Кеше Қазақстан Премьер-Министрі Серік Ахметов Ташкентте өткен Шанхай ынтымақтастық ұйымы үкімет басшылары кеңесінің отырысына қатысып, сөз сөйледі. Сондай-ақ, кеңес аясында С.Ахметов бірқатар елдердің үкімет басшыларымен екіжақты кездесулер өткізді.
Кеше Қазақстан Премьер-Министрі Серік Ахметов Ташкентте өткен Шанхай ынтымақтастық ұйымы үкімет басшылары кеңесінің отырысына қатысып, сөз сөйледі. Сондай-ақ, кеңес аясында С.Ахметов бірқатар елдердің үкімет басшыларымен екіжақты кездесулер өткізді.
Құрамына Қазақстан, Қытай, Қырғызстан, Ресей, Тәжікстан және Өзбекстан сынды алты мемлекет кіретін Шанхай ынтымақтастығы ұйымының (ШЫҰ) осыған дейінгі отырысы Бішкекте өткен болатын. Міне, араға бір жыл салып, аталған ұйымға мүше елдердің алты үкімет басшысы Ташкентте бас қосып отыр. Әрине, кеңес отырысына ұйымға мүше мемлекеттер ғана емес, сонымен қатар, ұйымға бақылаушы елдер – Ауғанстан, Үндістан, Иран, Моңғолия, Пәкстан және үнқатысу жөніндегі әріптестер – Беларусь, Түркия, Шри-Ланка өкілдері де қатысты.
Кеңес отырысы алдымен шағын құрамда басталып, кейін кеңейтілген құрамда жалғасты. Онда сауда-экономикалық өзара іс-қимылды одан ары дамыту және нығайту, гуманитарлық ынтымақтастықты тереңдету бойынша шаралар талқыланды. Қазіргі таңда ШЫҰ-ның негізгі міндеттері аймақтағы бейбітшілікті, тұрақтылықты және қауіпсіздікті сақтау, экономикалық және гуманитарлық ынтымақтастықты дамыту болып табылады. Жалпы, кешегі кеңес отырысында талқыланған тақырыптар да осы салаларды қамтыды.
Қазақстан Премьер-Министрі С.Ахметов кеңейтілген құрамдағы кездесуде сөз сөйледі. Ол ұйым алдында тұрған маңызды мәселелерге тоқталып, Қазақстан тарапынан ұсыныстар айтты. Мәселен, Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше мемлекеттердің бірлескен күш-жігерін бір арнада шоғырландыру керектігіне назар аударды. Сондай-ақ, ШЫҰ мемлекеттерінің көпжақты сауда-экономикалық ынтымақтастығының қабылданған бағдарламасын орындау жөніндегі шаралар жоспарын, одан әрі дамыту шаралары тізімін егжей-тегжейлі жүзеге асыруда жүйелілік қажет. Жағдай шапшаң өзгеріп отырған бүгінгі заманда ШЫҰ хатшылығы көрсетілген құжаттарды жүзеге асыру барысына арнайы бақылау жасауы және қажеттілігіне қарай оларды дер кезінде жандандыруға бастамашы болуы керек, деді ол. Бұған іс жүзінде көмектесуге біздің ел үнемі дайын екендігін мәлімдеді.
