М. Әбілқасымова журналистермен кездескен кезде 2021 жылы Агенттік тәуекелдерді бағалаудың жаңа әдістемесі – әр банктің жағдайын зерттейтінін және банктерді тәуекел бойынша бөлуге мүмкіндік беретін SREP тәуекелге негізделген қадағалау жүйесін енгізу жұмысын жалғастыратынын айтты.
М. Әбілқасымова нақтылап өткендей, басты назар активтердің сапасын бағалау элементтерін (AQR) және қадағалаушы стресс-тестілеуді (NST) біріктіру арқылы тәуекелге негізделген бақылау құралдарын кеңейтуге бағытталады. Бұл тәсілді Еуропалық Орталық Банк Кешенді бағалау процесінің бөлігі ретінде пайдаланады және стресс-тест нәтижелерінің сенімділігінің кепілі ретінде қызмет етеді.
Агенттік тәуелсіз аудиторларды, бағалаушыларды және консультанттарды тартпай, AQR негізгі элементтерін қолдана отырып, банктерге аудит жүргізеді. «Активтердің сапасын бағалау нәтижелері бірінші кезекте стресс жағдайында банктер капиталының жеткіліктілігін бағалау мақсатында келесі қадағалау стресс-тестілеу үшін пайдаланылатын болады. Биылғы жылы Агенттік тұрақты бақылау процесіне NST енгізуді жоспарлап отыр. Ол үшін 2020 жылы сараптамалық бағалау негізінде өткізілген стресс-тестілеу әдістемесі жеке тәуекелдерді стресс-тестілеудің статистикалық модельдерін әзірлеу тұрғысынан жетілдіріледі. Әлемдегі көптеген реттеуші қолданатын NST екі сатылы моделі негізге алынады», деді Әбілқасымова.
Сондай-ақ ағымдағы жылы банктердің тәуекелдік бейініне байланысты жеке қадағалау капиталы бойынша сыйақы төлеу әдістемесін әзірлеу жоспарланып жатыр. Банктік емес секторда қаржылық реттеуші қадағалау саясатында ұқсас тәсілдерді қолданады. Осы жылы бағалы қағаздар нарығындағы негізгі басымдықтар сандық және сапалық критерийлерді талдау, пруденциалдық реттеуді ырықтандыру және саралау, тәуекелдерді басқару жүйесі және есеп беру рәсімдері негізінде бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушылардың тәуекелдерін бағалауға бағытталған. Сақтандыру саласында ішкі қадағалау жүйесі тәуекелді сапалық және сандық бағалауды талдауға негізделген, оның негізінде әр сақтандыру ұйымына тәуекелге бағытталған қадағалау деңгейі белгіленеді.
Әбілқасымова нақтылап өткендей, бағалау қадағалау ресурстарын қауіпті аймақтарға шоғырландыруға мүмкіндік береді. Биыл бірінші рет сақтандыру компаниялары тәуекелдерді тәуелсіз бағалауды жүргізгелі отыр. Бағалау нәтижелерін сақтандыру ұйымдарының директорлар кеңесі мен акционерлері қарайды, бұл менеджмент пен меншік иелерінің өз қызметтерінің нәтижелері үшін жауапкершілігін арттырады. Осы бағалаудың нәтижелері Агенттікке ұсынылады.
