Дүниежүзілік Универсиаданың Алматыда ұйымдастырылуы тәуелсіз Қазақстанның тарихындағы елеулі оқиғалардың бірі екені еш күмән туғызбаса керек. Олай деуге негіз, төрткүл дүниенің ең таңдаулы студенттерінің басын қосқан қысқы ғаламдық доданы бұған дейін кезінде КСРО-ның құрамында болған бірде-бір мемлекет қабылдаған емес. Сол көшті Қазақ елі бастады. Және де жер-жаһанның әр қиырынан жиналған жалынды жастардың жарысына күллі әлем жұртшылығы көз тігетіні анық. Сол себепті де Қазақстан жағы осы байрақты бәсекені аса жоғары деңгейде ұйымдастырып, мыңдаған шетелдік мейман мен жергілікті жанкүйерлердің көңілінен шығу үшін барынша күш салды.
Дүбірлі доданы өткізуге алғашында Алматыдан бөлек, Италияның Трентиносы да ерекше құлшыныс білдірді. Әрине, олардың мүмкіндігі бізге қарағанда әлдеқайда зор еді. Өйткені Апеннин түбегінің солтүстік бағытында, Альп тауының дәл етегінде орналасқан осы шағын ғана шаһарда осыған дейін Дүниежүзілік Универсиаданың алауы тоғыз мәрте тұтанған. Нақтылап айтсақ, бес рет қысқы және төрт рет жазғы ойындар өтті. Десек те Қазақстан жағы да табандылық танытып, Халықаралық студенттер спорты федерациясының (FISU) лауазымды тұлғаларынан жасақталған комиссия мүшелеріне қандай да ірі бәсекелерді жоғары деңгейде ұйымдастыра алатынын дәлелдеуге тырысты. Бұл еңбегіміз еш кеткен жоқ. Арада біраз уақыт өткеннен соң италиялықтар елдегі экономикалық дағдарысты желеу етіп, бастапқы ниетінен бас тартты. Осылайша, 2011 жылдың 29 қарашасында Бельгияның Брюссель қаласындағы жиында XXVIII қысқы Дүниежүзілік Универсиаданы Алматыда өткізу жөнінде нақты шешім шығарылды.
Күллі әлем қауымдастығы көз тіккен спорттық шараның Алатау баурайында өтуіне орай Қазақстан жағы дайындық жұмыстарына бел шеше кірісті. Соның нәтижесінде 2016 жылы әсем шаһарда екі бірдей керемет спорттық нысан бой көтерді. Үлкен аренасы 12 мың және кішісі 3 мың адамды сыйдыра алатын «Алматы Аренаның» құрылыс жұмыстарына 38,5 миллиард теңге жұмсалды. «Халық Аренаны» тұрғызуға қажетті қаражат 23,4 миллиард теңгені құрады. Бұл кешен 3 200 көрерменге есептелген. Қысқа ғана мерзімде «Алматы Аренаның» дәл іргесінде Атлетикалық қалашық салынды. 21,5 гектар жерді алып жатқан аумақта 14 көп қабатты үй (1748 пәтер) және 3 қызмет көрсету блогы орналасты. Оған 42,6 миллиард теңге жұмсалды. Сонымен қатар мақтанышымызға айналған «Медеу», «Шымбұлақ» және Балуан Шолақ атындағы спорт сарайы дүбірге толып, олардың екінші тынысы ашылды. Өзге де нысандарда жөндеу-жабдықтау жұмыстары жүргізіліп, қазіргі кезде бұл кешендердің барлығы да қала тұрғындары мен меймандар үшін қызмет етуде. Ең бастысы, осы нысандарда тәрбиеленген жеткіншектер келешекте қысқы спорт түрлерінен өтетін дүбірлі додаларда Қазақстанның даңқын арттыруға сүбелі үлес қосатынына сеніміміз зор.
Алауды алып жүру эстафетасы да керемет ұйымдастырылды. 2017 жылдың 25 қаңтарында ел астанасында бастау алған шара Петропавл, Көкшетау, Қостанай, Павлодар, Қарағанды, Өскемен, Орал, Ақтөбе, Атырау, Ақтау, Қызылорда, Тараз, Шымкент және Талдықорған арқылы Алматыға жетті. Алқызыл алау Алатау баурайындағы әсем шаһардың бірқатар ірі даңғылдары мен көшелерін аралады.
