Әдебиет • 01 Қаңтар, 2021

Жыл заңы

192 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаң­ғыру» мақаласы аясында бекітіліп, 2017 жылдан бас­тап іске асқан «Қоғамдық ма­ңызы бар әдебиетті сатып алу, басып шығару және тарату қағи­далары» бағдарламасы бо­йынша автор құқығы 70 жылға шектелетін. Бұл қағидаға  қо­ғам­да түрлі наразы пікірлер туын­даған болатын.

Жыл заңы

Осы бір күрмеулі мәселенің түйіні 2020 жылдың соңындағы Мәдениет туралы заңға енгі­зілген бірқатар өзгеріс арқылы ше­шіліп, авторлық құқықты сатып алу мерзімі 70 жылдан 5 жылға қысқарды.

Яғни жаңа заң бойынша енді автордың құқы шектелмейді. Бастысы, автор баспамен келі­сімге келуі керек. Демек, баспа белгілі бір уақытқа автордан кітабын сатып алып, шығару құқына ие болады. Ол мерзім біткен соң автордың қайта шы­ғаруға құқы бар. Бұл ең алдымен бекітілген мерзімге байланысты.

Жомарт жазушылар бір жылда бір том ұсынса, бүкіл ғұмырында бір ғана кітаптық шығарма беретін қаламгерлер де аз емес. Қазақ әдебиеті клас­сиктерінің дерлігі осындай. Абай­дың өзі бір томдық өлең қал­дырса, Махамбеттен бас-аяғы сексен өлең аманат. Арғы-бергі әдеби кезеңдерде бұл та­қылеттес мысалдар жетіп артылады. Төгіліп түскен Тө­ле­геннен де қалғаны осы шама. Осыны ойлағанда, бір ғұмы­рында бір ғана кітап жазатын қаламгерлердің көбі бар бай­лығын азын-аулақ ақы үшін 70 жылға мемлекетке беруі ар­қаға аяздай бататын жағдай еді. Осыны шешкен заң, шын мә­нінде «жыл заңы» атануға әбден лайық.

Сонымен сатып алынатын әдебиеттердің авторлық құ­қы­ғына байланысты енгізілген бір­қатар өзгерістер 2020 жылдың 16 қарашасында күшіне енді.

 

 

Ерлан ЖҮНІС, Маржан Әбіш,

«Egemen Qazaqstan»