Оқиға • 10 Желтоқсан, 2020

Абай жолындағы абыздар

506 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

Жуырда М.О.Әуезов атындағы әдебиет және өнер институтының ұйымдас­тыруымен Әуезов мұражайында белгілі журналист-жазушы Дәулет Сейсенұлының көрнекті абайтанушы, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Қайым Мұхамедханов туралы «Ер қазақ» деп аталатын деректі кітабының тұсаукесері өткізілді.

Абай жолындағы абыздар

Бұл шараның аталған мұражайда өткізілуінің өзіндік себебі де жоқ емес. Яғни Қайым ғұлама Мұхтардың сүйікті шәкірті һәм сенімді серігі бола білген адам. Мұхаңның ақыл-кеңесімен кешегі аумалы-төкпелі заманда еш тайсалмас­тан Абай тақырыбына дендеп бойлай білген, хакім өлеңдерінің текс­тологиясымен өмірінің соңына дейін қажымай, талмай айналысқан, отыздан астам өлеңін қатарға қосқан, Абайдың ақындық мектебін түбегейлі зерттеген, Абай мұражайының іргетасын қаласып, алғашқы басшысы болған, басына қатер төнгендігіне қарамастан ұстазын сатпаған ол республика әнұранының авторы екендігіне қарамастан түрменің азабы мен мазағын бір кісідей-ақ көрген-ді.

Мұны бір десек, оның сыртында Мұхаң Қайымды әдебиет институтына қызметке бір емес екі рет шақыртқан екен. Ал оның реті болмаған соң айдаудан оралған шәкіртінің осында екінші қайтара ғылыми еңбегін сәтімен қорғап шығуына қамқорлық танытқан да Әуезов. Осы орайда астын сызып, бір атап айтарлық бір жайт сол, Қайым аға Абайдың 150 жылдығы қарсаңында ұстазының атындағы әдебиет институтында қыз­мет атқарып, ақынның мерекелік ба­сылымының дұрыс шығуына, сонымен бірге «Абай» энциклопедиясының жарық көруіне аянбай атсалысып, лайықты түрде Мем­ле­кеттік сыйлықтың лауреаты атанған еді.

Міне, осындай қилы тағдырды басынан өткерген абайтанушы ғалымның өмірі мен шығармашылығына арналған кітаптың тұсаукесерін Әдебиет инс­титутының Абайтану және жаңа дәуір әдебиеті бөлімінің меңгерушісі, профессор Серікқазы Қорабай жүргізіп отырды. Тұсаукесер рәсімінде сөз алған белгілі абайтанушы ғалым Тұрсын Жұрт­бай, Педагогика ғылымдары ака­де­миясының президенті, академик, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Асқарбек Құсайынов, Шығыстану инс­­титутының директоры, белгілі ғалым, ақын Дүкен Мәсімханұлы, Әуезов мұражайының директоры, Мұхаңның жиен немересі Диар Қонаев, филология ғы­лым­дарының докторы Айгүл Ісмақова, ақын, халықаралық «Алаш» сыйлығының лауреаты Әубәкір Қайран, Қайым Мұхамедханов атындағы Білім және мәдениет қоғамдық қорының директоры, ғылым докторы Дина Мұхамедханова көрнекті абайтанушыға арналған алғашқы кітап­тың өзіндік ерекшеліктеріне кеңінен тоқталды. Ана заманда Қайым жазған әнұранның сөзі бұрмаланып, «біз қазақ» болып өгертілгені, сол сөз енді өзіне орнымен қайтып оралғаны да айтылмай қалмады. Ұлы Жәнібектің демеушілігімен шыққан кітапты ендігі жерде мемлекеттік тапсы­рыс­пен шығару керектігі жөнінде оң­ды ұсыныс та айтылып жатты. Ақын Әубә­кір ұстазына арналған өлеңін оқыды.

Ал кітап авторы Дәулет Сейсенұлы болса өз кезегінде осы шараға ұйыт­қы болған институт пен мұражай басшы­лығына, кітаптың рецензенті Тұрсын Жұртбай мен кітап авторының ғылыми кеңесшісі Дина Мұхамедханға, сонымен бірге жиында өз пікірлерін айтып, игі тілектерін ортаға салған шешендерге ризашылығын білдірді.

Абай жылының аясында өткен жиын соңында кітап авторы Отанымыздың ұла­ғатты ұлы Қайым Мұхамедхановты есте сақтап, оның шығармашылық мұра­сын насихаттауға қосқан үлесі үшін оның мерейтойлық медалімен марапаттал­ды. Оны Әуезов мұражайының директоры Диар Қонаев табыстады.

 

АЛМАТЫ