Өңір басшысы алдымен облыстың әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштеріне тоқталды. Биыл әлемді шарпыған пандемия қалыпты тіршілікке өзгеріс енгізгені анық. Дегенмен дер кезінде қабылданған шешімдер арқасында негізгі басымдыққа ие салалардағы көрсеткіштердің төмендеуіне жол берілген жоқ. Өңдеу өнеркәсібінде өнім өндіру осы жылдың 9 айында 3,5%-ға көтерілсе, ауыл шаруашылығы саласында бұл көрсеткіш 3,1%-ға артқан. Жұмыс істеп тұрған шағын және орта бизнес субъектілерінің саны 5,4%-ға ұлғайды.
Жыл басынан бері облыста 485 мың шаршы метрден аса тұрғын үй пайдалануға беріліпті. Бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 0,4%-ға көп. Көрсеткіштер арасында инвестиция көлемінің біраз төмендегені байқалады. Мұның мынадай себептері бар: былтыр бірнеше ірі жобаларды іске асыру аяқталды, олардың үлесіне жылдық инвестициялар көлемінің шамамен 30%-ы тиесілі болды. Биыл шектеулерге байланысты жалпы экономикаға инвестиция көлемі қысқарды, бұл әсіресе құрылыс жұмыстарының көлеміне қатты әсер етіп отыр.
– Кен орындарының сарқылуына байланысты мұнай өндіру көлемі жыл сайын төмендеп келеді, бұл өнеркәсіптегі өнім өндірісінің көрсеткішіне әсер етуде. Тоғыз айда 750 мың тоннадан аса өнімді кем өндірдік, жер қойнауын пайдаланушылар болжамынша жыл соңына дейін бұл көлем 1 млн тоннадан асады. Осы себепті де Шу-Сарысу шөгінді бассейнінің жер қойнауын зерттеу бойынша жұмысты бастадық, – деді Г.Әбдіқалықова.
Шикізатқа тәуелді болмаудың басты амалы – өңір экономикасын әртараптандыру. Осы бағытта индустрияландыру бағдарламасының үшінші бесжылдығы аясында құны 554 млрд теңге болатын 26 жоба бойынша жұмыс басталып кетті. Арал ауданында тауарлы балықты терең өңдейтін цех пайдалануға берілді. Жыл соңына дейін тағы осындай бір зауыт пен кен байыту комбинатын іске қосу жоспарлануда. Жалпы бағдарламаның үшінші бесжылдығы аясындағы бастамалар толық жүзеге асқанда жаңадан 7 мыңға жуық жұмыс орны құрылады.
Келер жылы 7 жоба жұмысын бастайды. Оның ішінде құрылысы ұзақ жылдарға созылған шыны зауыты бар. Гүлшара Наушақызы осы зауыт айналасында 8 ілеспе өндіріс орнын құру мәселесі пысықталып отырғанын атап өтті. Қазірдің өзінде оның үшеуінің жобасы белгіленіп, құжаттары әзірленуде.
Ауылшаруашылық саласы – өңір экономикасының негізгі тірегі. Бұл бағытта да көңіл тоғайтатын бастама көп. Соңғы 5 жылда жалпы өңірлік өнімдегі агросектордың үлесі 4%-ға дейін өскені байқалады. Бұл инвестициялардың өсімі мен жаңа технологиялардың енгізілуіне байланысты болып отыр. Мысалы, өткен жылы агроөнеркәсіптік кешеннің негізгі капиталына 6,7 млрд теңге инвестицияланса, биылғы 9 айда көрсеткіш 8 млрд теңгеден асты. Бұл ретте ауыл шаруашылығы өнімдерінің экспорты шамамен 12%-ға өскені де сала мамандарының ертеңгі күнге деген сенімін нықтап отыр.
– Биыл Ресейге мұздатылған көкөніс пен жаңа піскен қызанақ жеткізуді бастадық, Германияға 420 тонна қамыс жіберілді. Жалпы, осы жылы әлемнің 17 еліне ауыл шаруашылығы өнімдерінің 11 түрі экспортталды. Күрішшілер 550 мың тоннадан аса өнім жинап, кезекті рет жоғары нәтижеге қол жеткізді, – деді облыс әкімі.
