпеген бет бұрыстарға толы фильмді көріңіз, қазақ киносының бүгінгі тынысына куә болыңыз!
