Өкінішке қарай, бізде көпшіліктің Парламенттің қызметіне көңілі толмайды, партиялар жұмысына да әртүрлі пікір айтылады. Сондықтан осы тараптағы проблемаларды жан-жақты көрсетіп, оның шешілуіне үлес қосып жүрген журналистер қауымы. Әсіресе мерзімді баспасөзде, оның ішінде салмақты «Егемен Қазақстанның» жөні бөлек. Әлемде немесе еліміздегі оқиғаларға шынайы көз жеткізгіміз келсе, білгіміз келсе, алдымен бас басылымды қараймыз. Өйткені бүгінде белең алған әлеуметтік желіде шындық та, өтірік те, анайылық та, тұрпайылық та, ең ақыры жақсылық пен жамандық та мидай араласып кетті. Сондай кезде сенімді ақпарат көзі ретінде – баспасөзге, оның ішінде салиқалы оқырмандар «Egemen Qazaqstan»-ға үңіліп, ден қояды. Оның үстіне газетке Дархан Қыдырәлі басшы болып келгелі көне тарихымыздан тартып, түркі тілдес халықтар мен бергі Алаш кезеңіне қатысты сүйсініп оқитын сүбелі дүниелер жиі жарық көреді. Бұдан басқа да, қазіргі экономика, қаржы, саясат, халықаралық жаңалықтар да беріліп тұрады. Сондай-ақ «Айқын», «Түркістан», «Ана тілі», «Қазақ әдебиеті», «Алматы ақшамы», «Астана ақшамы» секілді қазақ басылымдарының да бір-бірін қайталамайтын ұстанған бағыты, беделі, оқырмандары бар деп айта аламын.
Ал телевизияның жөні бөлек, оның аудиториясы өте кең. Ұлттық арнадағы «Ашық алаң» бағдарламасын үзбей қараймын. Өйткені мұнда ел ішіндегі өзекті проблемадан бастап, Елбасы мен Президенттің көтерген дүниелері қалай іске асып жатқаны жайында кеңірек қозғалады. Бұл бағдарлама тек ақпарат ретінде емес, аталған мәселені жүзеге асыруға ұйытқы болып отыр. Соны көріп отырып, «Шіркін-ай, еліміздегі барлық телевизия мен радиода осындай хабарлар көбірек болса, қоғамдағы көптеген проблеманың шешімі табылып қалар ма еді?» деген ой туады.
Жалпы, телевизия мен радиода шебер журналистер бар болғанымен, салмақты, парасатты бағдарламаға қарағанда, әлі де болса осы салада жеңіл-желпі хабарлар саны басым. Шындығына келгенде, телевизия мен радио – ақпарат арнасы. Олар алдымен халықты әлемде, елде, қоғамда болып жатқан жаңалықтармен таныстырып, соның ішінде, қордаланған проблемаларды шешу үшін ел-жұрттың пікірін ортаға салып, талқылап, соның жөн-жосығын айтып, жол көрсетеді. Содан кейін көңіл көтеретін, жұртты демалдыратын хабарлар болуы керек. Мәселен, Америкада бұқаралық ақпарат құралдарының дені халықтың көңіл күйін көтеріп, демалдырып, шаршағанын басады. Өйткені оларда мемлекеттік мәселелер шешіліп қойған. Ал бізде басқаша, несін жасырамыз, қоғамда жиналып қалған проблема мол. Соған сәйкес бұқаралық ақпарат құралдарындағы хабарлардың ара салмағын зерделеу қажет. Осыған елдегі арналардың тұтқасын ұстаған журналистер жанашырлықпен мән беруі керек. Қажет болса, республикалық арналардың жанынан елдегі шешімін таппаған проблемаларды жіті зерттейтін мониторинг бөлімі ашылса деймін.
Биыл «Қазақ» радиосына ғасыр толып отыр, өзімнің осы салаға бүйрегім бұрады. Бұрын осы радиода «Тәулік тынысы» деген хабар болды. Қазіргі «Хабар 24» арнасы секілді күні-түні ақпарат таратушы еді. Негізінен, телевизияға қарағанда радионың ұшқырлығы, шапшаңдығы, оперативтілігі ілгері. Бір жағынан, ол арзан, жылдам, жеңіл, ал біз осыны пайдалана алмай отырмыз. «Қазақ» радиосына бүйрегім бұрғанымен, кейде ондағы ақпаратқа көңілім толмайды. Қоғамдағы өзекті мәселелерді журналистер көзін ашып көрсетпейтін болса, ол ұлғая беріп, содан қоғам бір жақта, арна бір жақта қалады. Ол үшін қаржы бөлініп, журналистерге жақсы қаламақы төленіп, жағдай жасалуы қажет. Мен осы мәселені Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің зиялылар қатысқан жиынында көтердім. Жүз жасап отырған «Қазақ» радиосына қаржылай қолдау көрсетіп, жаңа леп кіргізсе, сонда қызмет ететін журналистер бар істі дүрілдетіп алып кетеді. Мен оған сенемін!
Американың еңсесін көтеріп, елдің алдына шығарған радио болды. Сондықтан халқы бір кезеңде Рузвельтті «радио президент» деп атаған. Өйткені ол мемлекет басшылығына келгенде баспасөз бен телевизияның мүмкіндігі аз болды да, радио арқылы халықты шаруаға жұмылдырып, экономикасын дамытты. Сөйтіп Америка азулы елге айналды.
Қорыта айтқанда, журналистиканың қолынан келері көп. Билік бұқаралық ақпарат құралдары арқылы жұртшылықты ұйыта білсе, елдің еңсесі көтеріліп, халықты сендіреді. Сондай кезде тәуелсіз Қазақстан өз биігіне көтеріледі.
Намазалы ОМАШҰЛЫ,
филология ғылымдарының докторы, профессор
