Төтенше жағдайлар қызметі туралы сөз қозғалған кезде әрбір адам ержүрек және батыл ер азаматтарды еске алады. Бірақ бұл салада нәзік жандылар да қызмет атқарып жүр. Азаматтық қорғау органдары жүйесінде әйелдер әртүрлі мамандықтарда жұмыс істейді. Олардың да еңбегі маңызды. Нәзік жандылар ер азаматтарға тән мамандықты адал да, қайсарлықпен атқарып, еліміздің азаматтары мен аумағын әртүрлі сипаттағы төтенше жағдайлардан қорғайды.
Азаматтық қорғау органдарындағы қызмет атқару үшін әйел адамдар нақты дағдыларды меңгеруі қажет. Кәсіби жағынан алғанда да, олар ер азаматтардан кем түспейді. Кей кездері тіпті өз жауапкершілігі-
мен ер азаматтардан асып түседі.
Бүгінгі күні азаматтық қорғау органдарында 3452 әйел қызмет атқарады, яғни, олар жеке құрамның 11%-ын құрайды, оның ішінде 1509 әскери және аттестатталған қызметші, 1534 азаматтық қызметші, 409 әкімшілік мемлекеттік қызметші бар. Салада қызмет атқарып жүрген әйелдердің орташа жасы – 39. Жүйеде 4 және одан көп баласы бар 137 ана бар. 84 әйел қатардағы маманнан басшылық құрамға дейінгі лауазымда қызмет атқарады. 59 әйел адам өрт сөндіруші және құтқарушы отбасылық әулетін жалғастырды. 43 әйел адам осы жүйеде 30-дан астам жыл бойы қызмет атқарып келеді.
Нәзік жанды әріптестеріміздің арасында ер азаматтарға тән мамандықта қызмет атқарып жүрген қыз-келіншектерді атап өткен жөн. Азаматтық қорғау органдарында ұшқыш, кинолог, құтқарушы, диспетчер, радиотелефонист, инспектор, ТЖ басқармаларының, бөлімдерінің бастықтары, психолог, медик әйел адамдар қызмет атқарады. Әйел адамдар орталық аппаратта да өз қызметін көрсетуде. Өрт-құтқару спорты бойынша чемпион болған және рекорд жасаған әйелдер де бар.
Төтенше жағдайлар қызметі жүйесінде 720 диспетчер, 401 медицина қызметшісі, 156 басшы, 72 психолог, 70 құтқарушы, 9 өрт сөндіруші, 6 кинолог, 2 ұшқыш әйел қызмет атқарады. Әртүрлі қызметтерден 129 әйел ТЖ орнына шығады. 108 инспектор әйел өрт қауіпсіздігі және азаматтық қорғаныс объектілерін тексеруді жүзеге асырады.
Салада жас әйелдер де аз емес. Мәселен, Нұр-Сұлтан қаласы ТЖД №3 мамандандырылған өрт сөндіру бөлімінің аға байланыс шебері, қатардағы азаматтық қорғау қызметшісі Диана Назаренко мен «Өрт сөндіруші» АҚ Қарағанды облысы филиалының №10 өрт авариялық-құтқару бөлімінің радиотелефонисі Ираида Сейдахметтің жасы жиырмадан ғана асты.
Ал ең жасы үлкен әйел мамандар: 1947 жылы туған Апаттар медицинасы орталығының шұғыл медициналық көмек көрсету бөлімінің басшысы А.Қожабаева, 1953 жылы туған Қарағанды облысы ТЖД Өрт сөндіру және авариялық-құтқару жұмыс-
тары қызметінің техникалық қызмет көрсету бөлімі басшысының орынбасары Зоя Шабовта, 1955 жылы туған Павлодар облысы «Өрт сөндіруші» АҚ филиалының «Компания Нефтехим LTD» ЖШС объектілерді күзету жөніндегі авариялық-құтқару қызметінің аға нұсқаушысы Назарчук Ирина.
Өрт сөндірушілер мен құтқарушылар күн сайын қиын жағдайға тап болған адамдармен кездеседі, өз өмірін қауіпке тігіп, зардап шеккен адамдарға көмек көрсетеді. Олардың арасында өрт сөндіруге шығатын бірлі-жарым әйел адамдар да бар.
Алайда саладағы әйелдердің негізгі бөлігі өздерінің қызметтік міндеттері аясында маңызды функцияларды мінсіз орындайды. Атап айтқанда, қажетті ақпаратты қабылдайды және береді, материалдық-техникалық жарақтандыруды қамтамасыз етеді, өрттің туындауының алдын алу мақсатында күзетілетін объектілерді инспекциялайды. Сондай-ақ кеңсе жұмысы, жұмысқа қабылдау, жалақы есептеу сияқты маңызды бағыттарда да қызмет етеді. Жалпы, жүйедегі жұмыс ұйымшылдықты, орындаушылықты, жауапкершілікті, адалдықты талап етеді.
Әрбір мамандықтың өзіне тән қиындықтары болады. Диспетчерлерде – бұл үш тәулік сайынғы кезекшілік, үлкен қауырт және жауапкершілік жағдайында жұмыс істеу, өрттің алдын алу. Бөлімшенің инженерлері күзетілетін объектілерді инспекциялайды, психологтер оқиғалар аймағындағы адамдарға шұғыл психологиялық көмек көрсетеді.
Қызметтік парызға адалдық, мамандыққа деген сүйіспеншілік, ерік-жігер және елгезектік құтқару ведомствосының қызметкерлеріне өздерінің қиын жұмыстарын лайықты орындауға мүмкіндік береді.
Салада қызмет барысында ерекше табыстарға қол жеткізген әйелдер баршылық. Бұған олардың атқарып отырған басшылық лауазымдары, атақтары дәлел бола алады.
Төтенше жағдайлар қызметі жүйесінде еңбек етіп жүрген нәзік жандылар маңызды мәселелерді шешеді. Олардың сауатты іс-қимылдары аса маңызды. Өрттерді сөндіру, әртүрлі төтенше жағдайларды жою кезінде олардың батыл іс-қимылдары шешуші рөл атқарып жатады.
Осы орайда аталған салада қызмет етіп жүрген әйелдерге «Сіздер адамдарды қорғау және құтқару жолындағы игі іске үлкен үлес қосып жүрсіздер. Сіздерcіз ТЖ жүйесіндегі жұмыс тиянақты болмас еді», дегім келеді.
Мейрам құтты болсын, нәзік те ержүрек арулар!
Мереке ПІШЕМБАЕВ,
Төтенше жағдайлар министрінің орынбасары