Осы жылы аймақ диқандары су тапшылығының зардабын жылдағыдан қаттырақ сезінгені рас. Жыл сайын дария деңгейіне алаңдап отыратын егіншінің алаңын азайту үшін өңірде жалпы көлемі 2,3 млрд текше метр су жинайтын 6 қойма салу жоспарланып отыр. Өңірде су тапшылығына қарсы бұдан да басқа қанатқақты жобалар бар. Мысалы, биыл Жаңақорған ауданында күздік бидай себілген 80 гектар жерге аквагель қолданылды. Жаңа технология жетістігі арқылы гектарынан орта есеппен 18 центнерден өнім жиналды.
Өңірде төрт түліктің өсімі жылдан-жылға артып келеді. Ендігі міндет – жайылымдық алқаптар аясын кеңейту. Осы мақсатта 452 су көзін жөндеу ойластырылып отыр. Мұнан бөлек мал шаруашылығы өнімдерін өндіру мен қайта өңдеу бағытында құны 10 млрд теңгеден аса 33 жоба жүзеге асырылуда.
Кіші Арал кемеріне толғаннан кейін аймақта балық шаруашылығы жандана түсті. Биыл осыған байланысты саланы дамытудың 2030 жылға дейінгі өңірлік бағдарламасы жасалды, оны іске асыруға 28 млрд теңгеден аса қаржы бөлінеді. Бұл тауарлық балық көлемін 34 есеге, ал балық өнімдерінің экспортын екі еседен аса ұлғайтуға мүмкіндік береді.
Жұмыссыздықты болдырмау да – маңызды міндеттердің бірі. Жыл басынан бері облыста 19 мыңға жуық жаңа жұмыс орны құрылыпты, оның 14 мыңы – тұрақты. Өңірдің бизнес әлеуетін арттыру үшін 2023 жылға дейінгі экономикалық даму картасы әзірленді, оның шеңберінде жалпы сомасы 270 млрд теңгеге 265 жобаны іске асыру жоспарланып отыр. Бұл 4 600-ден аса тұрақты жұмыс орындарын құруға мүмкіндік береді.
Гүлшара Наушақызы тұрақты табыс пен халықтың өмір сүру сапасын жақсарту өңірдегі ең маңызды басымдықтар екенін атап өтті. Биыл облыста 1 946 пәтерлік 98 көппәтерлі тұрғын үй салынуда, оның 969 пәтерлік 74-і жыл соңына дейін пайдалануға беріледі.
Індеттің екінші толқынына дайындық күшейтілді. Қажеттілігіне қарай 21 инфекциялық стационарда 3 200 төсектік орын дайындауға мүмкіндік бар. Үй жағдайында амбулаториялық қызмет көрсететін 138 медициналық мобильді топ және санитарлық талаптардың сақталуын бақылайтын 24 мониторингтік топ жұмыс істейді. 3 600 медицина қызметкерінен кадрлық резерв қалыптастырылды.
– Індетпен күресу үшін өкпені жасанды желдету аппаратын 244-ке жеткіздік. 9 ПТР, 60 рентген аппараты, 682 оттегі концентраторы бар. Сонымен бірге дәрі-дәрмектің екі айлық қорын жасақтадық. Тұрақтандыру қоры арқылы дәрілік заттарды алуға 488 млн теңге бөлінді. 200 төсектік жаңа модульдік инфекциялық аурухананың құрылысы аяқталады, көпбейінді облыстық аурухана жанынан оттегі стансасы салынған. Дәл осындай станса құрылысы Қазалы ауданаралық ауруханасында да аяқталуда, – деді облыс әкімі.
Хабарламадан кейін облыс әкіміне журналистер сауал қойды. БАҚ өкілдері тарапынан облыс өндірісін әртараптандыру, дәрігерлер тапшылығын болдырмау, газ бағасы, жеке үйлер құрылысы үшін жер телімін беру, облыс орталығындағы әуежай ғимаратын жаңғырту жайлы қойылған сұрақтарға өңір басшысы жан-жақты жауап берді.
Қызылорда
