Төтенше жағдайлар қызметі туралы сөз қозғалған кезде әрбір адам ержүрек және батыл ер азаматтарды еске алады. Бірақ бұл салада нәзік жандылар да қызмет атқарып жүр. Азаматтық қорғау органдары жүйесінде әйелдер әртүрлі мамандықтарда жұмыс істейді. Олардың да еңбегі маңызды. Нәзік жандылар ер азаматтарға тән мамандықты адал да, қайсарлықпен атқарып, еліміздің азамат­тары мен аумағын әртүрлі сипаттағы төтенше жағдайлардан қорғайды.

Азаматтық қорғау органдарындағы қызмет атқару үшін әйел адамдар нақты дағ­дыларды меңгеруі қажет. Кәсіби жа­ғы­­­­нан алғанда да, олар ер азаматтардан кем түс­­пей­ді. Кей кездері тіпті өз жауапкершілігі­­-
мен ер а­заматтардан асып түседі.

Бүгінгі күні азаматтық қорғау органдарында 3452 әйел қызмет атқарады, яғни, олар жеке құрамның 11%-ын құрайды, оның ішінде 1509 әскери және аттестатталған қызметші, 1534 азаматтық қызметші, 409 әкімшілік мемлекеттік қызметші бар. Салада қызмет атқарып жүрген әйелдердің орташа жасы – 39. Жүйеде 4 және одан көп баласы бар 137 ана бар. 84 әйел қатардағы маманнан басшылық құрамға дейінгі лауазымда қызмет атқарады. 59 әйел адам өрт сөндіруші және құтқарушы отбасылық әулетін жалғастырды. 43 әйел адам осы жүйеде 30-дан астам жыл бойы қызмет атқарып келеді.

Нәзік жанды әріптестеріміздің арасында ер азаматтарға тән мамандықта қызмет атқарып жүрген қыз-келіншектерді атап өткен жөн. Азаматтық қорғау органдарында ұшқыш, кинолог, құтқарушы, диспетчер, радиотелефонист, инспектор, ТЖ басқармаларының, бөлімдерінің бастықтары, психолог, медик әйел адамдар қызмет атқарады. Әйел адамдар орталық аппаратта да  өз қызметін көрсетуде. Өрт-құтқару спорты бойынша чемпион болған және рекорд жасаған әйелдер де бар.

Төтенше жағдайлар қызметі жүйесінде 720 диспетчер, 401 медицина қызметшісі, 156 басшы, 72 психолог, 70 құтқарушы, 9 өрт сөндіруші, 6 кинолог, 2 ұшқыш әйел  қызмет атқарады. Әртүрлі қызметтерден 129 әйел  ТЖ орнына шығады. 108 инспектор әйел өрт қауіпсіздігі және азаматтық қорғаныс объектілерін тексеруді жүзеге асырады.

Салада жас әйелдер де аз емес. Мә­се­лен, Нұр-Сұлтан қаласы ТЖД №3 маман­дандырылған өрт сөндіру бөлімінің аға бай­ланыс шебері, қатардағы азаматтық қор­ғау қызметшісі Диана Назаренко мен «Өрт сөндіруші» АҚ Қарағанды облысы филиалының №10 өрт авариялық-құтқару бөлімінің радиотелефонисі Ираида Сейдахметтің жасы жиырмадан ғана асты.

Ал ең жасы үлкен әйел мамандар: 1947 жылы туған Апаттар медицинасы ор­та­лы­ғының шұғыл медициналық көмек көр­сету бөлімінің басшысы А.Қожабаева, 1953 жылы туған Қарағанды облысы ТЖД Өрт сөндіру және авариялық-құтқару жұ­мыс-­
тары қызметінің техникалық қызмет көр­сету бөлімі басшысының орынбасары Зоя Шабовта, 1955 жылы туған Павлодар об­лысы «Өрт сөндіруші» АҚ филиалының «Ком­пания Нефтехим LTD» ЖШС объек­ті­­лерді күзету жөніндегі авариялық-құт­қару қызметінің аға нұсқаушысы Назарчук Ирина.

Өрт сөндірушілер мен құтқарушы­лар күн сайын қиын жағдайға тап бол­ған адамдармен кездеседі, өз өмірін қауіп­ке тігіп, зардап шеккен адамдарға кө­мек көрсетеді. Олардың арасында өрт сөндіруге шығатын бірлі-жарым әйел адамдар да бар.

Алайда саладағы әйелдердің негізгі бөлігі өздерінің қызметтік міндеттері аясында маңызды функцияларды мінсіз ­орындайды. Атап айтқанда, қажетті ақпа­рат­ты қабылдайды және береді, материал­дық-техникалық жарақтандыруды қам­тама­сыз етеді, өрттің туындауының алдын алу мақсатында күзетілетін объектілер­ді ­инспекциялайды. Сондай-ақ кеңсе жұ­­мысы, жұмысқа қабылдау, жалақы есептеу сияқты маңызды бағыттарда да қыз­­мет етеді. Жалпы, жүйедегі жұмыс ұйым­шылдықты, орындаушылықты, жауап­кершілікті, адал­дықты талап етеді.

Әрбір мамандықтың өзіне тән қиын­дықтары болады. Диспетчерлерде – бұл үш тәулік сайынғы кезекшілік, үлкен қауырт және жауапкершілік жағ­да­йын­да жұмыс істеу, өрттің алдын алу. Бөлім­шенің инженерлері күзеті­летін объек­тілерді инспекциялайды, пси­хо­лог­тер оқиғалар аймағындағы адам­дар­ға шұғыл психологиялық көмек көрсе­теді.

Қызметтік парызға адалдық, маман­дыққа деген сүйіспеншілік, ерік-жігер және ел­гезектік құтқару ведомствосының қыз­мет­керлеріне өздерінің қиын жұмыс­та­рын лайықты орындауға мүмкіндік береді.

Салада қызмет барысында ерекше табыстарға қол жеткізген әйелдер бар­шы­лық. Бұған олардың атқарып отырған басшылық лауазымдары, атақтары дәлел бола алады.

Төтенше жағдайлар қызметі жүйесінде еңбек етіп жүрген нәзік жандылар маңызды мәселелерді шешеді. Олардың сауатты іс-қимылдары аса маңызды. Өрттерді сөндіру, әртүрлі төтенше жағдайларды жою кезінде олардың батыл іс-қимылдары шешуші рөл атқарып жатады.

Осы орайда аталған салада қызмет етіп жүрген әйелдерге «Сіздер адамдарды қорғау және құтқару жолындағы игі іске үлкен үлес қосып жүрсіздер. Сіздерcіз ТЖ жүйесіндегі жұмыс тиянақты болмас еді», дегім келеді.

Мейрам құтты болсын, нәзік те ер­жүрек арулар!

Мереке ПІШЕМБАЕВ,

Төтенше жағдайлар министрінің орынбасары