Отырыста талқыланған өзекті мәселелердің бірі – Даму банкін құру жұмыстары аясында өрбіген болатын. Естеріңізде болса, ШЫҰ-ға мүше елдердің Даму банкін ашудың қағидалық келісімі туралы шешімге 2011 жылы қол қойылған. Қазіргі таңда оның қаржы үлгісін қалыптастыру жұмыстары жүзеге асуда. Осыған қатысты С.Ахметов Қазақстан ұстанымдарын білдірді. Сонымен қатар, Даму банкі мен Даму қорының қызметін қалыптастыру қағидаларына келісу жөніндегі жұмысты аяқтау, сондай-ақ, оларды іске қосу ШЫҰ-ның басқа елдер мен ұйымдар үшін тартымдылығы мен экономикалық ынтымақтастығы тиімділігін арттыруға мүмкіндік беретінін атап өтті. ШЫҰ Іскерлік кеңесі, Нақты жобаларды жүзеге асыру жөніндегі банкаралық бірлестік сияқты үкіметтік емес құрылымдардың қызметін қайта бағдарлау қажет, деген С.Ахметов ШЫҰ арнайы жұмыс топтарының қызметіне талдау жасау әлсіз тұстарымызды анықтауға мүмкіндік беретінін алға тартты. Үкімет басшысы ұйымның энергетика клубын құру жайына да тоқталып, алда кеден саласы, аймақтардағы су мәселелері төңірегінде де кешенді жұмыстар атқарылуы тиістігін атап көрсетті.
С.Ахметов Қазақстан бастамашы болған Инновациялық ынтымақтастық бағдарламасы жайына да жеке тоқталды. Қазіргі күні ұйым тарапынан ілгерілеп келе жатқан бұл бағыттағы жұмыстарға жақсы баға бере отырып, алдағы уақытта да жандандыра беру қажеттігін атады. Негізгі мақсаты ұлттық экономикалардың бәсекеге қабілеттілігін көтеру, тауарлар өндірісі мен қызметтерде инвестицияларға, энергия үнемдейтін өнімдерге қол жеткізу болып табылатын ШЫҰ мемлекеттерінің инновациялық ынтымақтастық бағдарламасының қазақстандық жобасымен жұмыс жасауда әріптестердің сындарлы тұрғыдан келуіне үміт артамыз, деп түйіндеді ойын С.Ахметов. Сөзінің соңында Қазақстан Үкіметінің басшысы отырысқа қатысушыларды келесі жылы Астанада өтетін Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше мемлекеттер Үкімет басшылары кеңесінің отырысына шақырды.
Отырыс қорытындысы бойынша бірқатар құжаттарға қол қойылды. Мәселен, үкімет басшылары ұйымның әрі қарай дамуының негізгі бағыттары бойынша ШЫҰ мүшелерінің ұстанымдары айқындалған бірлескен коммюнике қабылданды. Сондай-ақ, Даму банкін және Даму қорын (арнайы шотты) құру жөніндегі әрі қарайғы жұмыстарға қатысты шешімдерге және көлік қатынасы саласындағы ынтымақтастықты одан әрі дамыту жөніндегі ШЫҰ-ға мүше мемлекеттер үкімет басшыларының бірлескен өтінішіне қол қойылып, ШЫҰ-ға мүше елдер аумағындағы жұқпалы аурулардан туған эпидемиологиялық жағдай туралы Мәлімдеу бағдарламасы бекітілді.
Кеңес отырысы аясында С.Ахметов БҰҰ Бас хатшысының орынбасары, БҰҰ-ның Азия және Тұнық мұхит елдері үшін экономикалық және әлеуметтік комиссиясының Атқарушы хатшысы Ноэлин Хейзермен кездесті. Кездесу барысында халықаралық қатынастар жайындағы ауқымды мәселелер сөз болды. Тараптар, сонымен қатар, БҰҰ-ның Азия және Тұнық мұхит елдері үшін экономикалық және әлеуметтік комиссиясының Алматыдағы субаймақтық бөлімшесінің қызметі туралы пікір алмасты. Бұл бөлімше 2011 жылы ашылған болатын.
С.Ахметов, сондай-ақ, Қытай Халық Республикасы Мемлекеттік Кеңесінің Премьері Ли Кэцянмен кездесті. Әріптестер Қазақстан мен Қытай арасындағы сауда-экономикалық ынтымақтастықтың маңызды бағыттарын талқылады.
Динара БІТІКОВА,
«Егемен Қазақстан» – Ташкенттен.