Шиеленіске толы бәсекелер «Алматы Арена» (Универсиаданың ашылу және жабылу салтанаты, мәнерлеп сырғанау, керлинг) мен «Халық Аренадан» (шайбалы хоккей) бөлек, Балуан Шолақ атындағы спорт сарайы (шорт-трек, шайбалы хоккей), «Медеу» (коньки спорты), «Шымбұлақ» (тау шаңғысы, сноуборд, фристайл), «Алатау» (шаңғы жарысы, биатлон, шаңғы қоссайысы), «Сұңқар» (шаңғымен трамплиннен секіру) және «Табаған» (сноуборд, фристайл) кешендерінде өтті.
Жарыстың өзіне келсек, жалпы командалық есепте Ресей құрамасы жеке-дара көш бастады. Олар 71 (29 алтын+27 күміс+15 қола) жүлдені қоржынға салды. Біздің өрендер екінші орынды иеленді. Қазақстандық студенттер 36 (11+8+17) медальді мойындарында жарқыратты. Үшінші сатыға Оңтүстік Кореяның спортшылары жайғасты. Корейлердің еншісінде 21 (11+5+5) жүлде. Сондай-ақ үздік ондықтың қатарына Жапония (6+12+10), Польша (5+2+5), Италия (4+0+0), Қытай (3+2+2), Франция (3+2+2), Беларусь (3+2+1) және Украина (2+3+4) сынды командалар енді.
Қазақстан құрамасының Алматыда алауы тұтанған Дүниежүзілік Универсиададағы өнері бас бармақпен бағаланды. Сол кезге дейінгі нәтижелерді сараласақ, ең зор көрсеткішке біздің студенттер 2015 жылы қол жеткізген-ді. Испания мен Словакияда өткен Дүниежүзілік Универсиадада 11 өреніміз (5 алтын+6 күміс) жеңіс тұғырына көтерілді. Нәтижесінде, жалпы командалық есепте үшінші сатыға жайғастық. Ал Алатау баурайындағы табысымыз тіптен толағай болды. Алматыда 11 мәрте Әнұранымыз шырқалып, 25 рет Туымыз көкте желбіреді. Біздер үшін бұл – рекордтық көрсеткіш! Сонымен қатар өз тарихымызда тұңғыш рет командалық есепте екінші орынға көтерілдік. Осы жайттың өзі-ақ елімізде қысқы спорт түрлерінің даму барысы дұрыс бағытта екенін аңғартып тұрғандай. Сөз орайы келгенде жер-жаһанның спортшы студенттері бас қосқан байрақты бәсекеде олжаға кенелген отандастарымыздың есімдерін атап өтсек еш айыбы жоқ.
Жерлестеріміздің арасынан ең көп бас жүлдеге фристайлшылар қол жеткізді. Юлия Галышева мен Дмитрий Рейхерд қос алтыннан олжаласа, аралас эстафетада да біздің команда қарсылас шақ кел-тірген жоқ. Биатлоншыларымыз үш мәрте жеңіс тұғырының ең биік сатысына көтерілді. Екі бірдей сайыста Галина Вишневская бас жүлдені қоржынға салса, Алина Райкова дәл сондай құрметке бөленді. Шаңғышыларымыз екі рет теңдессіз деп танылды. Жекелеген сайыста Иван Люфттің бағы жанса, аралас командалық спринтте де қарсылас шақ келтірмедік. Сондай-ақ осы жарысты тамашалауға келгендер Денис Теннің де асқан шеберлігіне тәнті болды. Мәнерлеп сырғанаушылар бәсекесінде даңқты отандасымызға тең келер ешкім табылмады. Жалпы Универсиаданың қорытындысы бойынша Қазақстан құрамасы спорттың жеті түрінен жүлде алды. Шорт-тректен 1 күміс пен 5 қола олжалады. Шайбалы хоккейден ерлер командасы тек Ресейді ғана алға жіберіп, екінші орын иеленді. Конькишілеріміз екі мәрте үшінші сатыға жайғасты. Одан бөлек, биатлон, шаңғы және фристайлдан еншілеген күміс пен қола жүлделеріміз бар. Ал керлинг, тау шаңғысы, шаңғы қоссайысы, шаңғымен трамплиннен секіру және сноубордтан сәтсіз өнер көрсеттік. Сол секілді шайбалы хоккейден еліміздің әйелдер құрамасы да өз жанкүйерлерін қуанта алмады.
